احتمال گسترش درگیری های نظامی در یمن

تمام این موارد نشان دهنده آن است که منطقه در آستانه تحولی بزرگ است چرا که ظاهرا ایالات متحده آمریکا و اسرائیل قصد دارند دور جدیدی از نقشه‌های امنیتی خود را در منطقه اجرایی کنند که سوگیری‌های آن مربوط به گروه‌هایی است که از نظر نظامی برای اسرائیل چالش ایجاد کرده‌اند. اکنون این سوال به وجود می‌آید که آنچه آمریکایی‌ها در ارتباط با این گروه‌ها در نظر دارند چیست؟ آیا آنها قصد دارند یه یمن، لبنان، عراق به صورت هم زمان حمله کنند یا اینکه نقشه دیگری در نظر آنهاست و آیا ترامپ که احتمالا این نقشه را در هماهنگی با محافل امنیتی اسرائیل آماده کرده است خود را در باتلاقی خونین درخاورمیانه خواهد انداخت که اگر چنین شود او دیگر نخواهد توانست مدعی باشد که بسیاری از جنگ‌ها را در جهان به اتمام رسانده است، چراکه حمله آمریکا به این گروه‌ها در منطقه کلاف سردرگم دیگری را پیش روی ایالات متحده آمریکا قرار می‌دهد. «آرمان ملی» برای بررسی این موضوع با سیدجلال ساداتیان سفیر پیشین ایران در لندن گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.

* گویا منطقه درآستانه ورود به درگیری‌های جدید است. آمریکا به عراق پیام‌هایی ارسال کرده که این برداشت از دل آن پیام قابل برداشت است. به نظر شما چه خواهد شد؟

بعد از ارسال این پیام تحلیل‌های مختلفی مطرح شده است. همان طور که شاهد بودیم بعد از ارسال این پیام نوعی جنگ روانی در محافل کارشناسی منطقه راه افتاد که بله، منطقه در آستانه شرایط جدید و تنش فزاینده قرار دارد. اکنون محافل کارشناسی تحت تاثیر این شرایط معتقدند بعد از جا افتادن این جنگ روانی به نقطه و نقاطی ضرباتی وارد خواهد شد.

*نقطه‌ای که ایالات متحده احتمالا به آن حمله خواهد کرد کجاست و چه توجیهی برای این حمله خواهد داشت؟

کشورهایی را که نیروهای مقاومت مردمی در آن فعال هستند، در نظر دارند. به نظر بنده چون آمریکا باید برای هرگونه تحرک نظامی توجیهی برای افکار عمومی خود در نظر بگیرد، احتمالا مساله امنیت آب‌های بین‌المللی را مطرح می‌کند و به بهانه اینکه نیروهای انصارا... در یمن در طول 2 سال گذشته امنیت خلیج عدن را با چالش روبه‌رو کرده‌اند، احتمالا در نظر دارند به یمن حمله کنند. مساله امنیت در دریای سرخ برای آمریکا از اهمیت برخوردار است البته نقاط دیگر نیز احتمالا از تحرک آمریکا در امان نخواهند بود، چراکه به نظر آمریکایی‌ها تضعیف نیروهای مقاومت مردمی در منطقه را در نظر دارند.

*خوب تحرکات نظامی نیز در مرز یمن و عربستان دیده شده است. احتمال اینکه عربستان بخواهد در این مرحله نقش‌آفرینی کند چقدر است؟

