پایان وفاق؛ آغاز رویارویی

سخن در باب بهارستان‌نشینانی است که چندی است علی برکت‌ا... به‌دنبال استیضاح وزرای دولت چهاردهم برآمده‌اند و شرایط نابسامان فعلی در برخی حوزه‌ها نیز مزید بر علت شده تا بهانه مجلسی‌ها برای استیضاح وزرا جور باشد تا هر طور که می‌خواهند با وزرای مربوطه برخورد کنند. گویی اینکه اساسا وفاق ملی پزشکیان برای آنها تعارفی بیش نبوده و در ظاهر دست وفاق و همکاری به رئیس‌جمهور داده‌اند؛ اما در عمل کار را مطابق میل و نظر خود پیش می‌برند. نگاهی به مواجهه بهارستان‌نشینان با ساکنان پاستور به وضوح نشان می‌دهد که مجلسی‌ها اصولا چندان گرایش و همگرایی با دولت نداشته و ندارند و ترجیح می‌دهند به جای اینکه در کنار دولت بایستند از در تقابل با دولت درآیند. این نوع رویکرد را به صورت بسیار پررنگ‌تر در نوع مواجهه تندروها و دلواپسان مجلس می‌توان دید که از همان ابتدای روی کار آمدن دولت نیز به دنبال پایین کشیدن و زمینگیرکردن رئیس‌جمهور و دولت بودند و اگر نبود برخی موانع، ایستادگی هیأت رئیسه و حمایت‌های رهبر انقلاب از دولت پزشکیان شاید امروز دست‌کم شاهد تغییر 50 درصد از وزرای کابینه بودیم. هر چند که پر واضح است درد تندروها و دلواپسان به طور کلی دولت و وزرا نیستند آنها با شخص رئیس‌جمهور مشکل دارند و به‌دنبال آن هستند تا حتی پیش از موعد پزشکیان را به زیر بکشند. چیزی که اخیرا غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده ادوار مجلس در گفت‌وگو با «آرمان ملی»‌ بدان اشاره کرده و گفته است: «تندروها دولت را زمین خواهند زد؛ فعلا فضا ندارند وگرنه دولت را استیضاح می‌کنند. دنبال راهکاری هستند که دولت را زمین بزنند و با خیال خام، خودشان متولی امور شوند. فقط دنبال این هستند که دولت را بزنند چون به دوستانشان گفتند شما سال 1405 رئیس‌جمهوری به نام پزشکیان نخواهید داشت». لذا هرچه رئیس‌جمهور به لزوم تعامل قوا و همکاری و هماهنگی دولت و مجلس اشاره می‌کنند بهارستان‌نشینان مواضع دیگری را مطرح می‌کنند. چه اینکه رویکرد امروز آنها نشان می‌دهد دست دوستی و وفاق آنها به پزشکیان در سال اول دولت نیز نوعی استراتژی زمان‌بندی شده بوده است و به واقع باوری به این موضوع نداشته و ندارند. چرا که اگر باوری به همکاری با دولت داشتند امروز در چنین شرایط حساسی به‌جای مسائل مهم‌تر به دنبال استیضاح‌های سیاسی نمی‌رفتند.

