پیاده‌روهای خاموش تهران

 به‌خصوص در سال‌های اخیر که به علت کمبود منابع انرژی از جمله برق سبب شده است که حتی در پارک‌های تهران نیز، در ساعات تاریکی، تنها چند چراغ روشن باشد و برای افرادی که برای قدم زدن یا ورزش و پیاده‌روی به پارک‌ها می‌روند و بسیاری از آنها یا بازنشستگانی هستند که ترجیح می‌دهند چندساعتی در خانه نباشند و یا افرادی که به دلیل اینکه در روز فرصت قدم زدن و ورزش را ندارند، عصرها به پارک می‌آیند تا کمی نرمش کنند. اما این خاموشی‌های معابر، به طوری که در برخی پارک‌های نسبتا بزرگ حتی جلوی پایت را هم نمی‌توانی به درستی ببینی، رفت و آمد مردم را با مشکل مواجه کرده است.

اما در معابر عمومی     شهر و پیاده‌روها وضعیت بدتر از پارک‌هاست. قدیم‌تر‌ها در جلوی هر خانه‌ای چراغی روشن بود، اما امروز به این شکل نیست و اگر در سطح شهر تردد کنید، تنها در مقابل برخی خانه‌ها چراغی روشن است.

این درحالی است که پیاده‌روها نیز اغلب حتی سطح یکسانی هم ندارند و گاه در یک کوچه چندده متری، بارها باید بالا و پایین بروی و تازه اگر کسی داخل حیاطش را شسته باشد و آب به خیابان ریخته باشد، دیگر با کوچک‌ترین کم توجهی زمین خواهی خورد. حالا اگر سوی چشمانت هم کم باشد، قطعا نمی‌توانی در این روزهای پاییزی دیرتر از ساعت 6 عصر از خانه بیرون بیایی و همین مساله بخشی از زندگی شهروندان، به‌خصوص افراد سالخورده‌ای که کسی را هم ندارند تا در فعالیت‌های روزانه‌شان به آنها کمک کند، دچار مشکل خواهد کرد. اما این مساله تنها برای سالمندان مشکل ایجاد نمی‌کند. نبود معابر شهری مناسب برای افراد کم توان، سبب شده است تا زندگی آنها از کیفیت کمتری برخوردار باشد. اگر معابر شهری برای تردد آنها مناسب بود، ممکن بود بتوانند تنهایی از پس برخی از نیازهای خود برآیند، اما با این شرایط که معابر تهران با حداقل روشنایی و حداقل سطح صافی که از آن برخوردار است، برای هر فردی تردد از آنها مشکل است. مخصوصا اگر عجله داشته باشید و حواستان به جلوی پایتان نباشد.

آسیب افراد کم توان از معابر نامناسب

زنی حدود شصت ساله، همین چندماه قبل بود که از سرکوچه‌شان که مسیر پرترددی هم هست، در یکی از خیابان‌های شرق تهران، از خودرو پیاده شد و مسیر جوی آب و پل کنارش آنقدر سر و ناهموار بود که به داخل جوی آبی که تقریبا خالی بود افتاد. خودش می‌گوید کمی بدن درد تا چندروز داشتم اما آنقدر ترسیدم که دیگر تا قبل تاریکی هوا هرکجا باشم به خانه برمی‌گردم. از این خیابان‌ها در سطح شهر کم نیست. جوی‌های آب بزرگی که حالا مقرر موش‌ها شده‌اند و گاه مملو از آشغال هستند و سنگ‌های دورتادور آنها هم یا شکسته است و یا تردد از کنار آنها به سادگی برای هر فردی امکان ندارد، حالا اگر شخصی کم توان هم باشد که دیگر باید قید بیرون آمدن و گذری در سطح شهر را بزند و یا همراه یکی از نزدیکان یا دوستان بیرون برود.

