استیضاح، برکناری و استعفا/ دولت سیزدهم می‌خواهد چرخ را از نو اختراع کند

​آرمان ملی آنلاین: در این راستا شاید خوش‌بین‌ترین هواداران دولت نیز فکر نمی‌کردند که دولت رئیسی حتی در پایان سال نخست نیز با کابینه کامل سال را به پایان ببرد، اما در نهایت حجت‌الله عبدالملکی، وزیر پیشین کار اولین کسی بود که از قطار دولت پیاده شد. البته به‌نظر می‌رسید که این رویه چندان ادامه‌دار نباشد و حداقل سایر وزارتخانه‌ها تا چند سال به کار خود ادامه دهند. اما بر خلاف این گفته شاهد ادامه رویه کناره‌گیری، استیضاح و استعفای وزرا بودیم.

چنانکه سیدجواد ساداتی‌نژاد؛ وزیر جهاد کشاورزی از سمت خود استعفا داد، سیدرضا فاطمی امین با استیضاح  نمایندگان از دولت کنار رفت و در نهایت یوسف نوری که آمدنش هم با حواشی مختلفی همراه بود برخی مدیران دولت از نُرم مدیریتی و تخصصی بالایی برخوردار نیستند و نتوانسته‌اند آنطور که باید انتظارات را در حوزه‌‌‌های کاری خود برآورده کنند. این انتقاد از ابتدای معرفی کابینه به گزینه‌های مدنظر رئیس‌جمهور وارد بود و اگر از همان موقع فکر عاجلی برای این مساله می‌شد و برای چینش کابینه با افراد صاحبنظر و کارشناسان مشورت صورت می‌گرفت. شاید امروز 3 وزارتخانه دولت در میانه‌های سال دوم با سرپرست اداره نمی‌شد.

چه اینکه رجب رحمانی، نماینده تاکستان در مجلس یازدهم در این خصوص می‌گوید: «بسیاری از مدیران دولت‌های قبلی هم به مراتب ضعیف‌ترند. در خیلی جا‌ها تغییر و تحول نه تنها تبدیل به احسن نشده است، بلکه ضعیف‌تر‌ها روی کار آمده‌اند.» لذا گرچه دولت از ابتدا شعار کارآمدی و شایسته‌سالاری را مطرح کرد، اما به‌نظر می‌رسد مثل خیلی از وعده‌ها و شعارهای دولتمردان که تاکنون در حد شعار باقی مانده و به عمل نرسیده بحث انتصاب افراد کارآمد و شایسته نیز در بسیاری از مواقع در همان حد شعار ابتدایی مانده است. به‌نظر می‌رسد دولت اگر می‌خواهد تحولی در راستای بهبود وضعیت انجام دهد باید شعار ابتدایی خود یعنی کارآمدی را نه در شعار بلکه در عمل اجرایی کند و شاهد حضور افرادی کارآمد در وزارتخانه‌های بی‌وزیر باشیم.

گزینه‌های وزارت صمت

دولت رئیسی تکمیل نیست و 3 وزارتخانه با سرپرست اداره می‌شود. از این قرار که وزارت آموزش و پرورش را رضا مراد صحرایی، وزارت جهاد کشاورزی را سیدمحمد آقامیری و وزارت صمت را سیدمهدی نیازی سرپرستی می‌کنند و بعد از گذشت چند ماه گویا هنوز دولت بنایی بر معرفی وزیر ندارد. البته پیش‌بینی‌ها بر این است که مطابق روال معمول اگر کسی بخواهد برای وزارت معرفی شود سرپرست وزارتخانه نزدیک‌ترین گزینه برای معرفی به مجلس باشد.

بر همین مبنا نیز صحرایی سرپرست وزارت آموزش و پرورش برای تصدی سکان وزارت به مجلس معرفی شده است. این در حالی است که در همان اولین قدم نمایندگان مخالفت سفت و سختی با گزینه پیشنهادی داشته‌اند و به‌نظر نمی‌رسد که وی بتواند از مجلس رای اعتماد بگیرد. لذا در حالی‌که سیدابراهیم رئیسی در تکاپوی معرفی 3 وزیر جدید برای رای اعتماد مجلس است، مهم‌ترین صندلی خالی کابینه همچنان در مرحله شناسایی وزیر پیشنهادی قرار دارد بدون تردید وزارت صمت مهم‌ترین وزارتخانه بدون وزیر فعلی است.

