اتهام واهی؛ تسویه حساب سیاسی

این مساله نیز از این موضوع نشأت می‌گیرد که غالب تندروهای مجلس وظایف و کارکرد اصلی خود را فراموش کرده و بیشتر به فکر تسویه حساب‌های جریانی و جناحی و اعمال اختیار از جایگاه نمایندگی مجلس با جریان مخالف و منتقد بوده‌اند. نمود بارز این مساله را می‌توان در نوع مواجهه بهارستان‌نشینان با دولت مسعود پزشکیان و حامیان این دولت دید. جایی‌که از ابتدای روی کارآمدن دولت به‌رغم اعلام وفاق ملی از سوی رئیس‌جمهور؛ اما تندروها و دلواپسان رویکرد دیگری برگزیدند و تقابل را به تعامل ترجیح دادند. از همین‌رو نیز وقتی دیدند نمی‌توانند به هر وجه ممکن منویات خود را به دولت دیکته کنند و مثلا با فشارهای مختلف قانون حجاب را به اجرا برسانند شروع به زدن دولتمردان و کنارگذاشتن آنها کردند. در همین رابطه نیز اولین قرعه به نام عبدالناصر همتی وزیر سابق اقتصاد افتاد که با ابزارهای نظارتی بهارستان‌نشینان از صندلی وزارت کنار برود. پس از او نیز تلاش‌ها برای کنارزدن دست راست رئیس‌جمهور یعنی محمدجواد ظریف ادامه پیدا کرد و تندروهای مجلس ساعت‌ها، روزها و ماه‌ها از وقت مجلس را که باید برای حل و فصل مسائل و مشکلات و تصویب قوانینی در همین مسیر در جهت کمک به دولت اختصاص می‌یافت، به حمله و هجمه به ظریف اختصاص دادند تا به هر نحو ممکن او را از دولت کنار بگذارند. جالب اینکه به همین نیز قناعت نکردند و اگر نبود تذکرات به‌جای رهبر انقلاب امروز تعداد بیشتری از اعضای کابینه پزشکیان از دولت کنار رفته بودند. هر چند که پیش از این بارها بر این نکته تاکید کردیم که وفاق با جریان متصلب تندرو و تفکر جبهه پایداری محال است و نمی‌توان آنها را همراه کرد؛ اما گویا دولت پس از یکسال و اندی بنا دارد همچنان با آنها نیز با رویکرد وفاقی برخورد کند. جالب اینکه کشور با مسائل و مشکلات گوناگون مواجه است؛ اما تندروهای بهارستان صرفا به‌دنبال مسائل بی‌اهمیت یا کم‌اهمیتی هستند تا صرفا شرایط جامعه را ملتهب کرده و به تشنج بکشند. نمود واقعی این نوع برخوبردها را می‌توان در برخورد مجلسی‌ها با حسن روحانی در جریان جلسه علنی روز یکشنبه دید از رئیس مجلس گرفته تا سایرین به ویژه تندروها حسن روحانی را به سیبل حملات خود تبدیل کردند و هر کسی از ظن خود هجمه‌ها اهانت‌ها و توهین‌هایی را به رئیس‌جمهور سابق کشور روانه کرد. قالیباف و تندروهای مجلس روحانی را برای کار نکرده تخریب کرده و متهم کردند. چه اینکه روحانی اصلا صحبتی در قبال روسیه و چین انجام نداده بود، اما در مجلس مورد تاخت و تاز تندروها قرار گرفت. این نوع عملکرد مجلس بوده که اکثر اوقات مسائل حاشیه‌ای را در صدر اولویت خود قرار داده و مسائل کلان را کنار گذاشته است.

