«آرمان ملی» تحلیل می‌کند
«تروریست‌ها» بهانه درگیری اسلام‌آباد و کابل
آرمان ملی- گروه سیاسی: در روزهای اخیر، تنش‌ها و درگیری‌های مرزی میان افغانستان و پاکستان به‌طرز نگران‌کننده‌ای شدت یافته است.
تبادل آتش سنگین، حملات متقابل، و بسته‌شدن گذرگاه‌های مهم تجاری فی‌مابین موجب افزایش نگرانی‌های امنیتی و انسانی در دو سوی مرز شده است. هرچند هر یک از طرفین، دیگری را آغازگر خشونت معرفی می‌کند، اما واقعیت میدانی نشان می‌دهد که این درگیری‌ها ریشه در مجموعه‌ای از اختلافات تاریخی، مرزی و امنیتی دارد که طی ماه‌های اخیر بار دیگر شعله‌ور شده است که حالا مبارزه با آنچه تروریست خوانده می‌شود بهانه جنگ دوطرف است. اسلام‌آباد مدعی است که گروه‌های مسلح وابسته به تحریک طالبان پاکستان (TTP) در خاک افغانستان پناه گرفته و از آنجا حملات تروریستی علیه نیروهای پاکستانی را سازمان‌دهی می‌کنند. در مقابل، دولت طالبان در کابل پاکستان را به نقض مکرر حریم هوایی و انجام عملیات نظامی در داخل خاک افغانستان متهم کرده و اقدامات خود را واکنشی به تجاوزات مرزی می‌داند. این چرخه از اتهامات و اقدامات تلافی‌جویانه، نه‌تنها ثبات دو کشور را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند امنیت کل منطقه جنوب آسیا را در معرض بحران قرار دهد. در چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ رویکردی متوازن و میانجیگرانه، خواستار خویشتنداری طرفین و بازگشت به گفت‌وگوهای دیپلماتیک شده است. سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در بیانیه‌ای رسمی بر ضرورت احترام متقابل به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی دو کشور تأکید کرده و اعلام داشته است که تهران آماده است برای کاهش تنش‌ها و برقراری ارتباط مؤثر میان اسلام‌آباد و کابل نقش تسهیل‌گر ایفا کند. ایران به‌عنوان کشوری با روابط تاریخی، فرهنگی و مذهبی گسترده با هر دوطرف، تلاش دارد تا با استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک خود، مسیر تفاهم و اعتمادسازی را هموار سازد. در همین مورد آخرین تحولات جنگی را بررسی خواهیم کرد.
شروع درگیری‌ها
شامگاه چهارشنبه منابع خبری اعلام کردند که در حمله شبه‌نظامیان به کاروان نظامی پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان، ۹ نیروی نیمه دولتی پاکستانی و دو افسر کشته شدند. طالبان پاکستان مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت. پنج مقام امنیتی پاکستان گفتند: بمب‌های کنار جاده‌ای در مسیر حرکت کاروان نظامیان پاکستانی قرار گرفت و پس از آن، شبه‌نظامیان به سمت این کاروان در منطقه «کرم» در شمال‌غرب پاکستان تیراندازی کردند. به نقل از شبکه خبری العربیه، در این حمله که شبه‌نظامیان طالبان پاکستان مسئولیت آن را بر عهده گرفته‌اند، ۱۱ نفر کشته شدند. در ماه‌های اخیر گروه شبه‌نظامی «تحریک طالبان پاکستان» که به‌دنبال براندازی دولت اسلام‌آباد است، حملاتش را علیه نیروهای امنیتی این کشور افزایش داده است. اسلام‌آباد مدعی است شبه‌نظامیان از افغانستان برای آموزش و برنامه‌ریزی حملاتشان علیه پاکستان استفاده می‌کنند؛ ادعایی که کابل آن را رد می‌کند.
