تغییر رویکرد واشینگتن برای«احیای دیپلماسی»

 از سوی دیگر ایران نمی‌خواهد پای میز مذاکره‌ای بنشیند که حقوقش به رسمیت شناخته نشود. آژانس انرژی اتمی نیز درحال تشکیل پرونده جدیدی علیه ایران است و هر طور که شده می‌خواهد به نتایجی در بازرسی از نطنز و فردو دست یابد. از سوی دیگر تحولات سیاسی در لبنان، عراق و حتی یمن سایه خود را بر پرونده هسته‌ای ایران انداخته است و اخیرا ایالات متحده آمریکا استراتژی‌های امنیت ملی خود در ارتباط با تنگه هرمز را رسانه‌ای کرده که بوی افزایش تنش بین دو کشور از آن به مشام می‌رسد.

* مدیریت تنش

با درکنار هم قرار دادن این موارد این نتیجه حاصل می‌شود که به رغم اینکه برخی معتقدند بعد از جنگ ۱۲ روزه تنش بین ایران و آمریکا کاهش یافته است اما به علت قطع روابط دیپلماتیک و بسنده کردن دو طرف به ارسال پیغام از طریق کشور‌های ثالث، تنش به صورت نسبی و گام به‌گام بین طرفین در حال افزایش است و حتی کشور‌هایی که نام آنها به عنوان میانجی بین ایران و آمریکا مطرح بوده، چند هفته‌ای است تحرکات رسانه‌ای در ارتباط با پرونده ایران و آمریکا ندارند. فقدان پیغام‌های رفت و برگشتی بین ایران و آمریکا و برخی خواسته‌های غیر منطقی ایالات متحده آمریکا برای مذاکره با ایران در زمینه موشکی؛ هسته‌ای و منطقه بر میزان افزایش تنش افزوده است و اگر قرار باشد ایران و آمریکا به شیوه کنونی ادامه دهند و پنجره‌ها را هم به روی یکدیگر ببندند، بعید نیست تنش بین دو طرف افزایش چشمگیری پیدا کند. از این رو برای مقابله با این روند مخرب به نظر طرفین باید دست به اقدامی بزنند که خروجی آن به کاهش تنش بین دو طرف منجر شود.

* خوش‌بینی قطر

با افزایش سطح تنش به علت قطع ارتباط دیپلماتیک (با واسطه یا بی‌واسطه) بین ایران و آمریکا اما سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای از آمادگی ایران برای مذاکرات هسته‌ای خبر داده است. آمادگی که البته مشروط است و نشان می‌دهد که تهران حاضر نیست از حقوق خود بگذرد. وزیر امور خارجه گفت: «ایران آماده از سرگیری مذاکرات با دولت آمریکا در مورد برنامه و توسعه هسته‌ای خود است و البته این موضوع به رویکرد و نظر ایالات متحده بستگی دارد.» همچنین عراقچی تلویحا از آمادگی ایران در ارتباط با بازرسی از مراکز هسته‌ای خود خبر داد. وی در این ارتباط افزود: «تأسیسات هسته‌ای و مناطق اطراف آن که در ماه ژوئن توسط ایالات متحده و اسرائیل مورد حمله قرار گرفتند، ممکن است به مواد رادیواکتیو آلوده باشند که مانع از سرگیری بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌شود.» از سوی دیگر کشور قطر که تلاش دارد نقشی بین‌المللی را برای صلح در منطقه غرب آسیا بازی کند اعلام کرده است: محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر اعلام کرد که دوحه در تلاش است تا مذاکرات ایران و آمریکا به مسیر خود بازگردد. همچنین او که در آمریکا حضور دارد در گفت‌وگو با رسانه‌ها تأکید کرد: مذاکرات جدی بین تهران و واشینگتن می‌تواند به توافقی منجر شود که برای همه بهتر باشد.

* مذاکره؛ تنها مسیر

تمام این موارد نشان می‌دهد هم آمریکا و هم ایران به رغم اینکه پنجره‌هایی کوچک برای ارسال پیام به یکدیگر را باز گذاشته‌اند اما فعلا گویی در‌های مذاکره بسته و مهر و موم شده‌اند. از سوی دیگر آمریکا پروژه جدیدی را با مدیریت نتانیاهو در منطقه آغاز کرده و قصد دارد در یمن حوثی‌ها را حذف و اگر توانست در عراق جریان مقاومت را از میان بردارد. آمریکا دنبال این است که با حذف این گروه‌ها از منطقه دست‌های تهران را از هر کارت بازی خالی کند تا در مذاکرات آینده و حتی در برخورد‌های سخت نگرانی از بابت بازوهای منطقه‌ای ایران نداشته باشد و آسان‌تر به اهداف خود برسد. در برابر ایران از مسیر خود کوتاه نمی‌آید و این در معنای آن است که احتمالا در آینده منطقه آبستن تحولات زیادی خواهد بود و زایشی غیر معمول در انتظار همه است حال اینکه آمریکایی‌ها تا چه اندازه بتوانند به آنچه می‌خواهند دست یابند، بسته به شرایط منطقه دارد اما مسیر آمریکایی‌ها در حال حاضر به مذاکره دیپلماتیک با ایران ختم نمی‌شود.