احیای برجام؛ توافق موقت؛ یا توافق جدید؟

آرمان ملی آنلاین:  آمریکا نیاز به توافقی برای استفاده از آن در انتخابات دارد  و باید پاسخگو باشد که در این 4 سال چرا نتوانسته پاسخگوی ایران باشد. از طرفی ایران نیاز دارد فشار اقتصادی داخلی و مشکلاتی که مردم دارند و تنشی که در داخل به خاطر مسائل اقتصادی به صورت عموم وجود دارد را چاره کند. پس این اصلی است که هر دو طرف به توافق نیاز دارند اما حال اختلاف  اینجا است که طرفین چگونه توافق کنند.

خب همین که میان نماینده ایران در نیویورک و آقای رابرت مالی مذاکرات انجام شده خود نوعی مذاکرات مستقیم تلقی می‌شود. چیزی که بیش از شش ماه پیش بسیار بر آن تاکید می‌شد که اینگونه مذاکره مستقیم نسبت به مذاکره با واسطه نتیجه بخش‌تر است. این احتمال نیز وجود دارد که این گفت‌وگوها در مسقط نیز در حال پیش روی باشد. البته درست است که گفته می‌شود مذاکرات در نیویورک برای آزادی زندانیان بوده اما حتما مسائل دیگری هم مطرح شده است

 البته علائم دیگری نیز وجود دارد که خیلی مهم است  و کمک می‌کند که نتیجه بگیریم اقداماتی در حال صورت گرفتن است. یکی از علائم همین گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. طی روزهای گذشته آقای رافائل گروسی در پیش جلسه یا جلسه رسمی شورای حکام  یک گزارش داده که نه می‌توان آن را مثبت و نه منفی تلقی کرد. اما همین که این گزارش منفی نبوده خود گامی به جلو است و احتمالا در گزارش کتبی نیز همین رویکرد قید خواهد شد.

این بدون چراغ سبز آمریکا و اروپا نمی‌تواند انجام شود. از طرفی می‌بینید رئیس بانک مرکزی با سفر به آمریکا با رئیس صندوق بین‌المللی پول صحبت می‌کند و آنها برای اینکه ایران بتواند از سهمش استفاده کند چراغ سبز می‌دهند. اینها تا کنون که در این چند سال اتفاق نمی‌افتاده و اکنون نیز با برخی هماهنگی‌ها به سر انجام رسیده است. صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نیز همه زیر نظر اروپا و آمریکا است. بنابر این مجموع این مسائل نشان می‌دهد که یک راهی در حال باز شدن است ضمن اینکه بحث مذاکرات آمریکا با کره‌ هم مطرح است.  آنچه که مسلم است اتفاقاتی می‌افتد که این اتفاقات همه در رسانه‌ها نمی‌آید و بخشی از آن را مطلع می‌شویم یا رسانه‌های آمریکا یا خبرگزاری‌ها متوجه می‌شوند و گزارش می‌کنند. لذا به نظر می‌رسد روندی که شروع شده بسیار مثبت است و ممکن است به نتایج خوبی هم برسد و احتمالش کم نیست که شاهد گشایشی در اقتصاد ایران باشیم.

البته موانعی هم در این میان وجود دارد و به رغم اینکه طرفین برای از سرگیری مذاکرات و رسیدن به توافق اراده لازم را دارند، اما یکی می‌گوید که توافق جدیدی تنظیم کنیم؛ دیگری می‌گوید برجام را مجددا احیا کنیم و طرف دیگری نیز بیان می‌کند که توافقی موقت شکل دهیم اما به طور حتم نمی‌توان گفت که ایران نیز بر روی برجام اصرار دارد. آیا ایران از غنی سازی 60 درصد حاضر است به 3.67 بازگردد؟ اینها همه مسائلی است که قابل طرح است. چرا که در برجام مجوز 3.67به ایران داده شده است.

بنابر این ایران از طرفی هم دوست ندارد توافق جدیدی ایجاد شود چرا که در مهرماه یک فضایی برایش بر اساس برجام باز می‌شود که طبق آن می‌تواند به خرید و فروش سلاح بپردازد و این آزادی عمل را پیدا می‌کند. لذا نمی‌خواهد این مهم از دست برود. اینها تضادهایی است که وجود دارد. حال گفت‌وگوها نیز بر این مبنا است که چگونه این تضادها را حل کنند و ممکن است که از درون این گفت‌وگوها نتایجی حاصل شود و توافق جدیدی شکل گیرد یا متمم‌هایی به برجام اضافه شود.