حمله موشکی به کابل
در پی یک حمله هوایی از سوی پاکستان به همسایه شمالی خود که ادعا شد براثر آن رهبر جنبش طالبان پاکستان در کابل کشته شده، مقامات دولت طالبان این اقدام را نقض آشکار حاکمیت ملی و قوانین بین‌المللی نامیده و آن را محکوم کردند. در مقابل، مقامات پاکستان با خودداری از تایید یا تکذیب مستقیم این حمله، بر حق دفاع از امنیت خود تاکید می‌کنند. این رویداد، تنش‌های دیرینه میان دو کشور همسایه را به حد بی‌سابقه‌ای افزایش داده است و واکنش‌های گسترده‌ای را در سطح رهبران سیاسی و نهادهای امنیتی منطقه‌ای به‌دنبال داشته است. براساس گزارش‌های رسانه‌‌های افغانستانی، روز پنجشنبه ۱۷ مهر، حملات هوایی در مناطق مختلفی از جمله کابل، پایتخت و ولایت‌های پکتیکا، خوست و ننگرهار صورت گرفت که ادعا شده این حملات منجر به کشته شدن نور ولی محسود، رهبر گروه تحریک طالبان پاکستان و چندین تن دیگر شد منابع افغان عنوان کرده‌اند که این حمله کار ارتش پاکستان بوده است.
جزییات پاسخ طالبان
عنایت‌ا... خوارزمی، سخنگوی وزارت دفاع دولت سرپرست افغانستان از حمله متقابل نیروهای افغانستانی به مواضع نظامی پاکستان خبر داد. او در این مورد در شبکه اجتماعی نوشت: «قوای مسلح امارت اسلامی افغانستان در پاسخ به نقض مکرر حریم افغانستان از سوی پاکستان و حملات هوایی به خاک افغانستان، عملیات موفق انتقامی را علیه مراکز نیروهای امنیتی پاکستانی در امتداد خط مرزی دیورند انجام دادند. این عملیات حوالی ساعت ۱۲ شب پایان یافت». در همین مورد و بعد از حمله طالبان، ارتش پاکستان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آتش و حملات دقیق و همچنین یورش‌های فیزیکی، علیه اردوگاه‌ها و پست‌های طالبان افغانستان و مراکز آموزشی تروریستی هدایت شدند». ارتش پاکستان همچنین اعلام کرد که در این حملات ۲۳ سرباز این کشور کشته و ۲۹ نفر دیگر نیز زخمی شدند. همچنین بیش از ۲۰۰ نیروی طالبان افغانستان و نیروهای وابسته به آن نیز کشته شدند. شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان نیز پس از درگیری‌های شبانه بیان داشت که تحرکات افغانستان را به‌شدت محکوم می‌کند. نخست‌وزیر پاکستان همچنین در بیانیه‌ای با متهم‌کردن مقامات طالبان در افغانستان به اجازه‌دادن به استفاده از خاک این کشور توسط «عناصر تروریستی» گفت: «هیچ مصالحه‌ای در مورد دفاع پاکستان وجود نخواهد داشت و هر تحریکی با پاسخی قوی و موثر مواجه خواهد شد».
میانجیگری ایران
ایران همواره به‌عنوان میانجی تلاش برای آرام نگاه‌داشتن همسایه‌ها دارد و پیش از این هم تهران تلاش‌های مثبتی برای آرامش بین هند و پاکستان انجام داد. با گسترش درگیری‌ها بین اسلام‌آباد و کابل سخنگوی وزارت امور خارجه خواستار خویشتنداری و شروع فوری گفت‌وگو بین پاکستان و افغانستان با هدف کاهش تنش و حل و فصل اختلافات از طریق دیپلماسی شد. اسماعیل بقائی، با ابراز نگرانی از تحولات چند روزگذشته بین پاکستان و افغانستان، ضرورت احترام متقابل نسبت به تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی هر دو کشور را خاطرنشان کرد. او در این مورد ادامه داد: «جمهوری اسلامی ایران اهمیت اساسی برای حفظ صلح و ثبات در محیط پیرامونی قائل بوده و آماده هرگونه مساعدت برای کاهش تنش بین دو کشور همسایه و مسلمان است».
ارسال نظر