گزارش «آرمان ملی» از وضعیت منابع آبی استان تهران
پایتخت تشنه
آرمان ملی – گروه اجتماعی: درحالی تهران و برخی شهرهای بزرگ، دیروز را تعطیل بودند، که مساله بحران ناترازی انرژی در شهرهای بزرگ ایران و نیز پایتخت مربوط به دیروز و امروز نیست. سال‌هاست که کارشناسان هشدار می‌دهند، به‌خصوص نسبت به جمعیت کلانشهری چون تهران، که گنجایش و منابع کافی برای این حجم انسانی را ندارد. اما هیچکدام از هشدارها چندان جدی گرفته نشد. حالا در فصل گرم تابستان، که هنوز حتی به نیمه هم نرسیده است، با شرایطی روبه‌رو شدیم که اولین روز مردادماه به دلیل ضرورت کاهش مصرف آب و برق، و همچنین افزایش دمای هوا، تهران و بسیاری شهرها، تعطیل شدند. هرچند با یک روز تعطیلی دردی از دردهای متعدد پایتخت درمان نمی‌شود.
استاندار تهران با اشاره به منابع آبی استان تهران و با بیان اینکه به غیر از سد طالقان، ۸۷ درصد از سدهای چهارگانه‌ای که وظیفه تامین آب شرب تهران را بر عهده دارند، خالی است، گفت: این درحالی است که ۲۱ برابر میانگین کشور، بارگذاری جمعیتی در استان تهران داریم. معتمدیان در یک برنامه تلویزیونی که به موضوع آب، چالش‌ها و راهکارها پرداخت، اظهارکرد: از مجموع تقریباً حدود چهار میلیارد متر مکعب منابع آبی که مصرف استان تهران است، حدود ۴۸ درصد آن مربوط به بخش کشاورزی و ۴۲ درصد مربوط به آب شرب و بهداشتی است که تقریباً در کل کشور منحصر به فرد است. در ۳۰ استان کشور حداکثر مصرف آب شرب بهداشتی ۸ درصد است یعنی چیزی حدود تقریباً ۵ برابر میانگین کشوری در استان تهران مصرف آب شرب و بهداشتی داریم.
وی با بیان اینکه ۶ درصد مربوط به فضای سبز و ۴ درصد در بخش خدمات و صنعت است، افزود: در استان‌های دیگر حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد به بخش کشاورزی اختصاص دارد و در خصوص علت مصرف بیشتر آب در تهران به تراکم جمعیتی باید اشاره کرد. طبق شاخص تراکم جمعیت باید در هر کیلومتر مربع به صورت میانگین در کشور ۴۹ نفر سکونت داشته باشند، در بعضی از استان‌ها و در شرق کشور این عدد پنج نفر است اما در استان تهران بیش از هزار نفر است و این یعنی ۲۱ برابر میانگین کشور، بارگذاری جمعیتی در استان تهران داریم.
پنج سد نسبتا خالی
استاندار تهران با بیان اینکه تامین منابع آبی از دو طریق انجام می‌شود، ادامه داد: آب‌های سطحی که از طریق سدهای پنج‌گانه انجام می‌شود. پنج سد مسئولیت تامین آب تهران را برعهده دارند، سد لار، سد لتیان، ماملو، امیرکبیر و طالقان. معتمدیان درباره آخرین ذخایر آبی گفت: امسال به غیر از سد طالقان که وضعیت بهتری دارد و حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب ذخیره آب و البته مربوط به استان است، مجموع ۱۸۶ میلیون متر مکعب میزان ذخایر است؛ یعنی چیزی حدود ۱۳ درصد میزان پرشدگی سدهای چهارگانه است و این یعنی ۸۷ درصد از سدهای چهارگانه که وظیفه تامین آب شرب تهران را بر عهده دارند خالی است.
وی با بیان اینکه امروز ۶۲ درصد از آب مورد نیاز در بخش شرب از طریق سفره زیرزمینی و چاه‌ها تامین می‌شود افزود: ۳۸ درصد از طریق آب‌های سطحی انجام می‌شود. اگر به عقب برگردیم یعنی حدود ۱۰ سال قبل این عدد تقریبا معکوس بود یعنی ۶۲ درصد از طریق آب‌های سطحی یا سدهای پنج‌گانه تامین آب می‌شد و مابقی از طریق سفره‌های زیرزمینی بود.
