سایه جنگ بر آمریکای جنوبی

این تحولات در حالی رخ می‌دهد که استقرار ناوگان آمریکا بیشتر جنبه سیاسی دارد تا امنیتی؛ زیرا مسیر اصلی قاچاق مواد مخدر از آمریکای لاتین به آمریکا، اقیانوس آرام است نه دریای کارائیب. به همین دلیل، بسیاری از ناظران معتقدند واشنگتن با نمایش قدرت نظامی به‌دنبال ایجاد فضای رعب و فشار بر کشور ونزوئلا است. در ادامه این گزارش به آخرین تحولات و واکنش‌ها به احتمال درگیری در منطقه کارائیب می‌پردازیم.

ترامپ و تهدید کاراکاس

در این میان، نقش شخص دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری جنجالی آمریکا کاملا برجسته است. سیاست خارجی او در آمریکای لاتین به‌ویژه در قبال ونزوئلا همواره با رویکرد جنگ‌افروزانه و مداخله‌گرایانه همراه بوده است. ترامپ بارها آشکارا از سناریوی «گزینه نظامی» علیه مادورو سخن گفته و اکنون نیز با تقویت حضور نظامی در حیاط خلوت ونزوئلا، این تهدیدها را عملی‌تر از همیشه کرده است. در نتیجه، آمریکای جنوبی وارد مرحله‌ای پرتنش شده که می‌تواند پیامدهای خطرناکی برای کل منطقه داشته باشد. اگرچه هنوز هیچ برنامه رسمی برای تهاجم زمینی آمریکا تأیید نشده، اما اقدامات اخیر واشنگتن نشان می‌دهد که سیاست خارجی دولت ترامپ بیش از پیش بر نمایش زور، تهدید و جنگ‌افروزی استوار شده است؛ مسیری که می‌تواند جرقه یک درگیری گسترده در نیمکره غربی را روشن کند.

 واکنش متحدان مادورو

این نمایش قدرت همچنین پس از آن صورت گرفت که وزارت دادگستری ایالات‌متحده جایزه‌ای ۵۰ میلیون دلاری برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری مادورو شود که ایالات‌متحده او را به رهبری کارتل موادمخدر متهم می‌کند، پیشنهاد داد. در همین راستا، متحدان ونزوئلا از جمله روسیه، چین، ایران و اعضای اتحاد بولیواری حمایت خود را از کاراکاس مجددا تأیید کردند و خواستار احترام به قوانین بین‌المللی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه شدند. در همین حال، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، گفت: «روسیه قاطعانه تهدید استفاده از زور علیه کشورهای مستقل را به‌عنوان ابزاری برای سیاست خارجی نمی‌پذیرد و با مردم و دولت جمهوری بولیواری ونزوئلا ابراز همبستگی می‌کند». رئیس‌جمهور ونزوئلا هم در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که کشورش تحت فشار حداکثری قرار دارد و با تهدیدات نظامی بی‌سابقه‌ای مواجه است.

هشدار کلمبیا به واشنگتن

در همین مورد رئیس‌جمهور کلمبیا در اوج تنش‌های ناشی از تحرکات آمریکا در کارائیب هشدار داد که انجام اقدامات نظامی واشنگن علیه ونزوئلا می‌تواند به تکرار سناریوهای جنگ سوریه و عراق منجر شود. گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا در شبکه اجتماعی نوشت: «اگر تجاوز خشونت‌آمیزی علیه ونزوئلا صورت گیرد، آنچه در سوریه و عراق دیدیم، واقعیت کل منطقه بزرگ کلمبیا خواهد بود. قاتلان جمعی، با حرص و طمع، سرزمین‌ها را تصرف خواهند کرد و کشورها به‌عنوان ابزارهای صلح اجتماعی تضعیف خواهند شد».

ترامپ، دنبال سقوط کاراکاس

برخی معتقدند که آمریکا در پشت‌پرده دنبال نفت ونزوئلاست. در واقع چپ‌گرایان آمریکای لاتین اغلب اتفاقات اخیر را با همین رویکرد بررسی می‌کنند. از آنجایی‌که ونزوئلا کشوری است که بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را دارد این ایده چندان غیرمنطقی محسوب نمی‌شود. ترامپ در ماه‌های نخست کار خود اجازه داد توافق پمپاژ نفت میان ونزوئلا و شرکت شورون از سر گرفته شود. اما همزمان مارکو روبیو، وزیرخارجه آمریکا دست از ستیز خود با مادورو برنداشت. او که ریشه‌های کوبایی دارد، فردی تعیین‌کننده در تصمیمات ترامپ در خصوص کشورهایی چون ونزوئلا محسوب می‌شود. برخی ناظران معتقدند او یکی از کسانی است که به تنش‌ها میان کاراکاس و واشنگتن دامن زده است. برای آمریکایی‌ها مطلوب‌تر است که مادورو بالاخره خود را تسلیم کرده و قدرت را در ونزوئلا رها کند. آنها حتی امید بسته‌اند که شاید نظامیان و ناراضی‌های اطراف مادورو او را به‌خاطر جایزه ۵۰ میلیون دلاری تحویل دهند. اما به‌نظر می‌رسد با وجود همه بحران‌های اقتصادی و سیاسی هولناکی که در ونزوئلا در جریان است، این گزینه‌ها فعلا راه به‌جایی نبرند. دونالد ترامپ، مادورو را شخصی تروریست خوانده و برخی معتقدند حتی ممکن است قتل رئیس‌جمهور ونزوئلا پرونده‌ای باز روی میز رئیس‌جمهور آمریکا باشد.