پرهیز از افتراقات و دو قطبی سازی

نگاهی به مواضع رئیس‌جمهور پزشکیان و مجموعه دولت نشان می‌دهد که آنها در خط مقدم حفظ این انسجام قرار دارند و تلاش دارند که این انسجام و همبستگی به‌وجود آمده در جامعه را به نحوی پیش برده و مدیریت کنند که آسیب کمتری ببیند. از طرفی دستگاه قضایی نیز همراه با دولت در مسیر حفظ و تقویت انسجام ملی قدم برمی‌دارد و حتی عفو معیاری اخیر را نیز می‌توان در همین راستا قلمداد کرد. هر چند که مجلس نیز در ظاهر پایبندی خود را به این انسجام و حدت نشان داده اما بعضا در واقع می‌بینیم رویکردها و اظهارنظرهایی از سوی برخی نمایندگان مطرح می‌شود که گویی آنها‌ هیچ وجه و نشانه‌ای از حفظ انسجام ملی ندارند. حال اینکه در میانه بحث لزوم حفظ و تقویت انسجام ملی جریانی خاص وجود دارد که صرفا به پیگیری منویات و اهداف خود می‌پردازد به‌جای حرکت در مسیر انسجام ملی مسیر خود را می‌پیماید. از همین‌رو است که وقتی همگان بر لزوم حفظ انسجام ملی و همبستگی اجتماعی در شرایط خطیر کنونی تاکید دارند این جماعت رویکردهای دیگری اتخاذ می‌کنند و حتی در مسیر هجمه، تخطئه و تخریب چهره‌های ملی نیز پیش می‌روند و حتی از حمله و هجمه به سایر مسئولان کشور نیز باکی ندارند. نکته‌ای که علی لاریجانی در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز به آن تاکید داشته و شرایط حساس کنونی را متذکر شده است. جایی‌که می‌گوید: «برخی از زعمای سیاسی کشور هنوز حساسیت و خطیربودن موقعیت فعلی را درک نکرده‌اند و به‌راحتی با یکدیگر جدال می‌کنند. این موقف نیازمند گذشت و بزرگواری است. نمی‌گویم حق ندارند، اما گذشت زمانی معنا دارد که حقی وجود داشته باشد. در این شرایط باید از اختلافات عبور کنیم و برای تقویت انسجام ملی تلاش کنیم». آنچه علی لاریجانی بدان اشاره کرده و مورد تایید بسیاری نیز قرار گرفته است ناظر بر آن است که با وجود شرایط حساس کشور برخی همچنان به جدل‌های حزبی و جریانی خود مشغول هستند و اساسا به‌جای تقویت انسجام؛ اختلافات را پررنگ می‌کنند. رویکرد سایر چهره‌های سیاسی همچون مصطفی پورمحمدی دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز نیز موید صحبت‌های دبیر شعام است. جایی‌که در توئیتی آورده است: «به دلسوزان و عقلای سیاست توصیه می‌کنم از اختلاف و فعال‌کردن شکاف‌ها پرهیز کنیم و منافع ملی را در اولویت بگذاریم. دشمن مترصد فرصت است؛ همان‌طور که رهبری فرمودند، «اتحاد مقدس» را حفظ کنیم تا انسجام ملی خدشه‌دار نشود و به ایران عزیزمان آسیبی نرسد». البته حفظ و تقویت انسجام ملی نیز تابع مولفه‌هایی است که به شرط تحقق آنها می‌توان به این مهم امیدوار بود.