برداشت‌های بی‌رویه
استاندار تهران با بیان اینکه برداشت‌های بی‌رویه در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی انجام شده، ادامه داد: امسال پنجمین سال خشکسالی است که در تهران تجربه می‌کنیم، در ۱۰۰ سال اخیر یا دقیق‌تر و علمی‌تر در ۶۰ سال اخیر ثبت شده است. بنابر بارش‌ها در سیستم هواشناسی کشور اولین بار است که در یک دوره متوالی ۵ ساله خشکسالی داریم، البته در سال ۷۶ هم میزان بارندگی کاهش داشت اما مختص به یک سال بود. وی با بیان اینکه خشکسالی شرایط واقعاً ویژه را بر ما تحمیل کرده که این وضعیت ناشی از همین موضوع است گفت: بخشی به تغییر رفتار طبیعت برمی‌گردد، البته مختص استان تهران و کشور ما نیست. امروز مسئله آب به عنوان چالش جهانی مطرح است؛ یعنی تقریباً اکثر کشورهای جهان با موضوع کم آبی به دلیل تغییرات اقلیمی با مشکل مواجه هستند، طبق آخرین آمار و از اول مهر ماه سال ۱۴۰۳ و تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۴، ۱۵۶ میلیمتر بارندگی داشتیم و این یعنی کمترین میزان بارندگی در یک قرن اخیر است که نسبت به سال قبل ۳۱ درصد کاهش داشتیم و سال قبل هم چهارمین سال خشکسالی بود. همچنین نسبت به بلندمدت هم بیش از ۴۲ درصد کاهش بارندگی داشتیم.
تغییر نوع بارش‌ها
وی با بیان اینکه مشکل دیگر تغییر نوع بارش‌هاست افزود: در سال‌های نه چندان دور، روی کوه‌های اطراف تهران حتی در خرداد ماه شاهد برف بودیم، تغییر نوع بارش‌ها یکی از دلایلی است که امروز متاسفانه شارژ و تغذیه سفره‌ها و منابع آبی را با مشکل مواجه کرده که جزو تغییر رفتارهای طبیعت است که عوامل انسانی در آن نقش ندارد. همچنین بحث افزایش دما یکی از عوامل و پارامترهای مهم است، همین امسال دو درجه افزایش دما داریم. معتمدیان با بیان اینکه اگر دما از ۳۹ درجه به بالا افزایش پیدا کند، در استان تهران هر درجه افزایش دما، ۵ درصد افزایش مصرف به دنبال دارد که عدد قابل توجهی است افزود: با هر درجه افزایش دما در استان تهران ۲۵۰ مگاوات افزایش مصرف را در تهران داریم یعنی تقریباً یک چهارم کل تولید برق انرژی هسته‌ای در نیروگاه بوشهر است که فشار عجیبی به شبکه‌های برق وارد می‌کند.
مدیریت مصرف آب
استاندار تهران با بیان اینکه مدیریت مصرف آب امروز یکی از مهم‌ترین راهکارهایی است که با مشارکت مردم عملیاتی می‌شود، ادامه داد: سال گذشته در بحث ناترازی‌های انرژی در تهران ۵ میلیون متر مکعب صرفه‌جویی در مصرف گاز داشتیم. بنابراین مشارکت مردم در بحث صرفه‌جویی بسیار اثرگذار است. خواهشی که از مردم داریم این است که در این مقطع یکی دو ماه، حداکثر تا پایان شهریور ماه که البته پیک آن مردادماه است، همراهی کنند، به این معنا نیست که مردم مصرف نکنند بلکه درست مدیریت کنند. معتمدیان با بیان اینکه الگوی مصرف ۱۳۰ لیتر روزانه است اما در استان تهران تقریبا ۶۲ درصد از مردم و استان تا دو برابر الگو یعنی تا ۲۶۰ لیتر مصرف می‌کنند گفت: ۳۱ درصد هم زیر الگوی مصرف، مصرف دارند. برنامه‌هایی داریم اول اینکه از طریق رسانه‌ها، کارشناسان و متخصصان حضور پیدا کنند، روش‌هایی که باعث کاهش مصرف آب می‌شود آموزش داده شود. وی با بیان اینکه برای دو پروژه دولت باید ۱۵ همت سرمایه‌گذاری برای انتقال آب داشته باشد که ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب به تهران منتقل کنیم گفت: با یک صرفه‌جویی و درست مصرف کردن ۳۲۰ میلیون متر مکعب صرفه‌جویی در این شرایط بدون آنکه فشاری به مردم بیاید خواهیم داشت.
استاندار تهران با بیان اینکه قطعی آب نداریم، تعدیل فشار داریم که آب به طبقات همکف و اول می‌رسد افزود: ۸۰ درصد آپارتمان‌ها و برج‌ها سیستم مخازن و پمپ دارند. قطعی‌ها براساس نوساناتی است که در جریان تعدیل فشار انجام می‌شود، مستمرا کاهش فشار داریم، آبرسانی دایمی است اما فشار کم شده که در نتیجه در جاهایی باعث اخلال می‌شود که مردم با شماره ۱۲۲ اکیپ‌های عملیاتی آب و فاضلاب مراجعه و مشکل را حل می‌کنند. مردم با نصب مخازن و پمپ می‌توانند این مشکل را حل کنند. معتمدیان عنوان کرد: نصب شیرآلات کاهنده تا ۳۵ درصد باعث کاهش مصرف آب می‌شود.
ارسال نظر