تقاطع پاستور و اصلاح طلبان

 این در حالی است که رئیس‌جمهور نیز با وعده‌های مختلفی روی کار آمد و از اتفاق اصلاح‌طلبان نیز بر مبنای شناختی که از پزشکیان داشتند و همچنین بر پایه شعارها و وعده‌های اصلاح‌طلبانه وی، او را نامزد حداکثری خود قرار دادند. لذا امروز که قریب به 9 ماه از روی کارآمدن دولت می‌گذرد 2 پرسش اساسی و مهم از رئیس‌جمهور و مجموعه دولت وجود دارد. نخست اینکه وعده‌های داده شده به ویژه آنهایی که مبتلا به جامعه و مردم است مثل حل مشکلات اقتصادی، مساله فیلترینگ و قانون حجاب تا چه میزان پیش رفته و چند درصد محقق شده است؟ پرسش دوم نیز اینکه شعار اصلی و محوری دولت یعنی وفاق ملی تا چه حد در این مدت زمان توانسته از حالت مفهومی و نظر به مرحله اجرا و عمل برسد؟ در پاسخ به پرسش نخست می‌توان اینگونه گفت که پزشکیان دولتش نهایت تلاش خود را دارند که بر پایه عمل به وعده‌ها جلو بروند. چنانکه چندی پیش فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت در همین خصوص گفت: «مردم بدانند که ما به آنچه گفته‌ایم وفادار هستیم، اگر بتوانیم این مسیر را طی کنیم، به لطف خداوند از مسیرهای سخت عبور خواهیم کرد.»‌ لذا در حوزه مسائل اقتصادی که تک ساحتی هم نیست و به مسائل مختلفی از جمله تحریم‌ها مرتبط است سعی دولت بر این است که با اقدامات به موقع شرایط را به مراتب بهتر کند. در حوزه فیلترینگ گرچه انتقادات بسیار است که دولت بسیار بهتر می‌توانسته عمل کند؛ اما آنچه به نظر می‌رسد عزم دولت بر مرتفع کردن موانع و برداشتن فیلترینگ است. در حوزه قانون حجاب نیز اقدامات کاملا ستودنی است و همین که زیربار اجرای قانون حجاب نرفته و درصدد ارائه لایحه اصلاحی است یعنی این موضوع برای دولت و رئیس‌جمهور از موضوعات مهم و اولویت‌دار است. اما در پاسخ به پرسش دوم یعنی میزان عملیاتی شدن وفاق ملی در میان قوا، دستگاه‌ها و جریان‌های سیاسی باید اذعان داشت که به‌رغم نیت خیر دولت که به معنی واقعی کلمه به وفاق ایمان دارد؛ اما واقعیت این است که وفاق به دستاویزی تبدیل شده تا هر جریانی یا نهادی برای توجیه عملکرد خود وفاق را پیش بکشد. در حالی که اساسا وفاق ملی باید از ابتدا درست تعریف می‌شد تا قرائت‌های خاص به خود نگیرد و جریان‌های مختلف آن را مصادره به مطلوب نکنند. اتفاقا مساله همینجا است که نه می‌شود و نه لزومی دارد که وفاق با همه صورت گیرد. رئیس‌جمهور باید وفاق را در سطح سران قوا و مقامات عالیه پیش ببرد و نتایج آن را در تصمیماتی که در حوزه‌های مختلف اتخاذ می‌شود ببینیم. نیازی نیست با جریانات تندرو یا مخالف وفاقی صورت گیرد یا دولت بخواهد به آنها امتیازی بدهد. این نگاه است که اصلاح‌طلبان نیز آن را دنبال می‌کنند و معتقدند این رویه‌ای که دولت در حال حاضر پیش کرفته تا همه را راضی کند وفاق نیست. چنانکه عباس آخوندی معتقد است: «گاهی تحت عنوان وفاق به سادگی یادمان می‌رود که به هیچ وجه نمی‌توانیم با مسجد ضرار وفاق داشته‌ باشیم؛ این مسأله‌ای است که نباید فراموش کنیم.»

