قهرمانسازی از خود با هزینه مردم
به سادهترین تعریف میتوان گفت NPT یک تعهد است که بر اساس آن کشورهای عضو از جمله ایران، متعهد شدهاند دنبال سلاح هستهای نباشند.
برخی امروز فریاد خروج از این معاهده را سر میدهند. از این افراد باید پرسید اگر اینقدر عزم جدی دارند، چرا به جای امن پشت تریبونها، به وادی خطر گام نمیگذارند؟ چرا وارد میدان نمیشوند؟ چرا با این حرفها و اقدامات تنها درصدد افزایش هزینه زندگی روزانه مردم هستند؟ به نظر میرسد قهرمانی این افراد محدود به خطر انداختن جان و مال هر کسی جز خودشان است. در حالی که قهرمان واقعی کسی است که مسئولیت میپذیرد و عواقب تصمیماتش را به گردن میگیرد. خروج از NPT در نگاه جهانی، تنها یک معنا دارد: اعلام تمایل جدی برای ساخت سلاح هستهای! ذات این معاهده دقیقاً منع گسترش این سلاحهاست. اینکه این کشور یا آن کشور خارج از چارچوب NPT سلاح ساختهاند، نه تنها توجیهگر نیست، بلکه هشداری بر عواقب آن است. آن کشورها در شرایطی متفاوت عمل کردند و در فضایی بینالمللی کاملاً متمایز از جهان به شدت پیچیده امروز تصمیم گرفتند. وضعیت ایران امروز به مراتب حساستر است. جمهوری اسلامی ایران در حالت تقابل با اسرائیل قرار دارد و رهبران تلآویو بارها اعلام کردهاند که دنبال ضعیف کردن ایران هستند. آنها ایران قدرتمند را تحمل نمیکنند. در چنین شرایط حساسی خروج از NPT چیزی جز اعلام تمایل برای وارد شدن به درگیری و جنگ تمامعیار و ارائه بهانه نهایی به اسرائیل و متحدانش نیست. در حالی که امروز کار اصلی باید این باشد که بر تنگناهای حاصل از تحریمها غلبه کنیم، آیا کشوری که تحت شدیدترین تحریمهاست، میتواند دوبار در یک فاصله زمانی کوتاه، درگیری نظامی سنگین و اجماع جهانی بیسابقه را تحمل کند؟ مساله واکنش ایران به تجاوز موضوع دیگری است اما این اقدام، بهانه لازم برای تشکیل یک ائتلاف بینالمللی را فراهم میکند. در چین شرایطی حتی چین و روسیه، اگرچه امروز در برابر غرب میایستند، اما هرگز منافع استراتژیک خود را قربانی منافع دیگر کشورها نمیکنند. خروج از NPT، ایران را به کلی در انزوای مطلق قرار خواهد داد. کسانی که از این گزینه خطرناک دفاع میکنند، در قهرمانسازی از خود با هزینه یک ملت گرفتار آمدهاند. آنان با ایجاد بحرانها، انتظار ترفیع و موقعیت دارند، غافل از اینکه هزینه این قهرماننمایی را نه آنان، که مردم عادی خواهند پرداخت. چالشآفرینی برای یک ملت، قهرمانی نیست، بیمسئولیتی محض است. در شرایطی که دیپلماسی هرچند سخت، تنها مسیر ممکن است، خروج از NPT شلیک تیر خلاص به تمامی راهحلهای مسالمتآمیز و ورود به میدانی است که پایان آن برای ایران و مردمش، جز انزوا نخواهد بود.
فریدون مجلسی
تحلیلگر روابط بینالملل
ارسال نظر