نظام سیاسی ایران و مساله تحریم‌ها
وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روزگذشته بیانیه‌ای صادرکرده است که برمبنای این بیانیه و تاکیدی که وزیر امورخارجه ایران داشته عملا توافق وین پایان یافته و از دیدگاه حقوقی وزارت خارجه هیچ تحریمی نباید علیه جمهوری اسلامی ایران از این پس وجود داشته و اعمال گردد.
با این وجود اروپایی‌ها مسیر متفاوتی را طی می‌کنند که بر اساس آن تحریم‌های بین‌المللی که طبق قطعنامه 2231 لغو شده بود، بازگشته و شاهد هستیم که کشورهای مختلف و خصوصا اروپایی‌ها بازگشت این تحریم‌ها را در هفته‌های گذشته اعلام می‌کنند. از سوی دیگر با اقدامی که اروپایی‌ها در ارتباط با ایران در دستورکار قرار داده و تحریم‌های بین‌المللی را علیه تهران مجددا بعد از 10 سال اعمال کرده‌اند، تهران نیز صراحتا اعلام کرده است که دیگر اروپایی‌ها نقش قبلی را در ارتباط با ایران در موارد مختلف از جمله پرونده هسته‌ای نخواهند داشت. به نظر می‌رسد ایران در نظر دارد مسیر جدیدی را در این ارتباط بگشاید. بعد از اینکه رسانه‌ها نوشتند که پوتین تمایل دارد که در ارتباط با ایران از منظر دیپلماسی با آمریکا اقداماتی را در دستور کار قرار دهد، شاهد سفر علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به مسکو بودیم که ظاهرا پیام عالی‌ترین مقام ایران یعنی رهبری انقلاب اسلامی به پوتین ارسال شده است. هیچ خبری مبنی بر اینکه ایران قصد دارد روس‌ها را واسطه قرار دهد نیست. با این وجود توصیفی که آقای دکتر ظریف وزیر خارجه اسبق ایران در ارتباط با استراتژی روسیه کردند، به نظر نگارنده، توصیف درستی است. روسیه هم می‌خواهد که ایران به غرب یعنی ایالات متحده آمریکا نزدیک نشود و هم اینکه نمی‌خواهد ایران با غربی‌ها وارد یک جنگ تمام‌عیار و طولانی شود. به همین جهت در مقطع کنونی روسیه تمایل دارد بین ایران و طرف مقابل به نوعی میانجیگری کرده و نقش بازی کند تا تنش‌ها بین دو طرف مدیریت شود. اینکه این مسیر می‌تواند باعث کاهش تنش و حتی لغو تحریم‌های ایران شود یا نه، محل تردید است چرا که اگر جمهوری اسلامی بخواهد در ارتباط با آمریکا به نوعی مسیر سازش را در نظر بگیرد، بعید است که رهبری انقلاب اسلامی با کلیت این مساله موافق باشند چرا که اعتمادی در این زمینه وجود ندارد. البته روس‌ها علاقه به این نقش دارند تا بتوانند در مسائل مختلف با آمریکایی‌ها وارد بحث و گفت‌وگو شوند اما اینکه سازشی بین ایران و آمریکا صورت بگیرد، راس نظام ایران با آن مخالفت خواهد کرد. به نظر می‌رسد که فهم برخی در وزارت خارجه درباره تحریم‌های بین‌المللی با درک و دریافت جامعه متفاوت است. از منظر مقامات ایران بحرانی در پس تحریم‌های سازمان ملل برای ایران به وجود نخواهد آمد. شاید هم این احتمال وجود داشته باشد که برنامه‌ای برای عبور از این شرایط نیز مد نظرحاکمان در تهران باشد.
عبدالرضا داوری
فعال سیاسی
ارسال نظر