راهکاری برای خروج از بن‌بست
دونالد ترامپ به شکل مختصر و بی‌توضیح اضافه‌ای گفته است که آمریکا آمادگی دارد تحریم‌های ایران را لغو کند. او البته دنبال آن است که ایران غنی‌سازی نکند و متعاقب آن در موضوع موشک‌ها، انتظار آنها را در نظر بگیرد.
این مواضع قبلا مطرح شده و ایران با تمام وجود مخالفت کرده و حتی تا پای مقابله نظامی هم رفته است. طرف ایرانی دنبال این است که آمریکا حقوق ایران را به رسمیت بشناسد و آنگاه وارد مسیر مذاکره و تعامل شود که موضعی منطقی است. درست است که پیغام‌هایی بین طرفین جابه‌جا می‌شود، اما تحول خاصی صورت نگرفته و موضوع در بن‌بست قرار دارد. طرف ایرانی انتظار دارد که آمریکا در زمینه غنی‌سازی کوتاه بیاید و با پیش‌شرط مطرح شده از سوی آمریکا وارد مذاکره نخواهد شد چون نتیجه مذاکره بر این پایه منفی است. برخی معتقدند ایران دنبال خرید زمان است تا دولت ترامپ پایان یابد. ترامپ حدود سه سال دیگر در قدرت است و بعد از ترامپ هم ممکن است همین سیاست تحت فشار لابی اسرائیل ادامه یابد. لذا اینکه ایران دنبال وقت خریدن باشد درست نیست. ایران مذاکرات را برای لغو تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی خود می‌خواهد و تنها دنبال توافق هسته‌ای نیست، لذا باید راه‌حلی میانه به‌وجود آید. کشوری مثل عمان به‌خوبی میانجی بود اما در کنار عمان باید واسطه‌ای پیدا شود که آن واسطه بتواند آمریکا را قانع کند. مثلا رئیس‌جمهور فرانسه می‌تواند همین موضع را از سوی ایران دنبال کند. اروپایی‌ها در گذشته غنی‌سازی را پذیرفته بودند و با ترامپ درگیر شدند که چرا از برجام خارج شده است. در آن مقطع فرانسه استقلال بهتری نسبت به آلمان در برابر آمریکا از خود نشان می‌داد، ضمن اینکه مکرون در سازمان ملل با پزشکیان دیدار داشته و ظاهرا زمینه مثبتی بین دو طرف وجود دارد. نگارنده معتقد است به‌رغم اشتباه اروپایی‌ها در موضوع فعال کردن مکانیسم ماشه، فرانسوی‌ها در نهایت علاقه دارند که نقش جدی در این زمینه بازی کنند. در نیویورک مکرون در حال واسطه‌گری بود که ویتکاف نشست را برهم زد و در آن حاضر نشد. ایران اگر بتواند میانجی اولیه‌ای مانند مکرون پیدا کند و او را قانع کند که غنی‌سازی پذیرفته شده را تایید کند و آژانس هم بتواند نظارت خود را داشته باشد آنگاه فرانسه می‌تواند با آمریکایی‌ها وارد مذاکره شود و در مورد ایران رایزنی کند. در مرحله بعد ایران می‌تواند دوباره عمان را واسطه کند. حال ایران باید دنبال یک واسطه قوی باشد تا ابتدا بر حق غنی‌سازی تاکید کرده و آن را بپذیرد، بازرسی‌ها از سر گرفته شود، تا شرایط در نهایت برای مذاکرات ایران و آمریکا فراهم شود. در این صورت می‌توان امیدوار بود که فضا برای بهبود مهیا شود. گفتنی اینکه بهتر است در این شرایط ایران و آمریکا در پس پرده وارد گفت‌وگو شوند به این دلیل روشن که برخی کشورها و رقبای منطقه‌ای علاقه‌ای به رفع موضوع ندارند و حتما فضای مذاکرات را تخریب خواهند کرد. در این صورت، بدون هیاهو می‌توان به نتایج بهتری رسید.
عبدالرضا فرجیراد
تحلیلگر مسائل بین‌الملل
ارسال نظر