* پیشنهادهای خاتمی

اصلاح‌طلبان از همان ابتدا نیز عنوان کرده بودند که عملکرد دولت تحت حمایت خود را ارزیابی کرده و نقاط ضعف و قوت را گوشزد می‌کنند. از همین‌رو نیز طی ماه‌های گذشته عملکرد دولت به طور مستمر رصد و پایش شده و چهره‌های اصلاح‌طلب نیز در این خصوص به اظهارنظر پرداخته‌اند. چه اینکه رئیس کمیته پایش و داوری جبهه اصلاحات ایران در همایش سراسری اعضای مجمع عمومی جبهه اصلاحات اظهارداشت: «یکی از وظایف ما ارزیابی عملکرد منتخبان است. کسانی‌ که‌ در نظام حکمرانی مسئولیت قبول می‌کنند، باید پاسخگوی عملکرد خود باشند. قدرتمندشدن‌ جامعه مدنی از لوازم دولت‌ قدرتمند است.» محمود صادقی گفت: «ما موظف هستیم هر شش ماه یک بار عملکرد رئیس‌جمهور را ارزیابی کنیم و گزارش آن را به مجمع عمومی جبهه‌ اصلاحات ارائه بدهیم.» حال اما به نظر می‌رسد که اصلاح‌طلبان مشخصا برای تقویت گفتمان دولت پیشنهادهایی هم می‌دهند. چنانکه رئیس دولت اصلاحات در پیامی که اخیرا به کنگره مجمع ایثارگران داده بود، گفت: اگرچه در این موقعیت حساس، نظر مثبت رهبر به رئیس‌جمهور و اعتماد متقابل حاکمیت و دولت امر مغتنمی است، اما برای رهایی از مشکلات باید دو شرط رعایت شود: نخست ضروری است حاکمیت بپذیرد که تغییر و اصلاح لازم است و به لوازم آن تن دهد. حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی اظهار کرد: انتظار بستن دهان مخالفان دولت را نداریم اما این نیز قابل قبول نیست که صدای بلند در این کشور در اختیار کسانی باشد که تحریم را نعمت می‌دانند و با انواع رسانه‌هایی که در اختیار دارند بکوشند همه چیز را به گردن کسانی بیندازند که مردم برای تغییر شرایط به آنها رأی داده‌اند. اگر حصرها، دستگیری‌ها، محدودیت‌ها و... تداوم پیدا کند و یا خالص‌سازی که در دانشگاه‌ها و جاهای دیگر رخ داد حل نشود و حتی بیشتر شود، مشکل دوچندان خواهد شد. وی ادامه داد: دولت باید توان فکری و عملی مورد نیاز برای برنامه‌ریزی و اقدام برای تغییر را داشته باشد، تا جامعه احساس کند رویکرد متفاوتی اتخاذ شده است و اگر دولت جدید نقطه امیدی در دل مردم ایجاد کرد باید همه ما سعی کنیم این امید از بین نرود.

* تقویت امید و اعتماد

رئیس جبهه اصلاحات در خصوص میزان تحقق وعده‌های دولت اظهار داشت: طبعا رئیس‌جمهور در یکسال نمی‌تواند به همه وعده‌هایی که در زمان انتخابات داده جامعه عمل بپوشاند. باید به رئیس‌جمهور فرصت داد اما این واقعیت را هم باید در نظر گرفت که هر رئیس‌جمهوری بعد از هر انتخابات ۴ سال بیشتر فرصت ندارد. آقای پزشکیان یک چهارم این زمان را پشت سر گذاشته است. آذر منصوری به «آرمان ملی» گفت: بیش از هر چیز آنچه برای ما اهمیت دارد این است که این مشارکت مردم در انتخابات بتواند دو مؤلفه مهم امید و اعتماد را در جامعه تقویت کند. در حالی که هنوز بعد از نزدیک به یک سال آن حس مثبتی که باید نسبت به حضور و مشارکت مردم در انتخابات دیده می‌شد در جامعه به وجود نیامده است. وی افزود: با توجه به موانع بی‌شماری که پیش روی آقای رئیس‌جمهور است و از قبل هم کاملا این موانع مشخص بود آقای دکتر پزشکیان با توجه به اینکه گفته ما اهل دعوا نیستیم و برای دعوا نیامدیم باید با توجه به فرصتی که به وجود آمده خیلی جدی‌تر بتواند مجموعه ارکان نظام را با خود همراه کند تا این امید و اعتماد در جامعه تقویت شود. دبیرکل حزب اتحاد ملت بیان کرد: اگر ما بخواهیم از وجوه مثبت عملکرد دولت آقای پزشکیان نام ببریم یکی همین نگهداری قانون موسوم به عفاف و حجاب است یا تلاشی که در راستای رفع فیلترینگ به انجام رساندند. منصوری ادامه داد: خود رهبری هم گفتند که موفقیت آقای پزشکیان موفقیت نظام است. اگر این موفقیت، موفقیت نظام محسوب می‌شود این حضور باید منجر به دستاوردی ملموس برای مردم شود تا فشار اقتصادی از روی دوش مردم برداشته شود. رئیس جبهه اصلاحات در خصوص وفاق ملی تصریح کرد: وفاق یعنی تفاهم بر سر وجود بحران‌ها و رسیدن به راه‌حل این چیزی که الان هست اسمش وفاق نیست. وفاق یعنی تفاهمی برای‌ حل مشکلات شکل‌ بگیرد.