مذاکره؛ ابزاری برای حفظ منافع ملی

 در این مدت و از روز شروع جنگ طرف‌های غربی همواره به شروع مجدد مذاکراه‌ها اشاره می‌کند ولی طرف ایرانی با تاکید بر اینکه هنگامی‌که ایران و آمریکا روند مذاکراتی را ادامه می‌دادند مورد حمله غربی‌ها قرار گرفت و همین مورد باعث شده تا رهبران جمهوری اسلامی این بار برای بازگشت به روند مذاکراتی از طرف آمریکایی تضمین بخواهند که حمله دیگری رخ ندهد. جمهوری اسلامی در حالی به روند جنگی ادامه می‌دهد که بنابر مشکلات اقتصادی و چالش‌های سیاسی همواره بر گفت‌وگو و مذاکره و در ادامه رفه تحریم‌ها تاکید کرده است. در این مورد که مذاکره با غرب چه تاثیری در بهبود شرایط می‌تواند داشته باشد و اینکه چرا باید میسر مذاکره را برای توقف دشمنان همچنان باز نگاه داریم با یکی از تحلیلگران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم. آیتی معتقد است همچنان که باید عزت و اقتدار خودمان را حفظ کنیم، به همان اندازه باید از اهرم‌های مذاکراتی هم استفاده کنیم. در این مورد بیشتر می‌خوانید.

مذاکره و دفاع از حق خود

مهدی آیتی، تحلیل‌گر مسائل سیاسی و نماینده ادوار مجلس شورا در این مورد که چرا الزام دارد به‌جای تاکید بر جنگ به روند مذاکره باز گردیم، به‌ خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «در عرصه حکمرانی، استانداردهایی جهانی وجود دارد که حتی در سخت‌ترین شرایط جنگی و نظامی، تعطیلی میز مذاکره و دیپلماسی پذیرفته نیست. اصولا یکی از دلایل پیدایش و تاسیس سفارتخانه‌ها همین است؛ تا در شرایط بحرانی و حتی در دوران جنگ، دفتر و کانالی وجود داشته باشد که امکان برقراری ارتباط و مذاکره میان طرفین را فراهم کند. به همین دلیل است که در عرف دیپلماتیک جهانی از مفهومی به‌نام «تلفن قرمز» یاد می‌شود. تلفنی که همواره بر روی میز روسای جمهور کشورها وجود دارد تا حتی در سخت‌ترین و حادترین شرایط جنگی نیز امکان تماس و ارائه پیشنهاد آتش‌بس یا مذاکره برای صلح وجود داشته باشد. این رویکرد به نفع تمام کشورها و به‌ویژه به نفع کشورهای درگیر در مخاصمه است. بنابراین، ضروری است که ما نیز همواره به‌صورت موازی در دو جبهه حرکت کنیم. جبهه مقاومت و پایداری از یک‌سو و جبهه دیپلماسی و مذاکره عزتمندانه از سوی دیگر. ما باید در حوزه دیپلماسی نیز با عزت و اقتدار وارد شویم، بی‌آنکه شرایط تحمیلی ایالات‌متحده آمریکا، رژیم صهیونیستی و حتی اروپا را بپذیریم». این تحلیلگر در همین مورد و با اشاره به حسن نیت غربی‌ها در مذاکره ادامه می‌دهد: «واقعیت آن است که غرب، با بهره‌گیری از ابزارهایی نظیر مکانیزم ماشه، به‌دنبال تضعیف و حتی نابودی جمهوری اسلامی ایران است. آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای اروپایی نه‌تنها حسن نیتی در قبال ایران ندارند، بلکه به‌دنبال صدمه به ساختار جمهوری اسلامی هستند. بنابراین، در مذاکرات با غرب اعم از آمریکا و... باید با قدرت از منافع ملی خود دفاع کنیم. بخشی از منافع ملی ما عبارت است از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای، توانمندی موشکی و دفاعی دوربرد، فناوری پهپادی و دیگر مؤلفه‌های اقتدار ملی. به هیچ وجه نباید زیر بار شرایط تحمیلی غرب برویم. شرایطی نظیر انحلال و ادغام نیروهای نظامی کشور، تغییر در ساختار یا به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی که همگی خواسته‌های غیرقانونی و غیرمنطقی دشمنان ما هستند». او با ارزیابی شرایط اجتماعی و اقتصادی اضافه می‌کند:‌ «ایران باید با عزت و اقتدار، بر مواضع اصولی خود که در طول ۴۷ سال با پرداخت هزینه‌های سنگین، تقدیم شهدا، جانبازان، خسارت‌های زیرساختی و فشاری که مردم تحمل کرده‌اند، بنا شده است، ایستادگی کند. لذا تحمیل و سلطه بیگانگان به هیچ وجه پذیرفتنی نیست. در عین حال، مذاکره نیز ابزاری مؤثر برای پیشگیری از درگیری نظامی است. چنانچه مذاکرات به نتیجه نرسد و رژیم صهیونیستی مجددا قصد تجاوز به خاک ایران را داشته باشد، جمهوری اسلامی باید آمادگی کامل برای پاسخ قاطع را داشته باشد. در چنین شرایطی، تمام پایگاه‌های غربی در دوازده کشور اطراف ایران باید در تیررس تهدید قرار گیرند».

مذاکره و مکانیزم ماشه

اسماعیل گرامی‌مقدم، تحلیلگر سیاسی با اشاره به اهمیت دیپلماسی برای ایران به «ایلنا» اظهارکرد: «ما در شرایطی هستیم که در یکماه آینده براساس برجام ممکن است مکانیزم ماشه اجرایی شود و تحریم‌ها دوباره برگردند و ما را ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل ببرند در این صورت مدعی می‌شوند که ما مخل امنیت جهان هستیم. بنابراین شایسته است که دستگاه دیپلماسی ما با کمک دستگاه‌های امنیتی جلوی تندروی‌ها را بگیرند، دستگاه دیپلماسی فعالانه تلاش کند تا ضمن حفظ منافع ملی و عدم وادادگی در مقابل مطالبات بی‌حد و حصر قدرت‌ها، راه میانه‌ای را انتخاب کند و فضای عمومی جهان را به نحوی رقم بزند که آنها نتوانند امکان تحمیل یک جنگ دیگر یا تحریم‌های دیگر را داشته باشند. این کار دیپلماسی است یعنی همین که اخیرا نتانیاهو با ترامپ دیدار کرد. خوب است که آقای عراقچی و کل دستگاه دیپلماسی ما هم مذاکراتی داشته باشند و گفت‌وگوهایی را در پشت صحنه انجام دهند. جنگ ۱۲ روزه نشان داد که اگر مطالبات از یک حدی بالاتر برود، ما نمی‌پذیریم و برای نپذیرفتن این زورگویی و برای استقلال کشورمان حاضریم هزینه بدهیم و با امکانات دفاعی که داریم، مقابل آنها ایستادگی کنیم. بنابراین، ایران اکنون دست بالا را به لحاظ مقاومت دارد. با توجه به درسی که به اسرائیلی‌ها دادیم، نشان دادیم که اگر حمله شود، ایران می‌تواند مجددا ایستادگی کند».