مصائب پاستور برای جذب نخبگان

چنین رویکردی شرایط را فراهم می‌کند تا همه افراد فارغ از افکار، عقاید و گرایشات سیاسی بتوانند به فعالیت و کنشگری بپردازند. اتفاقا آنچه مسعود پزشکیان در قامت رئیس‌جمهور در قالب وفاق ملی نیز ارائه داده را نیز می‌توان بر پایه همین امر تحلیل و بررسی کرد. هر چند به قرائت بسیاری از تحلیلگران و ناظران، وفاقی که رئیس‌جمهور طی 9 ماه گذشته از آن صحبت کرده صرفا وفاق درون حاکمیتی و میان قوا و دستگاه‌های مختلف است که درصدد است با نوعی هماهنگی مسائل متفاوت در حوزه‌های مختلف را حل و فصل کند. گرچه گذشت زمان حداقل از روی کارآمدن دولت تا کنون به خوبی نشان داده که خود پزشکیان و دولتش بیش از سایرین وفاق را باور دارند و بر پایه آن اقدام و عمل می‌کنند و سایر دستگاه‌ها و قوا کمتر وفاق ملی را آنطور که مقصود و منظور مسعود پزشکیان بوده و هست اجرا می‌کنند. نمونه بارز این نوع برخورد و رفتارها را می‌توان در مواجهه مجلس دوازدهم با رئیس‌جمهور و دولتش دید که گرچه از ابتدا دست همکاری به وفاق پزشکیان دادند اما هر چه جلوتر رفتیم مشخص شد که وفاق مجلسی‌ها با دولت بیشتر از حقیقت به تعارف و شوخی می‌ماند. چنانکه هنوز شش ماه نشده همتی وزیر سابق اقتصاد را با استیضاح از دولت کنار گذشتند و حال نیز به‌دنبال فشار برای استیضاح و برکناری صادق وزیر راه و شهرسازی هستند تا دولت هنوز به یک سال نرسیده 2 وزیر موفق خود را از دست بدهد. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهور به‌جای اینکه به گستردن وفاق ملی بپردازد حدود و ثغور آن را مشخص کند و بداند که با هر شخص و جریانی نمی‌توان وفاق کرد. البته برخی معتقدند که رئیس‌جمهور باید وفاق اصلی را با جامعه انجام می‌داد و پایگاه رایی که با امید به تغییر و بهبود شرایط به او رای داده بود را امیدوار می‌کرد. هر چند که اقداماتی هم که تاکنون انجام شده مثل عدم اجرای قانون حجاب و همچنین تلاش برای رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی را نیز می‌توان در مسیر ایجاد وفاق میان دولت و ملت قلمداد کرد. اما باید در نظر داشت که این جامعه است که عملکرد دولت را بررسی، ارزیابی و قضاوت خواهد کرد؛ لذا دولت باید تلاش خود را برای مرتفع کردن مطالبات مردم در جهت ایجاد رضایتمندی نسبی در جامعه بیشتر کند.

*توافق با مردم از سخن تا عمل

رئیس‌جمهور در آیین سالروز تأسیس دانشگاه آزاد به نکته‌ای اشاره کرد که تا پیش از این از برخی شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی شنیده بودیم. اینکه «اگر با نخبگان و مردم خود توافق کنیم و براساس عدالت کار را به کاردان دهیم، اگر اجازه دهیم همه بر اساس شایستگی میدان کار پیدا کنند، نیازی به کسی نخواهیم داشت». پیش از این سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهور اسبق چنین پیشنهادی را تحت عنوان آشتی ملی در اواسط دهه نود مطرح کرد و اواخر سال 1401 نیز 15 راهکار برای عبور از بحران ارائه داده بود. همچنین چهره‌های اصلاح‌طلب دیگری نیز طی این سال‌ها به لزوم بازگشت به مردم و میدان‌دادن به نخبگان و شایستگان برای اداره امور مختلف کشور تاکید داشته‌اند. اما واقعیت این است که هر چه بیشتر اظهارنظرهای مختلفی را در این خصوص دیده‌ایم در مقام عمل و اجرا کمتر شاهد استفاده از نخبگان و شایستگان یا بازگشت به مردم و مطالبات آنها بوده‌ایم. حال پرسش‌هایی در خصوص چگونگی این طرح مطرح می‌شود. آنچه رئیس‌جمهور از توافق با مردم و نخبگان می‌گوید در مرحله عمل چگونه تحقق خواهد یافت؟ آیا سایر ارکان حاکمیتی نیز رویکرد پزرشکیان را دنبال می‌کنند؟ طبق گفته رئیس‌جمهور یعنی دولت به مطالبات و خواسته‌های جامعه باز خواهد گشت و در امور مختلف از نخبگان و شایستگان استفاده خواهد کرد؟ اینها پرسش‌هایی است که پاسخ به آنها بهتر سخنان رئیس‌جمهور شفافیت بخشیده و خواهد شکافت. توافق با جامعه یعنی اتحاد میان دولت و ملت که همه دولت‌ها از آن سخن گفتند؛ اما در نهایت بدان نرسیدند. حال باید دید پزشکیان و دولتش چگونه تلاشی در مسیر توافق مردم و نخبگان و همچنین میدان دادن به شایستگان خواهد داشت و برون و داده و نتیجه آن چه خواهد بود.