*مولفه‌های تقویت انسجام ملی

 حال اما نکته اینجا است که باید چه اقداماتی صورت گیرد و چه تمهیداتی اندیشیده شود تا این انسجام و همبستگی به‌وجود آمده حفظ شده و از دست نرود. آنچه مسلم است در گام اول باید به سمت پررنگ نمودن اشتراکات و پرهیز از دامن‌زدن به افتراقات حرکت کرد و با هر جریانی که در مسیر اختلاف‌افکنی، ایجاد افتراق و دوقطبی در جامعه حرکت می‌کند مقابله کرد. گام دوم تلاش برای حل مشکلات به ویژه اقتصادی در جامعه است که تا حد ممکن با اقدامات مفید فایده و هدفمند نارضایتی‌های جامعه را به میزانی از رضایتمندی تبدیل کنیم. هر چقدر در این مساله موفق‌تر عمل شود تبعا انسجام ملی میان ملت و حاکمیت بیش از پیش شکل می‌گیرد. به رسمیت شناختن حقوق همه احزاب و جریانات سیاسی و حرگت در مسیر همگرایی ملی گام دیگری است که در این خصوص می‌توان برداشت. چیزی که مسعود پزشکیان؛ رئیس‌جمهور از آن تحت عنوان وفاق ملی یاد می‌کند. تبعا هر چه امروز بیشتر از اختلافات عبور کنیم و انسجام ملی را تقویت سازیم در فضای داخلی و بین‌المللی به دشمنان و فرصت‌طلبان اجازه ضربه‌زدن به ایران از مسیر ایجاد اختلافات و تفرقه در جامعه را نمی‌دهیم. چیزی که دشمن در جنگ 12 روزه نیز بر روی آن حساب ویژه‌ای باز کرده بود؛ اما در عمل با ایستادگی و انسجام ملی مردم شکست خورد.

* تندروها و مشق سیاست

یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص لزوم تقویت انسجام ملی و پرهیز از اختلافات سیاسی اظهارداشت: جریانات افتراقی منافع جناحی و خصوصی خود را بر منافع عمومی و اهداف ملی ترجیح می‌دهند. به‌خاطر اینکه آنچه را مهم و با ارزش می‌دانند منافع شخصی و جناحی است و تصور می‌کنند که فقط نظام و حاکمیت باید حافظ منافع ملی باشد. بنابراین چون خود را ذینفع و ذی‌نقش در منافع ملی و امنیت ملی نمی‌دانند بنا بر این به زندگی خود مشغولند و به دعواهای خود سرگرم هستند. محمد مهاجری در این خصوص که تندروها منافع ملی را در منافع شخصی خود خلاصه می‌کنند به «آرمان ملی» گفت: گاهی اوقات نیز شاید تفکر تندروها بر این باشد که منافع شخصی و حزبی ما همان منافع ملی است. وی در خصوص نوع مواجهه با این جریان خاص بیان کرد: دلیل اصلی این مساله لول و سطح سیاستمداران ایرانی است که لااقل در بخش‌هایی از آنچه که در الان در بخش‌هایی از فضای جناح‌های سیاسی می‌بینیم به‌نظرم افرادی که در سطوح پایین دبستان و کودکستان سیاست مشق می‌کنند تعدادشان به مراتب بیشتر از افرادی است که در سطوح بالا هستند و چون الان بازی دست همین افراد سطح پایین است و توپ در اختیار آنها است، بالاخره آنها هستند که با شوت‌های بی‌جای خود هرازگاهی شیشه‌ای می‌شکنند و مزاحمتی ایجاد می‌کنند. وی افزود: تا زمانی‌که ما سطح سیاسی کشور را ارتقاء ندهیم این اتفاقات نمی‌افتد. این مساله 2 راه دارد. نخست اینکه احزاب سیاسی به جایگاه واقعی خود برگردند و وقتی‌که یک حزب به اکثریت می‌رسد در دولت یا در مجلس، پاسخگوی اتفاقاتی که می‌افتد باشد، در آن صورت هیچ وقتی کاندیدایی در مجلس معرفی نمی‌کند که آدم کودکستانی باشد یا آن حزب اگر برنده انتخابات ریاست جمهوری باشد هرگز در دولتش از چهره‌هایی استفاده نمی‌کند که به لحاظ توانمندی مدیریتی سطح پایین باشند. مهاجری تصریح کرد: دوم اینکه مجلس یکی از جاهایی است که تبلور تشخص سیاسی کشور در آنجا دیده می‌شود. متاسفانه مجلس ما وقتی نماینده درصد کمی از جامعه باشد خود به‌خود اعتبار پایینی نزد جامعه دارد و همین اعتبار کم زمینه‌ساز این است که می‌توانند در بازی‌های سیاسی وارد بازی شوند. شما یک تنه بزرگ درخت را به‌راحتی نمی‌توانید بشکنید یا نمی‌توانید در آتش بسوزانید ولی شاخه‌های کوچک به‌راحتی سوزانده می‌شوند. وی تاکید کرد: ما به‌جای اینکه در سطوح سیاسی از درختان تنومند یا تنه‌های قطور سیاست برخوردار باشیم دچار همین چوب‌های کوچک و شاخه‌های لرزان و شکننده هستیم.