دیدار عراقچی با مقامات اروپا

 هم زمانی ارسال این نامه با سفر ولیعهد عربستان به واشینگتن باعث شد رسانه‌ها نامه پزشکیان را به ارسال پاسخ تهران به آمریکا تحلیل کنند اما وزارت خارجه اعلام کرد که نامه رئیس‌جمهور به بن‌سلمان در ارتباط با مراسم حج و تشکر از او به منظور برگزاری این مراسم و تکریم حجاج ایرانی بوده است اما در نهایت مشخص شد که سفر بن‌سلمان به آمریکا بی‌ارتباط با مساله ایران و آمریکا نبوده و بن‌سلمان در مورد دو کشور و ابعاد امنیتی گفت‌وگو نکردن ایران و آمریکا با ترامپ گفت‌وگو کرده است.

* تحرک بن‌سلمان

 واقعیت آن است که اگر با نگاه قبل از 2015 به روابط تهران و ریاض بنگریم، این دو کشور به علت حمله تندروها به سفارت عربستان در مشهد و تهران و همچنین وجود اختلافاتی درمورد مسائل امنیتی در عراق و منطقه با یکدیگر اختلافات عمیقی داشتند اما 5 دوره مذاکرات امنیتی سیاسی بین دو طرف در دولت حسن روحانی به سرپرستی علی شمخانی باعث شد کدورت‌ها کنار برود و دو کشور با یکدیگر روابط دیپلماتیک برقرار کنند اکنون عربستان به خوبی می‌داند خلأ امنیتی از سوی ایران آنها را تهدید نمی‌کند ضمن اینکه آنها بر این باورند که اگر قرار است در منطقه سرمایه‌گذاری عظیمی از آمریکا تا اروپا صورت بگیرد باید مسائل امنیتی منطقه حل و فصل شود از این رو درصدد هستند در موقعیت فعلی که لابی اعراب از نفوذ خوبی در آمریکا برخوردار است، استفاده کرده و مساله ایران و آمریکا را به جایی برسانند که خروجی آن به دوری از جنگ و تنش در منطقه تبدیل شود تا آنچه آنها برای توسعه منطقه و عربستان در نظر دارند با تاخیر روبه‌رو نشود. از این رو بن‌سلمان درصدد است از فرصت خوبی که در کاخ سفید به دست آورده استفاده کند.

* ترامپ و بن‌سلمان

 ولیعهد عربستان که مانند یک پادشاه در آمریکا مورد تکریم قرار گرفته است ظاهرا توانسته گام‌های خوبی در ارتباط با مذاکرات ایران و آمریکا بردارد. یک منبع غربی به «الاخبار» اطلاع داد که ولیعهد سعودی، محمد بن‌سلمان، از رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اختیار مدیریت گفت‌وگو برای میانجی‌گری میان ایران و ایالات متحده را دریافت کرده است؛ گفت‌وگویی که هدف آن دستیابی به توافقی میان دو طرف دربرگیرنده حل نقاط اختلاف مربوط به برنامه هسته‌ای ایران و مسئله تحریم‌ها علیه تهران است. منابع گفتند بن‌سلمان برای رئیس‌جمهور آمریکا توضیح داده است که چنین توافقی برای تضمین ثبات در سراسر خاورمیانه ضروری است. او همچنین نگرانی خود را ابراز کرده که ممکن است دولت بنیامین نتانیاهو تلاش کند این تلاش را مختل کند و دست به تشدید نظامی جدید علیه ایران بزند.

* آغاز گفت‌وگوها

بر اساس اطلاعات موجود، طرف سعودی پس از پایان سفر بن‌سلمان به کاخ سفید با ایران تماس گرفته و با آن به توافق رسیده که ظرف ۲۴ ساعت آینده، دیداری «در سطح عالی» در پاریس میان مسئولان سعودی و ایرانی برگزار شود. قرار است پس از آن، تماس‌های رفت‌ و برگشتی به میانجی‌گری سعودی میان آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها انجام گیرد. بن‌سلمان در آخرین دیدار خود با علی لاریجانی، رئیس شورای امنیت ملی ایران، در ریاض، درباره موضع تهران نسبت به ابتکار سعودی درخصوص آمریکایی‌ها و توافق با ایران پرس‌وجو کرده بود. لاریجانی در پاسخ، پیامی مثبت ارسال کرده اما تأکید کرده بود که تهران درصدد ارائه هیچ‌گونه امتیاز نیست.

* اعتراض حامیان اسرائیل

بن‌سلمان با در دست گرفتن ابتکار عمل برای آغاز مذاکرات ایران و آمریکا اکنون این هراس را دارد که با توجه به تحرکات اسرائیل در لبنان و لابی که تل‌آویو در واشینگتن دارد یک بار دیگر مساله گفت‌وگو ایران و آمریکا به خطر بیفتد. تحرکات بن‌سلمان در آمریکا ظاهرا مورد اعتراض تیم آمریکایی حامی اسرائیل است. منابع تأکید کردند که این نخستین بار است که سعودی در مقابل آمریکایی‌ها نگرانی خود را از «ماجراجویی جدید اسرائیل که هدف آن نابودی هر فرصت صلح در منطقه است» ابراز می‌کند.

* طرح کنسرسیوم

در شرایطی بن‌سلمان در حال پیگیری این مساله بین ایران و آمریکاست که تهران حاضر نیست به غنی‌سازی صفر درصد آمریکا تن دهد و آمریکا نیز بر این مورد تاکید دارد. لذا سختی دو طرف در مواضع خود احتمالا باعث می‌شود بن‌سلمان ایده کنسرسیوم را در دست بگیرد موردی که بارها در ایران مطرح شده است و عراقچی نیز از بررسی آن خبر داده است به نظر این ایده می‌تواند در راستای همان قراردادهای نظامی غیر هسته‌ای که آمریکا با عربستان بسته است مورد بررسی قرار گیرد.

* عراقچی در فرانسه

از سوی دیگر عباس عراقچی در فرانسه قرار است با مقامات اروپایی و احتمالا آژانس دیدارهایی داشته باشد که مساله اقدامات اخیر اروپایی‌ها علیه ایران در آژانس مورد بررسی قرار گیرد. وزارت امور خارجه فرانسه پیش از سفر عباس عراقچی به فرانسه اعلام کرد: «این فرصت مناسبی است تا از ایران بخواهیم به تعهدات خود نسبت به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل کرده و همکاری با این آژانس هر چه سریع‌تر از سر گرفته شود. «وزارت امور خارجه افزود که دو وزیر همچنین درباره سرنوشت دو شهروند فرانسوی که پس از آزادی اجازه خروج از ایران را ندارند و همچنان در سفارت فرانسه در تهران هستند، گفت‌وگو خواهند کرد.