تلاش برای جذب مشارکت خاورمیانه‌ای

کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر به دلیل جنگ‌های سریالی همواره دستخوش تغییراتی شده‌اند که تحلیل را برای فردای این منطقه استراتژیک دشوار می‌کند. از این رو یکی از دیپلمات‌های شناخته‌ شده ایرانی یعنی محمدجواد ظریف در توصیه‌ای به همسایه‌های ایران از آنها خواست به مشارکت دیپلماتیک روی بیاورند تا همه بتوانند در صلح به زندگی خود ادامه دهند. ظریف با اشاره به مشارکت در رقص‌های دوبه‌دو گفت: «همان‌گونه که رقص تانگو نیاز به مشارکت دارد، توازن قدرت هم نیاز به همکاری کشورها دارد.» در ادامه این گزارش به آخرین تحولات منطقه اشاره خواهیم کرد.

هشدار به‌کشورهای عربی

مخاطب این گفته‌های ظریف سران کشورهای عربی هستند که بعد از قراردادهای بزرگ با کاخ سفید فصل جدیدی از تبادلات سیاسی و اقتصادی را در خاورمیانه باز کرده‌اند. از سوی دیگر تهران هم دور جدیدی از مذاکرات را با واشینگتن آغاز کرده است و کشورهای عربی باتوجه به قراردادهای تجاری می‌خواهند شرایط منطقه همچنان در آرامش باشد و از این رو از توافق احتمالی فی‌مابین حمایت می‌کنند. ظریف با هشداری به کشورهای عربی می‌گوید که «دشمنی، ابزاری برای حکمرانی فریبکارانه است. من کشورهای منطقه‌مان را دعوت می‌کنم تا یکدیگر را به‌عنوان فرصت ببینند.» او همچنین تاکید دارد که نمی‌توان به کشورهای دیگر اعتماد کرد زیرا هرلحظه باید در انتظار تغییراتی باشیم و همچنین به آنها اخطار کرد که امنیت خریدنی نیست.»

دست از خرید امنیت برداریم

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت‌های یازدهم و دوازدهم روز گذشته در مجمع گفت‌وگو تهران گفت: «جهان به‌عنوان دیدگاهی مبتنی بر فرصت و نه تهدید اشاره دارد. اما تنها با گفتن این موضوع کافی نیست؛ این کاری دو جانبه است. همان‌گونه که رقص تانگو نیاز به مشارکت دارد، توازن قدرت هم نیاز به همکاری کشورها دارد. قرآن می‌گوید: وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ (و این روزها را میان مردم می‌گردانیم). اگر امروز فکر می‌کنید دست بالا را دارید، فردا چنین نخواهد بود. تغییر، ذات زندگی است. دشمنی، ابزاری برای حکمرانی فریبکارانه است. من کشورهای منطقه‌مان را دعوت می‌کنم تا یکدیگر را به‌عنوان فرصت ببینند. ما باید آینده را خلق کنیم، نه اینکه در گذشته زندگی کنیم یا گذشته را تکرار کنیم. آینده ما امید می‌دهد، به ما جاه‌طلبی می‌بخشد و آرمان‌هایی مشترک که می‌توانیم برایشان تلاش کنیم. برای اولین بار در نسل‌های بسیار، در سال‌های بسیار، ما درحال توسعه یک وضعیت جهانی پس از یک شکست بزرگ هستیم.» او در همین مورد ادامه داد: «کشورها هنوز اهمیت دارند. من از پایان حاکمیت صحبت نمی‌کنم، بلکه از انحصار عملکرد دولت‌ها صحبت می‌کنم و این مسئله بسیار مهمی است. با این ویژگی‌ها، تلاش ایالت متحده برای ایفای نقش هژمون و ایجاد یک جهان تک قطبی، تلاشی بود که از همان ابتدا محکوم به شکست بود. استفاده از جنگ، استفاده از ابزارهای قدرت نظامی و ابزارهای اجبار نظامی برای دستیابی به سلطه دیگر نمی‌توانند نتایجی را که در گذشته می‌توانستند، حاصل کنند. ما باید به شروع نگاهی تازه داشته باشیم. فرصتی که هر یک از ما می‌توانیم برای دیگری فراهم کنیم. همه ما می‌توانیم مکمل یکدیگر باشیم. منطقه همان‌طور که اخیرا ویتکاف گفته بود، می‌تواند به یک قدرت جهانی تبدیل شود. به شرطی که ما دست از خرید امنیت برداریم.» معاون راهبردی سابق دولت در همین نشست اضافه کرد: «اگر دوستان ما در منطقه امیدوارند که کسی امنیت را برایشان به ارمغان بیاورد، در واقع به نشانی اشتباهی مراجعه کرده‌اند. بنده معتقدم که ما باید از این دیدگاه که دیگر کاربردی ندارد فاصله بگیریم. به همین دلیل ما نیازمند ایران هستیم. ایران به عنوان بزرگ‌ترین قدرت منطقه و با بزرگ‌ترین کشور و جمعیت در منطقه باید دیدگاه خود را تغییر بدهد. ما باید از منظر فرصت به منطقه نگاه کنیم؛ نه تهدید. من بسیار خوشحال شدم که وزیر امور خارجه به دیدگاه ما نسبت به منطقه و جهان به عنوان دیدگاهی مبتنی بر فرصت و نه تهدید اشاره کرد.»