امید به سفر پزشکیان به مجمع

 ولی اگر ایشان حامل پیام جدیدی باشد که باید چنین باشد، می‌تواند گشایشی در وضعیت ایجاد کند. برخی صحبت‌ها در این رابطه هم بیشتر مصرف داخلی دارد تا فضا قدری آرام شود. واقعیت این است که ادامه این وضعیت به هیچ وجه به نفع ما نخواهد بود و هم مشکلات اقتصادی و هم بحران‌های اجتماعی را در پی خواهد داشت و در آینده هم می‌تواند فضا را برای افزایش تنش توجیه کند. چون اگر به این قطعنامه توجه نکنیم و پرونده به شورای امنیت برود و از آنجا به ذیل فصل هفتم، دقیقا فضا برای اوج گرفتن تنش مهیا خواهد شد و معلوم نیست واکنش جامعه چه باشد. از این رو واقعا به نفع ماست که این موقعیت را از دست ندهیم و آنها که از بی‌اثر بودن تحریم‌ها سخن می‌گویند یا درک درستی ندارند یا اینکه نمی‌دانند چه اتفاقی قرار است بیفتد. تصور می‌کنم ایشان با پیام‌های جدیدتر و آرام کننده‌تری به نیویورک سفر می‌کنند و با روسای سه کشور انگلیس و فرانسه و آلمان ملاقات کنند و آنجا اعلام کنند که ایران برای پذیرش کارشناسان آژانس آماده است تا دوربین‌ها را نصب کنند چون به هیچ وجهی بدون عبور از دروازه آژانس امکان کاهش تهدیدها وجود ندارد. یعنی کارشناسان آژانس باید مستقر شوند و براساس پیشنهادی که شورای حکام در آخرین نشست ارائه کرده و به آقای گروسی پیشنهاد کرده که گزارش کاملی از وضعیت تاسیسات ایران به آژانس ارائه دهد. چنانچه این عمل صورت نگیرد، پرونده ما قطعا به شورا خواهد رفت و در شورا هم به ذیل فصل هفتم که کار را مشکل خواهد کرد. با وضعیت اقتصادی سخت و سنگینی که داریم، می‌توان تب و تاب‌های داخلی و احتمال تجاوز به کشور را در نظر گرفت. این درحالی است که آقای غریب‌آبادی هم عنوان کردند اگر نتوانیم به نتیجه برسیم، مذاکره قاهره هم بی‌اثر خواهد بود و سوال اینجاست که آقای پزشکیان در مجمع درباره چه موضوعی سخن خواهند گفت؟ طبیعتا با ابراز صحبت‌های مسئولانه امیدواریم که تغییر رای در نظام سیاسی به‌وجود بیاید و از تنگنا رها شویم وگرنه هر روز به عمق تنش داخلی و بین‌المللی افزوده می‌شود. باید در نظر داشت که چندقطبی شدن جامعه و وضعیت بی‌عملی که در جامعه به‌وجود آمده، می‌تواند بسیار خطرناک و فاجعه‌بار باشد. بنابراین امیدواریم که آقای پزشکیان با دست پر به مجمع بروند و در حاشیه مجمع هم ملاقات‌های موثری با مقامات اروپایی داشته باشد. باید با واقعیت‌ها مواجه شویم و واقعیت‌ها آن چیزهایی است که در مقابل ما قرار گرفته است. براساس انتظارات و خواسته‌ها و آرزوها نمی‌توان زندگی کرد. اگر پرونده ما به شورای امنیت برود همه کشورهای جهان موظف هستند که ما را تحریم کنند و حتی روسیه و چین، هرچند عنوان شده که توجهی نخواهند کرد ولی حتما آنها هم موظف هستند که این کار را انجام دهند و در چنین وضعیت‌هایی حتما موقعیت بین‌المللی خود را در نظر می‌گیرند. آمریکا با وضع تعرفه‌هایی که بر چین اعمال کرده و تحریم‌های بسیار گسترده‌ای که بر روسیه اعمال کرده، این کشورها نه فرصتی دارند که از ما حمایت کنند و نه از نظر سیاسی و اقتصادی به نفع‌شان است که رودرروی قدرت‌های دیگر جهان قرار بگیرند. این تحریم‌ها قبل از سال 2015 وجود داشته و احمدی‌نژاد آنها را کاغذپاره می‌خواند اما شرایط ما آن زمان متفاوت بود. چون نفت به بالای 100 دلار رسید و اندوخته‌های دلاری‌مان در صندوق ملی بالا رفت و بلافاصله هم خیلی طول نکشید که در زمان دکتر روحانی مذاکره کردیم و برجام شکل گرفت. الان وضعیت ما استثنایی است و طی دهه‌های گذشته با چنین وضعیتی مواجه نبوده‌ایم. ما درحالی که به اروپا امیدواری داشتیم ولی به خاطر مسئله اوکراین، خشم و خشونت مضاعفی به‌وجود آمده که آنها را توجیه می‌کند که فشار را بر ما افزایش دهند. اروپایی‌ها برای اینکه بتوانند در مسئله اوکراین با آمریکا همراه شوند به سمت آمریکایی‌ها رفته‌اند. البته اینکه ایران مستقیما با آمریکا وارد مذاکره شود، جزو مبانی برجام نیست. آمریکایی‌ها از برجام خارج شده و هیچ حقی ندارند و مشکل اصلی ما با اروپایی‌هاست که این شرط را گذاشته‌اند. از این رو از همه زوایا تحت فشار هستیم و به سفر آقای پزشکیان با دست پر امید بسته‌ایم.

علی بیگدلی

استاد دانشگاه