استفاده از ظرفیت‌ها برای ایران

 این ظرفیت‌ها تنها محدود به منابع طبیعی و اقتصادی نیست بلکه شامل توانمندی‌های انسانی، تجارب دیپلماتیک و نفوذ سیاسی ایران در منطقه نیز می‌شود. نکته مهم این است که استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها نیازمند درک دقیق توانمندی‌های داخلی و تکیه بر دیپلماسی هوشمندانه است. به عنوان کسی که سال‌ها در عرصه دیپلماسی فعالیت کرده‌ام، بارها مشاهده کرده‌ام که قدرت نرم و توانمندی‌های ملی می‌تواند در عرصه بین‌المللی تأثیرگذار باشد. نمونه برجسته آن را می‌توان در عملکرد محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق ایران، دید. ظریف با تسلط بر زبان انگلیسی و شناخت عمیق مناسبات بین‌المللی، همواره توانست موضعی قوی و مستقل برای ایران اتخاذ کند. او اخیرا در دوحه قطر اعلام کرد در شرایطی که آمریکا تهدید به اقدام نظامی علیه ایران داشت، برخی پایگاه‌های خود را در منطقه تخلیه کند و به نوعی به قدرت و بازدارندگی ایران اعتراف نماید. سخنان ظریف در عراق نیز قابل توجه است. او از موضعی مقتدر و توانمند، طرح‌هایی برای همکاری منطقه‌ای ارائه داد و در مسائل هسته‌ای پیشنهاد کرد کشورهای اسلامی مشارکت داشته باشند. همچنین طرح‌هایی برای صلح و امنیت منطقه ارائه داد که نشان می‌دهد ایران می‌تواند با دیپلماسی هوشمند و بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود نقش مؤثری در حل بحران‌ها و مسائل منطقه‌ای ایفا کند. تجربه ظریف نشان می‌دهد که دیپلماسی قوی و حرفه‌ای نه تنها منافع ملی را تأمین می‌کند بلکه اعتماد کشورهای منطقه و جهان به توانمندی‌های ایران را افزایش می‌دهد. ایران امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد از ظرفیت‌های انسانی، منابع طبیعی و موقعیت ژئوپلیتیک خود بهره ببرد و برنامه‌ای جامع برای توسعه و امنیت منطقه‌ای طراحی کند. فرصت‌های موجود در عرصه بین‌المللی نباید از دست برود بلکه باید به ابزار قدرت و نفوذ کشور تبدیل شوند. به اعتقاد نگارنده، بهره‌برداری هوشمندانه از ظرفیت‌ها می‌تواند تضمین‌کننده امنیت، توسعه و نقش مؤثر ایران در عرصه بین‌المللی باشد. تجربه دیپلماسی موفق نشان می‌دهد که وقتی کشور با شناخت توانمندی‌ها و اعتماد به ظرفیت‌های خود عمل می‌کند، نه تنها می‌تواند در برابر تهدیدها و فشارهای بین‌المللی ایستادگی کند، بلکه جایگاه خود را نیز ارتقا دهد. این امر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تصمیم‌گیری هوشمندانه و دیپلماسی فعال است تا ایران بتواند از تمامی ظرفیت‌های خود برای پیشبرد منافع ملی و ایجاد ثبات در منطقه بهره گیرد. مسیری که جواد ظرف آغار کرده است باید به نقشه راه سیاست خارجه ایران تبدیل شود او صراحتا از امنیت جمعی در منطقه و توسعه متوازن هسته‌ای در بین کشورهای اسلامی سخن به میان آورده است هر دو مورد آرزوی کشورهای منطقه است و ایران می‌تواند نقش موثری در این دو آرزو بازی کرده و خود نیز در مسیر توسعه و پیشرفت قرار گیرد. ایران کشوری است که توانایی استفاده از ظرفیت‌هایش را دارد و این امر می‌تواند مسیر توسعه و امنیت پایدار را برای کشور هموار کند.

سیدجلال ساداتیان

سفیر سابق ایران در لندن