* همبستگی ملی نیازمند تغییر سیاست‌هاست

سخنگوی جبهه اصلاحات در خصوص اظهارات رئیس‌جمهور پیرامون توافق با مردم و نخبگان اظهار داشت:‌ همه دلسوزان نسبت به این موضوع همیشه تاکید داشتند و توجه دادند ولی متاسفانه تا الان ما شاهد این توافق در داخل نیستیم و نبودیم و هر نوع اتفاقی که بخواهد در بیرون بیفتد قاعدتا نیازمند پشتیبانی مردم است و باید این پشتیبانی را در داخل با همبستگی ملی رقم بزنیم. جواد امام به «آرمان ملی» گفت: همبستگی ملی هم نیازمند تغییر رویکردهای امنیتی و سیاست‌هایی است که امروز باعث فاصله بین ملت و حکومت شده است. آنچه که ما امروز می‌بینیم، با این قوانینی که جریان پایداری و جریانی که به‌دنبال تکصدایی بود و همه تلاش خود را برای حفظ موقعیت و قدرت خود فراهم کرده، قوانینی وضع کرده که جریان دیگری وارد قدرت نشود. وی افزود: ما امروز شاهد هستیم جریان پیروز انتخابات نمی‌توانند در مصادر قدرت حاضر شوند. نمی‌شود که ما انتخابات داشته باشیم مردم خواهان تغییر، اصلاح یا یک نگاه دیگر باشند و به او رای بدهند ولی کماکان شاهد کارگزاران نگاه قبلی باشیم که این خودش یکی از دلایل جدی و عمده است. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب بیان کرد: انتخاباتی که پیش‌روی ما بوده با کارگزاران قبلی جلو می‌‌رود و عملا از ۱۹ وزیر کابینه ۱۵ وزیر متعلق به جریانی ا‌ست که انتخابات را باختند و مردم به‌واسطه مخالفت با آن جریان آقای پزشکیان را پذیرفتند. امروز جریان اصلاحاتی که آقای پزشکیان کاندیدای اختصاصی و رسمی این جریان بوده، نمی‌تواند به خاطر فضاسازی‌هایی که صورت می‌گیرد با وی تعامل داشته باشد. دبیر حزب مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب تصریح کرد: امروز قانونی به عنوان قانون مشاغل حساس تصویب کرده‌اند که این قانون به کارشناسان دستگاه امنیتی این فرصت و اجازه را می‌دهد که آنها مدیران را به لحاظ توانایی، دیدگاه‌های سیاسی و ایدئولوژیک و تجربه و دانش گزینش کنند. در حالی که دستگاه امنیتی بایستی صلاحیت امنیتی فرد را بررسی کند. امام تاکید کرد: امروز ما افراد توانمند و شایسته‌ای داریم که به آنها صرف اینکه اصلاح‌طلب هستند اجازه داده نمی‌شود که در دستگاه‌های اجرایی یا خصوصا در مراکز علمی و آموزشی از وجودشان استفاده شود. قاعدتا اگر بتوانیم در داخل این همبستگی ملی و آشتی ملی را رقم بزنیم حتما پشتوانه‌ای برای مذاکرات و تفاهم و توافقاتی است که بیرون انجام می‌شود.