گزارش «آرمان ملی» از شکارغیرمجاز گوزن‌های سرخ در فصل گاوبانگی
گاوبانگی یا مرثیه‌ای برای مرگ گوزن‌های سرخ
آرمان ملی – شفق محمدحسینی: از نیمه شهریور ماه، تا نیمه مهر فریاد مستی گوزن‌های سرخ نر، یا مرال‌ها، که به گاوبانگی معروف است، در جنگل‌های هیرکانی استان گلستان، که بزرگ‌ترین زیستگاهشان در ایران است، درحالی می‌پیچد، که شکارچیان دل بسته به شکارشان، از هر نقبی برای سوءاستفاده از آرامش جنگل و برهم زدن نظم این گونه، استفاده می‌کنند.
هرچند در این فصل اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان به همراه فعالان و دوستداران محیط زیست، اقدام به برگزاری چادرهای حفاظتی و استقرار افراد در آنها می‌کند، اما باز هم حضور شکارچیان و نیز برخی از گردشگران در این فصل آرامش و امنیت گوزن‌ها را برهم می‌زند. همه این مسائل درکنار هم سبب شده است تا با کاهش جمعیت مرال‌ها روبه‌رو باشیم.
گوزن‌های نر که برای انتخاب رئیس گله، یکدیگر را با بانگی به مبارزه می‌خوانند، تا بعد پیروزی در مبارزه با دیگر نران، قدرت مطلق گله شوند و آماده جفتگیری با گوزن‌های سرخ ماده، درحالی که برای آماده کردن شرایط برای جفتگیری و ازدیاد جمعیت خود هستند، از تزویر شکارچیان بی‌خبرند، که در کمین آنها، گاه حتی با گذاشتن شاخ‌های یک حیوان دیگر بر سر در میان جنگل، با تقلید صدای مرال‌های نر، درصدد شکار آنها هستند. گوزن‌های نر بی‌خبر از همه جا، حتی با وجود افزایش محیطبانان و فعالان محیط زیست در فصل گاوبانگی، قربانی شکارچیانی می‌شوند که هر سال از جمعیت مرال‌ها کم می‌کنند، تا بساط شکارشان جور شود. این میان اما برخی برگزارکنندگان تورهای گردشگری نیز با آوردن گردشگران به منطقه، نظم و آرامش گوزن‌ها را برهم می‌زنند.
فصل مستی گوزن‌های نر
علیرضا شهرداری، فعال محیط زیست، درباره فصل گاوبانگی به «آرمان‌ملی» گفت: مرال‌ها جزو گونه‌های درمعرض انقراض هستند. این گوزن‌ها در این فصل که فصل گاوبانگی است، در اصل فصل مستی نرهاست. نرها در این فصل شروع به قدرت طلبی می‌کنند. گوزن‌های نر با آن صدایی که تولید می‌کنند، بقیه نرها را فرا می‌خوانند و جنگی را آغاز می‌کنند که در این جنگ، آن نری که قوی‌تر است و برنده آن مبارزه می‌شود، نری است که سردسته گله می‌شود و اجازه جفتگیری با گوزن‌های ماده را دارد. همان گونه که در روند تکامل، ژن برتر و قوی‌تر، یعنی آن مرالی که توانسته است در این شرایط نر بزرگ‌تری شود، سن بیشتری داشته باشد، شاخک‌های شاخ‌هایش بیشتر باشند، آن نر قوی‌تری بوده است. در سال‌های متوالی هرچه نرها بتوانند نر برنده آن گله شوند، ژن برتر و قوی ترمی‌شوند و می‌توانند نسل خودشان را بزرگ‌تر کنند.
او با اشاره به وجود شکارچی‌ها در این فصل و سوءاستفاده آنها از فصل گاوبانگی افزود: یک مساله‌ای که ما با شکارچی‌ها داشتیم، این بود که شکارچی‌ها همیشه می‌گفتند که ما مثلا در مورد همین گوزن‌ها، پیرترها را شکار می‌کنیم. این درصورتی بود که آن حیوانی که سنش بالاتر رفته است، یعنی توانسته است تمام چالش‌ها را بگذراند و یک نر قوی‌تر و بالغ‌تر و حتی باهوش‌تر بوده است. دقیقا ژنی که باید انتقال داده شود، نه اینکه چون سنش بیشتر است و پیرتر است، می‌تواند شکار شود. این گوزن تا به این سن برسد، هزاران چالش را رد کرده است توانایی‌های زیادی داشته است.