* استیضاح 5 وزیر

«کار اداره کشور سخت و سنگین است و دولت نیز کارهای خوبی از جمله ادامه کارهای نیمه‌تمام شهید رئیسی را شروع کرده که ان‌شاءا... نتایج آن را مردم خواهند دید. از رئیس‌جمهور محترم و دولت خدمتگزار حمایت کنیم». این چندمین‌باری بود که رهبر انقلاب البته این بار در پیامی ویدئویی در ششم آذرماه به‌صورت مستقیم به حمایت از رئیس‌جمهور و دولت پرداختند و خواستار همکاری سایر قوا و دستگاه‌ها با دولت شدند. چه اینکه پیش از این نیز در دیدارهایی در دو مقطع مختلف با تاکید به لزوم حمایت از دولت گفتند: «موفقیت دولت موفقیت نظام است». با این حال انگار نمایندگان مجلس رهنمودها و راهبردهای رهبری را نیز نادیده انگاشته‌اند و مصرند تا وزرای مختلف را یکی پس از دیگری از قطار دولت پیاده کنند. در حالی که انتظار می‌رفت پروژه استضاح‌ها در جایی متوقف شود اما گویا دیگر قالیباف و هیأت رئیسه مجلس نیز تمایلی به ایستادگی در مقابل استیضاح‌های سیاسی را ندارند و همنوا با تندروها و استیضاح کنندگان منتظر کنار زدن وزرا از دولت هستند. چه اینکه روزگذشته نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، در برنامه بزنگاه با بیان اینکه الان امضاهای استیضاح ۵ وزیر از دولت چهاردهم به حد نصاب رسیده و هفته گذشته یا دو هفته گذشته در هیات رئیسه مفصل راجع به این موضوع بحث کردیم، اظهار داشت:‌ «دولت هم این موضوع را می‌داند و تمام تلاش این هست که حقی از مجلس و نمایندگان ضایع نشود». علی نیکزاد با بیان اینکه استیضاح هر کدام از وزیران که به صحن مجلس بیاید رای می‌آورد؛ گفت: «اگر نصف به علاوه یک وزرا در طول کابینه استیضاح شوند یا استعفا بدهند و کنار بروند کل هیات دولت از حد نصاب می‌افتد و نظام دیدگاهش این است که کل هیات دولت در این چهار سال از حد نصاب نیفتد».‌ حال پرسش این است که مجلس قرار است از دولت دست‌گیری کند یا مچ‌گیری؟ قرار است کمک کند یا سنگ جلوی پای دولت باشد؟ سوال و استیضاح حق وظیفه اصلی نمایندگان مجلس است قبول؛ اما از این ابزارهای نظارتی را نیز باید درست و در جای خود استفاده کرد نه اینکه هر زمان اقدامات یا تصمیمات دولت خوشامد نمایندگان نبود به سمت استیضاح وزرا بروند. کافی است نمایندگانی که ظاهرا بسیار هم بر قانون‌گرایی پای می‌فشارند فقط با خود بیندیشند که هزینه استیضاح هر یک وزیر چقدر است و هر استیضاحی چقدر وقت از دولت و مجلس می‌گیرد و اگر استیضاح به نتیجه برسد، تا چندماه باید وزارتخانه با سرپرست اداره شود و پس از آن فرآیند انتخاب وزیر و پیشنهاد به دولت که خود مدتی به طول خواهد انجامید. اگر مجلس می‌خواهد به دولت کمک کند و معتقد است که وزرا از توانایی لازم برخوردار نیستند که در بسیاری از موارد اینگونه نیست، راهش استیضاح وزرا نیست؛ بلکه ارائه راهکارهایی برای بهبود عملکردها و بالارفتن راندمان کاری است. این راهی که مجلس پیش گرفته و نه یک وزیر که می‌خواهد 5 وزیر را استیضاح کند قطعا به‌جای خوبی نخواهد رسید و جز تقابل مجلس و دولت چیزی در بر نخواهد داشت. همین چندی پیش بود که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس به اشتباه بودن استیضاح عبدالناصر همتی وزیر پیشین اقتصاد از سوی مجلس اعتراف کرد. با این حال استیضاح‌های سریالی دیگر نشان می‌دهد که مجلس نه تنها از استیضاح سیاسی و اشتباه همتی درس نگرفته بلکه می‌خواهد رویه استیضاح‌های سیاسی را در خصوص سایر وزرا نیز به اجرا بگذارد. اقدامی که نهایتا دود آن به چشم کشور و نظام خواهد رفت. آنچه مشخص است و از صحبت‌های نیکزاد نیز پیداست گویی نمایندگان چندان بدشان نمی‌آید که دولت را از اکثریت بیندازند و مجددا برای رای اعتماد پزشکیان و وزرای جدید را به بهارستان فرا بخوانند.

* مجلس حق دارد، اما...

اظهارات اخیر نایب رئیس مجلس در خصوص استیضاح 5 وزیر واکنش دولت را نیز با خود به‌همراه داشت چنانکه سخنگوی دولت درخصوص اظهارات نایب رئیس مجلس مبنی بر به حدنصاب رسیدن امضای استیضاح پنج وزیر در مجلس و موضع دولت در این زمینه، بیان کرد: «به‌عنوان سخنگوی دولت از بیانات مقام معظم رهبری و حمایتی که ایشان از دولت فرمودند، سپاسگزاری می‌کنم. فرمایشات ایشان مسئولیت ما را برای خدمت‌رسانی به مردم سنگین‌تر می‌کند و ما مکلف هستیم که رضایتمندی مردم را بیشتر مورد توجه قرار دهیم». فاطمه مهاجرانی گفت: «طبق قانون اساسی، مجلس حق دارد که از حق استیضاح استفاده کند، اما شاهد هستیم هر وزارتخانه‌ای که وزیر آن استیضاح می‌شود، چند ماهی عملا معطل می‌ماند. به عبارتی، در عین حالی که سرپرستی که معمولا محسوب می‌شود، کارها را پیش می‌برد، اما برنامه‌هایی که وزیر باید دنبال کند، متفاوت است. لذا در شرایط فعلی کشور، امیدوار هستیم که این اتفاق نیفتد، اما همچنان به نظر مجلس احترام می‌گذاریم و مسلما در مقابل قانون سر همه ما خم است.