در همین راستا نیز شایعات و گمانه‌زنی برای گزینه‌های احتمالی مطرح شده و نام‌هایی چون غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی، نیازی سرپرست فعلی وزارتخانه، منوچهر منطقی مدیرعامل سابق ایران‌خودرو و حسین مدرس خیابانی سرپرست وزارتخانه در دولت دوازدهم در محافل مختلف به میان آمده است. این در حالی است که با قرعه‌کشی مجلس برای کرسی نایب‌رئیسی دوم و بیرون ماندن علی نیکزاد، حالا شانس او نیز برای پیوستن به دولت در سال پایانی مجلس افزایش یافته و گفته می‌شود احتمالا او از بهارستان راهی پاستور خواهد شد. گفتنی است که وی سابقه حضور در وزارت راه و شهرسازی در دولت دهم را در کارنامه خود دارد. 

گزینه وزارت صمت باید کف کارخانه راه رفته باشد

یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص تغییرات در دولت و مؤلفه‌های افراد کارآمد اظهارداشت: اگر می‌بینید وزیری استیضاح یا برکنار می‌شود و استعفا می‌دهد انتظار این است که فردی کارآمدتر و قوی‌تر از همان حوزه تخصصی انتخاب شود. چنانکه وزرای نیرو یا صمت از این خانواده نیستند و این مساله صدمه می‌زند.

امیررضا واعظی آشتیانی به «آرمان ملی» گفت: کسی‌که می‌خواهد وزیر صنایع شود باید در حوزه صنعت تجربیات فراوان داشته باشد و به تعبیر صنعتی‌ها در کف کارخانه راه رفته باشد و چالش‌های تولید، نیروی انسانی بازار و فروش و مباحث مربوط به صادرات رقبا را بفهمد. معاون وزیر صمت در دولت نهم افزود: اینکه افراد متعددی را به عنوان وزیر در حوزه تخصصی انتخاب کنیم و در نهایت نیز اتفاقی نیفتد چندان مطلوب نیست و به موضوع مدیریت، تخصص و تجربه اهمیت چندانی داده نشده است. دلیل ندارد که هر دولتی روی کار آمد بخواهد چرخ را دوباره از نو اختراع کند.

این فعال سیاسی بیان کرد: وزارت صمت یکی از کلیدی‌ترین حوزه‌ها در رشد و پیشرفت تولید است. اما می‌بینیم افرادی را متولی می‌کنند که کمترین تجربه را در این حوزه دارند. چرا افراد خام و بی‌تجربه در حوزه صنعت به‌کار گرفته می‌شوند؟ واعظی آشتیانی تصریح کرد: باید فردی انتخاب شود که آدم خوب باتجربه و از خانواده همان حوزه باشد. اینکه کسی چند سال در حوزه صنعت بوده دلیل نمی‌شود که بخواهد وزیر شود.

انتخاب برمبنای پارامترهای مشخص

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ارتباط با لزوم تغییرات کارآمد در دولت اظهارداشت: در دولت آقای رئیسی بیشتر شاهد این موضوع هستیم که انتخاب‌ها بر اساس معیارها و شاخص‌های درست انجام نمی‌شود و بعد دولت با مشکل موجه می‌شود. چنانکه در یک وضعیت بسیار هماهنگ استیضاح، برکناری و استعفا داشتیم. در حالی‌که در حالت عادی نباید این اتفاقات رخ دهد.

علی‌محمد نمازی به«آرمان ملی» گفت: یکی از پارامترهایی که در دولت به آن کم توجه می‌شود شاخص تجریه است. تخصص کلاسیک، علمی و دانشگاهی در جای خود محفوظ، اما برخی اوقات تجربه کارایی بالاتری از علم دارد. عضو حزب کارگزاران بیان کرد: دولت باید با لحاظ کردن پارامترهای مشخص افرادی را که توانایی دارند، از عهده کار برمی‌آیند و تحولی ایجاد می‌کنند را انتخاب و به مجلس معرفی کند.