شفافیت عامل تحقق مطالبات جامعه

چنانکه بسیاری بر این باورند که هر چقدر دولت و مجموعه حاکمیت بتوانند مطالبات جامعه را برآورده سازند و در تحقق آن بکوشند تبعا اعتماد جامعه نیز بسیار بیشتر از قبل خواهد شد و اتحاد بیشتری میان جامعه و حاکمیت شاهد خواهیم بود. نظیر آنچه که در جنگ 12 روزه شاهد بودیم که جامعه چگونه برای ایران ایستادگی کرد و به حمایت از دولت و حکومت پرداخت. دقیقا مفهومی که از آن تحت عنوان انسجام ملی و همبستگی اجتماعی یاد می‌آوریم. اتفاقا طی ماه‌های گذشته بسیاری از مسئولان، کارشناسان و تحلیلگران بارها بر لزوم تقویت انسجام ملی در جامعه تاکید داشته‌اند. اما این مهم نیز نیازمند بایسته‌ها و پیش نیازهایی است که به شرط تحقق آنها اتفاق خواهد افتاد. آنچه مسلم است باید دولت و در مجموع حاکمیت گام‌های محکمی را در جهت تغییر شرایط در حوزه‌های مختلف بردارند. امروز و در شرایطی که ماه‌های پس از جنگ را پشت‌سر می‌گذاریم دیگر نمی‌توان به گذشته بازگشت و رویکردها و سیاست‌های سابق را در حوزه‌های مختلف پیاده کرد. به عبارت دیگر باید استارت تغییرات رو به بهبود زده شود. چنانکه در حوزه اقتصادی تصمیمات، برنامه‌ها و اقدامات به سمت و سویی برود که نتیجه آن حل مشکلات معیشتی و اقتصادی جامعه باشد. یا در حوزه مسائل اجتماعی این مساله را شاهد و ناظر باشیم که دولت و حاکمیت با رویکردی جدید و فارغ از رویکرد‌های سابق با جامعه مواجه شود تا به نحوی میزانی از رضایتمندی در جامعه پدیدار شود. یکی از این گام‌های مهم را می‌توان در اصلاحات ساختاری در نظام اداری و اقتصادی کشور می‌توان عنوان کرد که سال‌ها است کارشناسان و صاحبنظران امر بر آن تاکید دارند. حل و فصل مطالبات و مشکلات جامعه از یک سو و تحقق وعده‌های دولت در حوزه‌هایی که بیشتر مورد مطالبه جامعه است را نیز می‌توان بخش مهم دیگری از گام‌های موثر در جهت پاسخ شایسته به جامعه قلمداد کرد. قدر مسلم امروز مردم از دولت و حاکمیت انتظار دارند که شرایط را طوری سامان ببخشند که از حمایت و همبستگی ملی خود رویگردان نشوند و به عبارت دیگر به نتیجه برسند که همانقدر که کشور و نظام برای ما مهم است ما مردم و شرایط زندگی و زیستمان نیز برای حاکمیت و دولت مهم باشد.