این معابر نامسطح و خاموش، برای افرادی که دارای ویلچر هستند هم بسیار سخت است. در اغلب پیاده‌روها امکان جابه‌جایی و تردد ویلچر وجود ندارد. همین مساله سبب می‌شود کیفیت زندگی برخی سالمندان که از ویلچر استفاده می‌کنند، دچار مشکل شود. به عنوان مثال زنی 90 ساله که چندماه یک بار برای دیدار دخترش به انگلیس می‌رود، می‌گوید که آنجا با ویلچر به همه رستوران‌ها و مراکز تفریحی و خرید می‌رویم و دخترم ویلچر سبکی را اجاره می‌کند که به سادگی قابل حمل است. این مسافرت‌های چندوقت یک بار، پیرزن را حسابی شاداب می‌کند، اما همین که به ایران بازمی‌گردد، غصه‌اش می‌گیرد. چون برای جابه‌جا شدن از خانه خود، تا خانه فرزندانش، در روزهایی که پرستارش به مرخصی می‌رود، مجبور است سختی‌های زیادی را تحمل کند. او که در خارج از ایران مدام با دخترش در سطح شهر می‌گشت و محدودیتی هم نداشت، در ایران حتی به یک رستوران یا پارک هم نمی‌تواند برود. هم اینکه معابر و مکان‌های عمومی امکان استفاده از ویلچر را ندارند و هم اینکه ویلچرهای اینجا آنقدر سنگین است که هرکسی نمی‌تواند آنها را جابه‌جا کند.

انتقاد عضو شورای شهر از ضعف روشنایی

هرچند شهرداری می‌گوید که درحال مناسب سازی معابر است، اما با عبور از پیاده‌روهای شهر، آنچه می‌بینید، معابری نامسطح، پر از خرابی و کنده شدن سنگ‌ها و کاشی‌هاست، برخی مناطق هم مقابل خانه‌ها آنقدر سر است که باید دستت را به دیوار بگیری تا بتوانی بدون زمین خوردن عبور کنی. در گذشته شاید صاحبان خانه‌ها هم بیشتر به مقابل خانه‌هایشان اهمیت می‌دادند، اما امروز کسی هم حوصله بازسازی یا تعمیر چراغ‌های خاموش و سنگ‌های شکسته را ندارد.

حالا جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم از وضعیت روشنایی در معابر تهران انتقاد کرده است. او با اشاره به تاریکی و موانع فیزیکی موجود در پیاده‌روها و مشکلات معلولان برای تردد، از شورا و شهرداری خواست که مشاور امور معلولان داشته باشند تا هم صدای آنان شنیده شود و هم بتوان در ارتباطی مستقیم تصمیمات مناسب‌تری گرفت و گفته است: هزینه‌های بسیار کرده‌ایم و موانع فیزیکی‌ای را در پیاده راه‌ها قرار داده‌ایم که حتی افراد عادی نیز نمی‌توانند از آن عبور کنند. این موانع، نه‌تنها به معلولان بلکه به افراد سالم هم آسیب می‌زند و در واقع، هزینه‌ برای کاری بی‌خاصیت بوده است. معاون شهردار تهران اعلام کرد یک میلیون متر از معابر تهران مناسب‌سازی شده است و این یعنی ۲۵ درصد شهر مناسب‌سازی شده اما اگر مردم آن را ببینند، خوشحال خواهند شد و اگر هزار جمله بگوییم و مردم آن را در عمل نبینند، باز هم خوب نیست.

او ضعف روشنایی پیاده‌روها را یکی از مشکلات دیگر شهر دانست و گفت: روشنایی پیاده‌روهای ما بسیار ضعیف است و موانع فیزیکی متعددی در آنها وجود دارد. پیشنهاد و تقاضای من این است که هم شورا و هم شهردار تهران، مشاور امور معلولان داشته باشند تا هم صدای آنان شنیده شود و هم بتوان در ارتباطی مستقیم تصمیمات مناسب‌تری گرفت.