عربستان که در گذشته و برای مدتی تحرکات نظامی زیادی علیه حوثی‌ها در یمن انجام داد در نهایت ضربات مهلکی در آرامکو و برخی نقاط دیگر دریافت کرد و بعد از آن شاهد آتش‌بس بین دو طرف بودیم. در آن مقطع عربستان اگر توانسته بود ضرباتی را به جایگاه نظامی حوثی‌ها در منطقه وارد کند قطعا آنها نمی‌توانستند در حمله به اسرائیل نقش‌آفرینی کنند. حال آنکه شاهد بودیم که یمن حتی به رغم حملات جدی آمریکا و اسرائیل در تمام طول جنگ حملات جدی علیه تل‌آویو را در دستور کار قرار داد حتی تا روزهای قبل از آتش‌بس بین اسرائیل و حماس نیز شاهد چنین حملاتی بودیم. البته در آن مقطع امارات متحده عربی نیز وارد درگیری شد اما هم امارات و هم عربستان خود را از یمن بیرون کشیدند. اکنون البته بعید نیست آمریکا و متحدانش بعد از اینکه اسرائیل سطحی از حملات را علیه یمن انجام داده، بخواهند کار نیمه تمام قبلی را تمام کنند. به عبارتی آمریکا احتمالا با ورود به جنگ یمن قصد دارد کار یمن را تمام کند لذا اینکه در این تحرکات و پیغام و پسغام‌ها آمریکا و اسرائیل قصد داشته باشند مساله یمن را به زعم خود به نقطه پایانی برسانند، دور از ذهن نیست.

*واقعا چرا یمن در این حد برای آمریکا و اسرائیلی‌ها مهم است که حتی احتمال حمله بزرگ آمریکا به آن وجود دارد؟

یمن توانسته به اسرائیل ضربات جدی وارد کند. یمن حتی در حملات اسرائیل به لبنان هم به صورت مستقیم وارد شد. یمنی‌ها شجاعانه‌تر از هر گروه دیگری وارد درگیری با اسرائیل شدند، لذا یمن اکنون به یک قدرت غیرقابل انکار علیه اسرائیل تبدیل شده است. ضمن اینکه عملکرد حوثی‌ها درحمایت از حزب‌ا... و غزه باعث نگاه ویژه آمریکایی‌ها به یمن شده است. لذا بعید است آمریکایی‌ها قبل از تضعیف و تسویه حساب با یمن بخواهند در نقاط دیگر کاری انجام دهند، چون در هر نقطه دیگر علیه نیروهای مقاومت مردمی عمل کنند، یمن به سرعت واکنش نظامی نشان خواهد داد.

* در عین حال به نظر می‌رسد چون حزب‌ا... در نزدیکی اسرائیل است و خبرهایی از بازسازی نظامی آن شنیده می‌شود، ضمن اینکه حزب‌ا... تن به خلع سلاح هم نداده، احتمال حمله به حزب‌ا... نیز وجود دارد، نظر شما چیست؟

 به نظر تضعیف حزب‌ا... در درجه بعدی از اولویت قرار دارد. آمریکا در لبنان یک مدعی در برابر خود دارد و آن مدعی فرانسه است. پاریس ضمن اینکه نمی‌خواهد حزب‌ا... قوی باشد اما لبنان در مرکز توجه این کشور قرار دارد. خصوصا اینکه فرانسه از رئیس‌جمهور لبنان درخواست کرده است که خلع سلاح حزب‌ا... را به صورت جدی دنبال کند. در این معنا که هم اسرائیل هم آمریکا و هم فرانسه و هم رئیس‌جمهور لبنان یک صدا ایستاده‌اند که حزب‌ا... خلع سلاح شود. در برابر شیخ نعیم قاسم ایستاده است که حزب‌ا... خلع سلاح نخواهد شد. نکته مهم این است که به دلیل تجاوز و حملات اسراییل به لبنان، در دولت لبنان هم تردیدهای جدی در مورد خلع سلاح حزب‌ا... پدید آمده است. از این جهت است که لبنان نمی‌تواند اولویت اول آمریکایی‌ها باشد اما اسرائیل همچنان در رویای تسلط بر لبنان است و علاقه دارد همان رفتاری را که با غزه داشته در جنوب لبنان هم تکرار کند.

بعید است آمریکایی‌ها قبل از تضعیف و تسویه حساب با یمن بخواهند در نقاط دیگر کاری انجام دهند، چون در هر نقطه دیگر علیه نیروهای مقاومت مردمی عمل کنند، یمن به سرعت واکنش نظامی نشان خواهد داد

*پیام آمریکا در سطح وزیر جنگ به وزیر دفاع عراق موجب گمانه‌زنی بسیار بوده است. به نظر شما حمله به نیروهای حشدالشعبی در عراق چقدر جدی است؟

آمریکایی‌ها به دولت عراق هشدار داده‌اند که خود عراقی‌ها این گروه و تحرکات آن را در منطقه کنترل کنند. البته انتخابات در عراق مسائل را پیچیده کرده است. عراق هم از جمله گزینه‌های احتمالی حمله است اما در ابتدا یمن، در مرحله دوم حزب‌ا... و در مرحله سوم عراق و حشدالشعبی قرار دارد. لذا حمله ابتدایی به نیروهای حشدالشعبی در عراق بعید به نظر می‌رسد اما در مجمع دنبال آن هستند که نقشه خود را در کل منطقه پیاده کنند.