تقلید صدای شکارچیان برای شکار مرال ها
شهرداری با اشاره به سوءاستفاده‌های شکارچیان از این فصل برای شکار مرال‌ها گفت: به دلیل اتفاقی که در این بازه زمانی یک ماهه می‌افتد، سوءاستفاده‌هایی هم از آن می‌شود. چون جنگل‌هایی که مرال‌ها در آن زندگی می‌کنند، جنگل‌هایی با پوشش گیاهی زیاد است، به راحتی دیده نمی‌شوند و شکارشان کار سختی است. اما در این فصل که فصل مستی نرهاست، نرها به دلیل صدایی که تولید می‌کنند، آسان‌تر پیدا می‌شوند و یک سوءاستفاده‌ای که این وسط رخ می‌دهد، هرچند که از این ترفند هم کارهای حفاظتی انجام می‌شود، اما شکارچیان متاسفانه از این روش برای شکار گوزن‌ها استفاده می‌کنند. با تقلید صدای نرها، که کاری است که با تجربه و مهارت خاصی آن را انجام می‌دهند و گاهی هم با شاخ‌های خالی یک مثلا نشخوار کننده، این صدا را تقلید می‌کنند و نرهایی که این صدا را در این فصل می‌شنوند، با خیال اینکه این صدای یک گوزن نر است، برای مبارزه با آن می‌آیند و به راحتی دیده می‌شوند و مورد شکار قرار می‌گیرند. گاهی هم حفاظت یارها برای حفاظت بیشتر و برای عکاسی و فیلمبرداری و تصویربرداری از این کار استفاده می‌کنند، اما این کار را بیشتر شکارچیان انجام می‌دهند. وقتی شکارچی در این فصل می‌آید و از این ترفند استفاده می‌کند، پس حفاظت بیشتری در این فصل نیاز است، که بسیاری از محیط بانان و حتی همیارها و فعالان محیط زیست، در این فصل می‌روند و کمک می‌کنند. زیرا جنگل‌های محل زیست این مرال‌ها وسعت بسیار زیادی دارد و ایستگاه‌های مختلفی وجود دارد که باید آدم‌ها در آنجا با آگاهی و دانش زیاد، باتوجه به اینکه خود من هم چندین سال در فصل گاوبانگی آنجا بودم، می‌رویم و در چادرها می‌نشینیم و آن مناطقی که احتمال دارد شکارچی باشد، حضور ما سبب می‌شود که اگر شکارچی متخلفی دیده شود، ببینیم و گزارش بدهیم و مانع از این اقدام شویم و در بسیاری از این موارد، در این فصل چون شکارچیان می‌دانند که منطقه پر از همیار و محیط بان است، کمتر وارد این مناطق می‌شوند.
گردشگران آرامش منطقه را برهم می‌زنند
این فعال محیط زیست، درباره وجود تورهای گردشگری برای بازدید از گوزن‌ها و تبعات حضور افراد زیاد در زیستگاه آنها، افزود: شما وقتی اقدام به بردن یک تور گردشگری می‌کنید، یعنی افراد متخصص را نمی‌برید و صرفا افراد بازدیدکننده عمومی هستند. در این فصلی که ما باید آرامش منطقه را هم حفظ کنیم، حتی محیط بانان هم در این مناطق اجازه گشت‌زنی‌های زیاد و چرخیدن در جنگ را ندارند. ولی وقتی توری به منطقه برده می‌شود، با توجه به اینکه ما شاهد این بودیم که در بسیاری از تورها، افرادی که آگاهی کافی هم در مورد حفاظت از این گونه‌ها ندارند، به تعداد زیاد در منطقه زیستگاه مرال‌ها حضور پیدا کرده و امنیت و آرامش منطقه را برهم می‌زنند. و این مساله با حفاظت مغایرت دارد و حفاظت به این شکل نیست که تعداد آدم‌های زیاد و پراکنده در منطقه حضور داشته باشند و صحبت و سروصدا کنند و آرامش منطقه را برهم بزنند. به همین دلیل در این فصل در بسیاری از مناطق این اجازه گردشگری داده نمی‌شود و باید اگر هم گردشگر ورود پیدا می‌کند، بسیار حساب شده و دقیق باشد. چون شاهد این بودیم که در سال‌های اخیر هر فردی برای خودش اقدام به برگزاری تورهای گردشگری بدون نظارت کافی کرده است و متاسفانه این مساله به زیستگاه‌های برخی گونه‌ها، آسیب‌های بسیاری وارد کرده است.
ارسال نظر