*پشت پرده حمله به روحانی

حملات و هجمه‌ها به حسن روحانی از تریبون مجلس واکنش‌های بسیاری را با خود همراه داشت و برخی چهره‌های سیاسی این اقدام را به توپ بستن روحانی از سوی مجلس دانستند. چنانکه آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات در واکنشی کنایه‌آمیز به اظهارات و رفتارهای برخی نمایندگان مجلس نوشت: «لیاخوف فقط یک نام در تاریخ ایران نیست»، این برخوردها حتی واکنش برخی چهره‌های دولتی را نیز در پی داشت چنانکه محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور گفت: «هیچ نیازی نیست مسئولان از طریق تریبون‌ها درباره اختلافات صحبت کنند زیرا در جلسات باید این اختلافات بررسی و حل شود. درخواست من این است که خدمت به مردم و تأمین معیشت آنها در اولویت باشد و همه نهادها توان خود را برای حل مسائل معیشتی مردم به کار ببرند». اما نکته‌ای که از سویی برخی رسانه‌های حامی تندروها مطرح می‌کنند ناظر به آن صحبتی است که اظهارداشت: «مگر مجلس چند درصد مردم است؟ مگر چقدر رأی دارند؟» در همین خصوص نیز می‌گویند خود روحانی نیز رایی نداشت. اما به گواه آمار اگر رای حسن روحانی در انتخابات سال 96 را کنار بگذاریم و به تنهایی آراء او را در انتخابات مجلس خبرگان پنجم در نظر بگیریم دو میلیون دویست و چهل سه هزار و ششصد و هشتاد و هفت رای در تهران آورد که اگر آن را در مقام مقایسه با آراء نمایندگان فعلی مجلس بگذاریم می‌بینیم با جمع آراء 4 نفر اول تهران یعنی سیدمحمود نبویان، امیرحسین ثابتی، حمید رسایی و محمدباقر قالیباف برابری می‌کند. البته این آراء نیز در انتخابات حداقلی با کاهش چشمگیر مشارکت مردم در مجلس دوازدهم به‌دست آمد و گرنه اگر مردم در انتخابات مشارکت می‌کردند امروز هیچ یک از این افراد بر کرسی مجلس تکیه نمی‌زدند که بخواهند برای رئیس‌جمهور سابق اینگونه نطق کنند و به تخطئه و تخریب او بپردازند. البته در قبال شخص قالیباف برخی بر این باورند که او به جهت تلاش‌های بسیار برای کسب کرسی ریاست جمهوری که در دو مقطع از حسن روحانی شکست خورد با تندروها در جهت حمله به وی همراه شده است. جالب اینکه برخی رسانه‌ها همچون کیهان که لیدر رسانه‌های تندرو به حساب می‌آید با تایید نوع برخورد مجلس با روحانی مخالفان این رویه مجلس را «دیکتاتورهای کوچک» خوانده است. در حالی‌که هر ناظر بیرونی با کمترین اطلاعات می‌تواند دریابد که کدام جریان خاص با خالص‌سازی جلوه‌ای از دیکتاتوری را به نمایش گذاشته است. البته این رویه رسانه‌های تندرو است که همه‌چیز را برعکس تعبیر می‌کنند. در ماجرای اخیر نیز این مجلس بود که حسن روحانی را به توپ بست و هر کسی از ظن خود با عقده‌گشایی او را به گوشه رینگ برده و مورد تخریب و هجمه قرار داد. حال باید دید که روحانی در قبال این هجمه‌های هدفمند چه رویکردی اتخاذ خواهد کرد.

* پوپولیسم در گفتار

رئیس دفتر رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم، در واکنش به اظهارات اخیر در مجلس علیه حجت‌الاسلام حسن روحانی، اظهار داشت: نخست باید به این نکته حائز اهمیت اشاره کنم که آقای روحانی اخیرا موضع منفی درباره فدراسیون روسیه نداشته است. برعکس، ایشان همواره بر این باور بوده‌اند که به شکل پایدار به ویژه در شرایط حساس کنونی، خصوصا در فضای بین‌المللی متأثر از مکانیسم «اسنپ‌بک»، ضروری است جمهوری اسلامی ایران روابط خود را با کشورهای دوست از جمله روسیه، چین و همسایگان بر مبنای عقلانیت، احترام متقابل و منافع مشترک راهبردی تعمیق بخشد‌. محمود واعظی گفت: نمی‌دانم منشأ این برداشت نادرست از کجاست و چه کسی چنین ادعایی را مطرح کرده است. معاون اسبق سیاسی وزارت امور خارجه افزود: در فضای سیاسی امروز، هرگونه انتساب نادرست به شخصیت‌های ملی، نه‌تنها اخلاقی نیست بلکه از منظر امنیت روانی جامعه نیز آسیب‌زاست؛ چرا که بی‌اعتمادی عمومی را نسبت به گفتار رسمی مسئولان افزایش می‌دهد. قائم مقام حزب اعتدال و توسعه ادامه داد: متأسفانه، برخی جریان‌های سیاسی، به‌ویژه از طیف تندرو اصولگرا و جبهه پایداری، در تلاش‌اند با تحریف سخنان و ساخت دوگانه‌های کاذب، نوعی «قطبی‌سازی تصنعی» در جامعه ایجاد کنند. از منظر جامعه‌شناسی سیاسی، این نوع رفتار، یکی از مصادیق «پوپولیسم گفتاری» است؛ یعنی تبدیل تفاوت دیدگاه‌ها به تعارض وجودی میان گروه‌ها. این پدیده مخرب در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، تجربه شده است. رئیس دفتر سیاسی حزب اعتدال و توسعه بیان کرد: در حقیقت، آنچه همواره موجب نارضایتی و افزایش رقابت سیاسی این گروه‌ها واقع می‌شود، صراحت و شفافیت آقای روحانی در گفت‌وگو با مردم است؛ از این رو همواره در تلاشند تا از طریق قطبی‌سازی تصنعی و فشار‌های نامستحسن و ایجاد محدودیت در کنشگری وی ارتباط ایشان با مردم را کمرنگ کنند. هجمه‌های متعدد و غیراخلاقی که این روزها به آقای روحانی وارد می‌شود، در واقع نوعی فرافکنی سیاسی است. گروهی می‌کوشند ناکارآمدی‌های خود را در پوشش حمله به دولت پیشین پنهان کنند.