*در فشاری که آمریکا به منطقه وارد می‌کند، اسرائیل چه نقشی دارد؟

لابی اسرائیل در آمریکا در حال فشار بر دولت ترامپ است و شبانه‌روز دنبال آنند که ترامپ را وارد درگیری دیگری کنند. آنها در نهایت می‌خواهند تسلطی را که دوست دارند در منطقه پیدا کنند، اما در هر نقطه‌ای عامل مقاومت برای آنها دردسرساز است. آمریکا و اسراییل می‌خواهند یکپارچگی مقاومت را در منطقه به چالش بکشند. آنها فکر می‌کنند با توجه به حوادثی که اتفاق افتاده و تحولاتی که در منطقه از سوریه تا لبنان ایجاد شده، می‌توانند کار را تمام کنند؛ البته با توجه به اولویت‌هایی که گفته شد.

* آیا واقعا می‌توانند حشدالشعبی را در عراق از بین ببرند؟

 بعید به نظر می‌رسد. حشدالشعبی در عراق در یک نقطه و پایگاه خاص و حتی چند نقطه خاص تجمیع نشده که آنها بیایند و آنها را بزنند. حشدالشعبی در تمام عراق گسترده شده است. در نهایت این هشدار به عراق داده شده که دولت عراق این گروه را کنترل کند که در حمایت از حوثی‌ها و حزب‌ا... کاری انجام ندهد. همچنین این گروه‌ها را در نظر داشته باشند که در صورت اینکه آمریکا وارد فاز عملیاتی در منطقه شد این گروه به پایگاه‌های آمریکا در منطقه حمله نکند. به نظر چنین داستانی را در نظر دارند. ضمن اینکه تحولات درونی عراق را هم در نظر دارند و علاقه‌مند هستند با این فشار شرایطی را فراهم آورند که مقاومت در عراق از منظر سیاسی در اقلیت قرار گیرد و دولت را وادار کنند که جریانات را تحت کنترل قرار دهد. این وضعیت باعث می‌شود جریاناتی که به آنها نزدیک هستند رای بالاتری بیاورند. از این جهت باید گفت هشدار آمریکایی‌ها در عراق چندوجهی است، هم کنترل حشدالشعبی را در معادلات منطقه در نظر دارند و هم می‌خواهند با چنین اقدامی نفوذ این گروه را در فضای سیاسی عراق به حداقل برسانند.

*به نظر شما می‌توانند در عراق به اهداف خود برسند؟

 برای پاسخ به این سوال باید دید که آیا آمریکا در عراق و منطقه موفق عمل کرده است و یا در بسیاری از این موارد با موانع جدی مواجه شده است، که البته اینگونه بوده و با موانع متعدد مواجه شده است. آمریکا با اروپا و چین اکنون بر سر تعرفه‌های گمرکی با چالش‌های اساسی روبه‌رو است و به هیچ کدام از خواسته‌هایش به صورت صددرصدی نرسیده است. آمریکا درگریلند نیز به نتیجه نرسیده، در اوکراین هم همین‌طور. در واقع این مسائل برای آمریکا بسیار اهمیت دارند. چراکه در خاطر همه هنوز هست که ترامپ اعلام کرده بود به سرعت با پوتین به صلح می‌رسد و جنگ اوکراین را تمام می‌کند و به نتیجه نرسید. ترامپ با سادگی تصور می‌کرد همین که چنین چیزی را اعلام کرده، کافی است و حتما به نتیجه می‌رسد. با همه اینها نباید تردید داشت که آمریکا با اسرائیل در منطقه هماهنگ است، اما اینکه می‌تواند برنامه‌ها و نقشه‌های خود را عملی کند یا نه، محل تردید بسیار است.