* موانع توسعه

صبح پنجشنبه بود که در جریان رونمایی از کتاب «در اندیشه ایران» به قلم اسحاق جهانگیری که در بر دارنده خاطرات 8 سال معاون اولی او در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بود وی به‌همراه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، بیژن زنگنه وزیر نفت و رضا فرجی‌دانا وزیر علوم دولت تدبیر و امید و همچنین لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس‌جمهور وقت و حسین مرعشی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی به سخنرانی پرداختند. اما آنچه در این سخنرانی‌ها بیشتر به چشم می‌آمد و ملموس بود جدای از تعاریف از جهانگیری و نگاهش به پیشرفت کشور نوع رویکردی که بود که سخرانان به مفهوم توسعه کشور و مردم به عنوان عنصری جدایی‌ناپذیر برای رشد و پیشرفت کشور بدان پرداختند. چنانکه اسحاق جهانگیری در این نشست با تاکید بر اینکه با اصلاحات قوی اقتصادی روند تورم، کاهشی و در نهایت از اواخر سال ۹۴ تورم تک رقمی شد، اظهار داشت: آنچه مساله دیروز و امروز ایران است و همه باید به آن متعهد باشند، این است که ایران باید روی ریل توسعه پایدار و فراگیر قرار بگیرد این فعال سیاسی با طرح این پرسش که «چرا با اینکه مصمم بودیم ایران توسعه یابد ولی متناسب با شایستگی و ظرفیت خود توسعه نیافت»، سه مانع در این مسیر برشمرد و عنوان کرد: «موانعی بر سر راه توسعه ایران وجود دارد که نخست، غلبه رویکردهای فکری بر نظام سیاست‌گذاری و اجرایی است. نظامی که تصور می‌کند توسعه ایران با برخی منابع اعتقادی در تضاد است و مانع دوم، غلبه ساختارهای مدیریتی است که سبب می‌شود منافع کلان و ملی قربانی منافع شخصی شود». جالب اینکه جهانگیری در دوران حضور خود در دولت نیز همین رویکرد را به لزوم قرارگرفتن کشور در مسیر رشد و توسعه دنبال می‌کرد. این نشان می‌دهد که بر خلاف کسانی‌که در زمان مسئولیت یک رویه را پیش گرفته و در زمان خروج از مسئولیت نگاه دیگری را مطرح می‌کنند مدیرانی مثل اسحاق جهانگیری یک نگاه و رویکرد را برای رشد و توسعه کشور در نظر دارند که چه در زمان مسئولیت و چه پس از آن همان رویکرد و نگاه را پیش می‌برند.

* صاحبان اصلی کشور

مردم در نگاه مقامات و مسئولان همواره در بالاترین اهمیت قرار دارند و کمتر مسئول یا مدیری است که حداقل در مقام نظر حل مشکلات جامعه و تحقق مطالبات مردم را مطرح نکند. حال اینکه حل مشکلات جامعه تا چه میزان از عرصه نظری به مقام عمل می‌رسد یا نه و چرایی آن نیز خود بحث دیگری است که باید در جایی جدا بدان پرداخت. اما به کرات ثابت شده که مردم را نمی‌توان و نباید نادیده گرفت و نباید آنها را در تصمیم‌گیری مهم دخالت نداد. تجربه ثابت کرده هر جا مردم به عنوان بخشی از حل راه مشکلات به رسمیت شناخته شده‌اند، مردم هم با تمام توان در کنار حاکمیت قرار گرفته‌اند. در همین راستا معاون راهبردی پیشین رئیس‌جمهور ایران را کشوری بزرگ و بسیار قدرتمند توصیف کرد و اظهار داشت: قدرت اصلی ایران در خود مردم و مدیران کشور است و آینده ایران به‌خاطر داشتن این سرمایه بزرگ بسیار روشن است. محمدجواد ظریف در مراسم رونمایی از کتاب در اندیشه ایران با بیان اینکه جهانگیری مظهر و نماد کتاب خود و آن چیزی است که در کتاب آمده است، گفت: آقای جهانگیری همیشه در فکر ایران بوده‌اند؛ اندیشه ایران عنصر اصلی در زندگی سیاسی آقای جهاگیری بوده است. وی با بیان اینکه آقای جهانگیری همیشه به فکر توسعه ایران بوده و قطب نمای وی توسعه ایران است، افزود: ایران بسیار بزرگ، قدرتمند و توانمند است و قدرت ایران در همین مردم ایران است و ما از سرمایه بزرگ ایران که مدیران است به خوبی بهره‌برداری نکرده‌ایم. وزیر اسبق امور خارجه شفافیت و احترام به مردم را از نکاتی دانست که در کتاب آقای جهانگیری در آن دیده می‌شود و این کتاب نماد آن است زیرا هر کس این کتاب را می‌خواند، احساس می‌کند که فردی که کتاب را نوشته مردم را صاحبان اصلی کشور می‌داند. محمدجواد ظریف با تاکید بر اینکه مردم همیشه باید قطب‌نمای ما باشند زیرا مردم بزرگترین سرمایه ما بودند و هستند، تصریح کرد: برخلاف آنچه مطرح می‌شود، آقایان جهانگیری و روحانی همواره در کنار هم بودند و شاید دلخوری‌هایی هم وجود داشت، اما جهانگیری همواره به‌عنوان وزنه‌ سنگینی برای اعتدال دولت در کنار آقای روحانی بودند.