اجماع منطقه ای برای صلح

از جمله اینکه کشورهای عربی منطقه بعد از اینکه به دنبال صلح با اسرائیل «البته با فشار ایالات متحده آمریکا» بودند و حتی بحث‌هایی در ارتباط با ادغام امنیت و اقتصاد کشورهای عربی با اسرائیل در رسانه‌ها و محافل فکری مطرح شده بود، به خود آمده و متوجه شدند که اسرائیل همچنان بزرگ‌ترین دشمن کشورهای اسلامی است و تل‌آویو قصد دارد خود را به عنوان یگانه قدرت امنیتی منطقه به کشورهای عربی بقبولاند. از این رو تمام‌قد پشت قطر قرار گرفته و به رسمیت شناختن اسرائیل را که با طوفان‌الاقصی متزلزل شده بود، متوقف کردند. حمله به قطر عربستان را بر آن داشت که فارغ از خرید سلاح از آمریکا، دنبال همکاری نظامی با دیگر کشورهای اسلامی باشد. از این منظر در کمترین فاصله بعد از حمله اسرائیل به قطر، عربستان سعودی پیگیرتوافقی شد که از مدت‌ها قبل در امور امنیتی با پاکستان، «تنها کشور مسلمان اتمی جهان» به دنبال آن بود. در رسانه‌ها آمده که بن‌سلمان ولیعهد عربستان اعلام کرده که نیازی ندارد که دنبال ساخت سلاح هسته‌ای باشد بلکه می‌توان هزینه آن را برای برقراری امنیت به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای پرداخت کند.

*توافق خوب و قابل گسترش

در کنار نظر برخی تحلیلگران که عربستان در توافق با پاکستان می‌خواهد خطر حمله اسرائیل را کنترل کند، برخی دیگر معتقدند شاید عربستان با انعقاد این قرارداد می‌خواسته این پیام را به ایران برساند که در برابر خطر رژیم صهیونیستی تنها نیست، هرچند رقابت این دو کشور در منطقه طبیعی است. با این حال توافق بین پاکستان و عربستان در صورتی که به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس گسترش یابد می‌تواند به مهار زیاده‌خواهی تل‌آویو منجر شود. موردی که بعید است مورد استقبال ایران قرار نگیرد چرا که تهران رسما اعلام کرده از توافق امنیتی عربستان و پاکستان حمایت می‌کند. اخیرا علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در پیامی به زبان‌های عربی و اردو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امضای توافق راهبردی بین پاکستان و عربستان باعث خوشحالی ماست؛ امروز جهان اسلام به این برادری نیاز دارد.» وی تأکید کرد: «ما برای حل مسائل منطقه، دیگر به سخنرانی نیاز نداریم. بلکه به عمل و همکاری نیاز داریم. توافق پاکستان و عربستان اینچنین بود و ما از آن استقبال می‌کنیم.»

*ناتوی عربی- اسلامی

در گذشته و زمانی که مساله صلح بین عربستان و ایران در غالب نشست‌های امنیتی بین مقامات امنیتی ایران و عربستان در عراق رسانه‌ای شده بود، خبری به موازات آن منتشر شد مبنی بر اینکه کشورهای اسلامی و عربی به دنبال تشکیل یک ناتوی اسلامی هستند. موردی که در شرایط مختلف بارها و بارها از سوی رسانه‌ها به شیوه‌های مختلف مطرح شده است. در آن زمان که ایران‌هراسی در منطقه در اوج قرار داشت، برخی ایجاد این ناتوی عربی- اسلامی در بین کشورهای عرب منطقه را در برابر ایران تفسیر می‌کردند، اما بعد از رفع تنش در روابط دو کشور ایران و عربستان بحثی در ارتباط با تشکیل یک نیروی مشترک منطقه‌ای به منظور تامین امنیت منطقه مطرح شد.

با حمله اسرائیل به قطر و همراهی ایران با کشورهای اسلامی در محکومیت این حمله، چالش‌های امنیتی بین اعراب و ایران در سطح پایین‌تری قرارگرفت چون این ایران بود که در طول جنگ 12 روزه توانست ضربه خود را به رژیم صهیونیستی وارد کند، در حالی که هیچ کدام از دولت‌های عربی ریسک پاسخ به حمله اسرائیل در پاسخ به قطر را حتی در خیال نپرورانده بودند. اکنون با فروکش کردن اختلافات بین ایران و کشورهای عربی و روشن شدن قدرت توان موشکی ایران در عمل، اعراب منطقه رفته‌رفته در حال چرخش به سمت ایران هستند تا بتوانند از توان امنیتی ایران در مقابل اسرائیل سود بجویند.