اسرائیل هیچ اهمیتی ندارد

 اکنون همچنان در غزه گرفتار است و حماس همچنان به عنوان بازیگر نقش ایفا می‌کند و در داخل هم با مشکلاتی مواجه است. با این همه نمی‌توان گفت که موضوع افزایش تنش از دستور کار نتانیاهو و ترامپ خارج شده است. ترامپ هم در دو سو گرفتار است؛ حماس و اوکراین. بنابراین دولتمردان ما باید تمام جوانب را در نظر بگیرند و فکری اساسی کنند. چنان که گفته شده، نمی‌توان در وضعیت بلاتکلیفی کشور را نگه داشت. در وضعیتی که عموم مردم نگران شرایط هستند، نمی‌شود مملکت را چنان که شایسته است اداره کرد. از سوی دیگر به دلیل وضع اقتصادی و معیشتی مردم، برخی صاحب نظران معتقدند که التهاب در لایه‌های زیرین جامعه موج می‌زند. برای کنترل التهاب لازم است برای کاستن از فشاری که روی مردم قرار دارد، راه‌حل مناسبی یافت و با سیاستی انعطاف‌پذیر باید درصدد حل مشکلات برآییم. البته مشکلات به سادگی قابل حل نیست به این دلیل که شرایط منطقه به شکلی شده که بسیار کار سختی است که بگذارند آسوده زندگی کنیم. بنابراین در وضعیتی هستیم که باید یک تصمیم صریح و قاطع بگیریم و با رسیدن به اجماعی در داخل راه میانه‌ای پیدا کرد تا منافع ملی کشور حفظ شود. پیشنهادم این است که می‌توان با در نظر گرفتن شرایط وارد گفت‌وگوهای جدید شد تا دو کار را به شکل همزمان انجام دهیم. نخست اینکه بخواهیم غنی‌سازی 67/3 درصد در برجام را ادامه دهیم و دوم، در موضوع اسرائیل به وحدت رویه در بین مسلمانان و کشورهای منطقه رسید. در آن صورت طرف مقابل هم دلیلی برای افزایش تنش نخواهد داشت. منطقه خاورمیانه از هفتم اکتبر وارد دوران جدیدی از حیات سیاسی خود شده است. اصلا ژئوپلیتیک منطقه تغییر کرده و موازنه قدرت و هژمونی منطقه متحول شده است. ما در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که منطقه‌ای پرفشار است. صرف نظر از موضوع اسرائیل با امارات و شیخ نشین‌های دیگر مواجه هستیم که مسئله جزایر را مطرح می‌کنند که همه اینها سیاست‌های آزاررسانی است. از این رو پیشنهاد می‌کنم با رسیدن به وحدت رویه با کشورهای منطقه و تاکید بر قطعنامه‌های پذیرفته شده‌ای که حقوق فلسطینی‌ها را لحاظ می‌کند، بدون اینکه میل به شناسایی اسرائیل داشته باشیم، باید اسرائیل را کم‌اهمیت‌تر از آنچه که تاکنون بوده در نظر گرفت. در این صورت بخشی از مشکلات ما با غربی‌ها حل خواهد شد. از طرفی امیدوارم پیام‌هایی که نتانیاهو به پوتین فرستاده و با سفر آقای لاریجانی به مسکو نتیجه رضایت بخشی به دست‌ آید. باید توجه داشت که روسیه در تمام این سال‌ها با اسرائیل و چه بسا با شخص نتانیاهو رابطه صمیمانه‌ای داشته است و اگر در ظاهر هم حرف دیگری می‌زند اما با توجه به تجربه‌ای که در سوریه به دست آمده، نسبت به اسرائیل خود را متعهد می‌داند چون روابط نزدیک و صمیمانه‌ای دارند و 20 درصد جمعیت اسرائیل، روس‌تبار هستند. تاکنون روسیه سعی داشته میانه را بگیرد اما نمی‌توان نسبت به این احتمال بی‌توجه بود که ممکن است روسیه در نهایت بین ما و اسرائیل مجبور به انتخاب شود. در آن صورت نمی‌توان پذیرفت که به برگ بازی بین قدرت‌ها تبدیل شویم. بهتر این است که خودمان برای خروج از تنگنا تصمیم بگیریم چرا که هیچ کشوری منافع خود را قربانی منافع ما نمی‌کند و ما هم نمی‌توانیم منافع خود را به پای منافع دیگران قربانی کنیم. هیچ ایرانی آزاده‌ای این را نخواهد پذیرفت. در عین حال مقابله بسیار پرهزینه است و تبعات سنگینی به همراه دارد. الان به دلیل نزدیکی پوتین در موقعیت نسبتا مناسبی قرار داریم و نتانیاهو به دلیل مشکلات داخلی و بی‌اعتباری بین‌المللی در موقعیت ضعف قرار دارد. از سوی دیگر ترامپ می‌خواهد مساله را حل کند تا بر اوکراین تمرکز کند، اینها همه را می‌توان برای رسیدن به راه حل در نظر گرفت. بنابراین پیام نتانیاهو به پوتین می‌تواند ادامه‌دار باشد، ما دنبال شناسایی اسرائیل نخواهیم رفت اما می‌توانیم به جهان نشان دهیم که اسرائیل به نوبه خود اهمیتی برای ما ندارد و در حالت عادی از حافظه دیپلماسی ما و سیاست منطقه‌ای ما کاملا بیرون است. به نظر می‌رسد به شکلی که تنش را کاهش دهیم به نفع منافع ملی ما خواهد بود چرا که شرایط اقتصادی و معیشتی مردم دلیل موجهی برای تمرکز بر یافتن راه حل است.

علی بیگدلی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل