تردیدها در شورش «واگنر» علیه مسکو

به گزارش آرمان ملی آنلاین، محمد انیسی طهرانی، کارشناس روابط بین‌الملل نوشت: پریگوژین شبه نظامیان تحت امرش را که ماه‌هاست در خاک اوکراین به نفع روسیه می‌جنگیدند و در تصرف شهر باخموت اوکراین نقش‌آفرینی موثری داشتند با صدور فرمان به شهر مرزی «روستوف» در جنوب خاک روسیه سرازیر و در یک پیام صوتی مدعی شد کنترل تاسیسات نظامی شهر از جمله فرودگاه را در اختیار گرفته است.

ویدئوها و تصاویر منتشر شده در فضای مجازی، از جمله توسط خبرگزاری تاس روسیه، مردان مسلحی را نشان می‌داد که ساختمان‌های اداری روستوف را تصرف و تانک‌ها در مرکز شهر مستقر شده‌اند. به تعبیری دیگر، شبه‌نظامیانی که پیش‌تر طرفدار روسیه بودند در چرخشی آشکار رویاروی  ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور قرار گرفتند. مدتی است که اختلاف میان یوگنی پریگوژین که بنابر ادعای خود 25000 نیروی مسلح و بنابر ادعای برخی مقامات غرب تا 50 هزار جنگجو را فرماندهی می‌کند با سران نظامی ارتش روسیه، از جمله وزیر دفاع و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه، تشدید شده است.

پریگوژین، فرماندهان عالی نظامی کرملین را به صدور دستور حمله به اردوگاه‌های این گروه در اوکراین و همچنین جلوگیری از ارسال سلاح و مهمات به اعضای واگنر که با سربازان اوکراینی می‌جنگیدند، متهم کرده است. اما فوران تنش‌ها با میانجیگری «الکساندر لوکاشنکو» رئیس‌جمهور بلاروس مهار و حرکت کاروان گروه واگنر به سمت مسکو، متوقف و همچنین عقب‌نشینی این شبه نظامیان از شهر روستوف آغاز و به اردوگاه‌های صحرایی خود بازگشتند. این رویدادها که در زمان بسیار کوتاه اتفاق افتاده است، بسیاری از تحلیلگران را با ظن و تردید روبه‌رو کرده است.

«پاول فلگنهاور» تحلیلگر دفاعی روس معتقد است که «باید ببینیم چه کسی واقعا به چه فردی امتیاز داده است. آتش بس به این راحتی برقرار نمی‌شود و می‌تواند به راحتی در آینده نزدیک آتش شعله بکشد.» برخی معتقدند که ارتش روسیه به اندازه‌ای قدرتمند است که بتواند شورش این گروه را در هم بشکند، این گزینه درست است اما همه واقعیت را بازتاب نمی‌دهد، مقامات عالی کرملین در زمان حرکت گروه واگنر به سمت مسکو یک ساختار نظامی سخت «ضدتروریستی» را در پایتخت و مناطق اطراف آن ایجاد و برخی از آمد و شد خودروها را محدود کردند. ولادیمیر پوتین که در یک سخنرانی تلویزیونی شورش مسلحانه توسط واگنر را خیانت خواند و گفت که هر کسی که علیه ارتش روسیه سلاح به دست گرفته باشد مجازات خواهد شد و اقدام این گروه را به منزله فروکردن خنجر به قلب مردم روسیه دانست و همچنین سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) که اقدامات پریگوژین را یک فراخوان برای آغاز درگیری داخلی مسلحانه در قلمرو خاک روسیه اعلام کرد، بعد از میانجیگری رئیس‌جمهور بلاروس، در یک چرخش آشکار کرملین اعلام کرد پرونده جنایی علیه رئیس واگنر بسته و نیروهایی که در این شورش به او پیوستند با پیگرد قانونی مواجه نخواهند شد.

پرسش این است که دلیل این نرمش پوتین نسبت به نیروهای غیر رسمی نظامی که در زمان جنگ، شورش کرده‌اند چه می‌تواند باشد؟ از شروع جنگ اوکراین (5 اسفند 1400) بیش از یک سال گذشته، بدون دستیابی به نتایج راهبردی ملموس، وضع تحریم‌های بسیار از سوی غرب و همپیمانان آن علیه مسکو و نامشخص بودن سرنوشت جنگ و به‌ویژه شبهه‌آفرینی‌هایی از سوی پریگوژین در رابطه با ضرورت شروع عملیات نظامی که او در ویدئویی گفت: «وزارت دفاع روسیه تلاش می‌کند جامعه و رئیس‌جمهور را فریب دهد و داستانی درباره چگونگی تجاوز دیوانه‌وار اوکراین به ما بگوید که آنها قصد داشتند با کل ناتو به ما حمله کنند. اما جنگ برای غیر نظامی کردن اوکراین لازم نبود.»

شاید مجموع این موضوعات، مقامات عالی کرملین را به این باور رسانده که در شرایط فعلی، بهترین شیوه، مدیریت تنش‌ها و حفظ همبستگی میان نیروهای نظامی برای پیشگیری از رخدادهای تلخ که بنابر عقیده «آنا ماتویوا»، از موسسه روسیه در کینگز کالج لندن، که گفت که این رویدادها تغییر قابل توجهی را برای چشم‌انداز سیاسی روسیه رقم زد. این اولین فصل در‌گذار سیاسی است. ما شاهد تحولات بیشتری در آینده خواهیم بود.