جنگ‌ و ‌صلح به وقت آلاسکا

در حاشیه این دیدار، تجمعات اعتراضی در سطح شهر آنکوریج برگزار شد. معترضان با حمل پرچم‌های اوکراین نگرانی خود را نسبت به احتمال اتخاذ تصمیماتی درباره آینده خاک اوکراین بدون حضور نمایندگان آن کشور ابراز داشتند. افزون بر این، نحوه اطلاع‌رسانی برگزاری نشست که از طریق پیام‌ رسانه‌ای رئیس‌جمهور ایالات‌متحده به شهردار آنکوریج انجام شد، موجب شگفتی مسئولان محلی گردید. کارشناسان روابط بین‌الملل، این ملاقات را نقطه‌ای حساس در مسیر روابط واشنگتن و مسکو ارزیابی کرده‌اند. برخی آن را فرصتی برای کاهش تنش و گشودن مسیر دیپلماسی دانسته و برخی دیگر نسبت به خطر مشروعیت‌بخشی به سیاست‌های جنگی روسیه هشدار داده‌اند. با توجه به اهمیت و پیامدهای بالقوه این دیدار، تحلیل جامع آثار آن بر روند جنگ اوکراین، امنیت اروپا، و جایگاه آمریکا در نظام بین‌الملل ضروری ارزیابی می‌شود. در ادامه به آخرین جزییاتی که در مورد این دیدار منتشر شده است خواهیم پرداخت.

جزییات دیدار

آنطور که رسانه‌ها گزارش داده‌اند این جلسه از ساعت ۱۱:۰۰ صبح به وقت محلی (۲۲و۳۰ جمعه به وقت تهران) آغاز می‌شود. کرملین اعلام کرد که این اجلاس با یک مکالمه یک به یک بین دو رئیس‌جمهور آغاز می‌شود و در ادامه توسط پنج فرستاده هیات‌های دوطرف ادامه می‌یابد. انتظار می‌رود مذاکرات گسترده در قالب یک صبحانه کاری ادامه یابد و در پایان با کنفرانس مطبوعاتی مشترک رهبران و بیان خلاصه نتایج اجلاس ادامه یابد. کرملین اعلام کرد: مسکو قصد ندارد سندی را پس از این نشست امضا کند. براساس اطلاعاتی که در ادامه هم اشاره خواهیم کرد اجلاس پوتین- ترامپ قرار است در مورد حل و فصل بحران اوکراین باشد، در عین حال با موضوعات گسترده‌تری برای تضمین صلح و امنیت و همچنین امور بین‌المللی و منطقه‌ای روبه‌رو خواهد بود. انتظار می‌رود رهبران دیدگاه‌هایی را در مورد توسعه بیشتر همکاری‌های دو جانبه، از جمله در تجارت و حوزه اقتصاد مبادله کنند. مسکو معتقد است که تجارت و همکاری اقتصادی با روسیه پتانسیل عظیم و بکری دارد.

اولویت آتش‌بس اوکراین

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا درباره دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در آلاسکا به فاکس‌نیوز گفت: «اولویت اصلی من در اجلاس آلاسکا، بحث در مورد احتمال آتش‌بس در اوکراین خواهد بود. مسئولیت من نیست که با پوتین به توافق برسم و معتقدم که او به صلح دست خواهد یافت. دیدار من با پوتین راه را برای یک دیدار دوم بسیار مهم با زلنسکی هموار می‌کند و ممکن است از برخی رهبران اروپایی دعوت کنیم». او هم‌چنین اظهارکرد که قصد دارد در مورد مساله سرزمین‌ها با پوتین گفت‌وگو کند و معتقد است که کی‌یف باید در این مورد تصمیم بگیرد. ترامپ اضافه کرد: «این موضوع مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما من باید اجازه دهم اوکراین این تصمیم را بگیرد و فکر می‌کنم آنها تصمیم مناسبی خواهند گرفت. اما من اینجا نیستم که برای اوکراین مذاکره کنم. من اینجا هستم تا آنها را پای میز مذاکره بکشانم». رئیس‌جمهور آمریکا بیان داشت که اگر دیدارش با پوتین در آلاسکا در مورد اوکراین پیشرفتی حاصل نکند، روسیه با عواقب «شدید» اقتصادی روبه‌رو خواهد شد.

موضع مسکو شفاف است

اگر چه تا لحظه‌ای که این گزارش منتشر می‌شود هنوز خبرهایی از این دیدار منتشر نشده است ولی جزییاتی از طرف‌‎ها در رسانه‌ها به‌صورت غیرمستقیم منتشر شده است. از سوی کرملین باید به سخنان وزیرامورخارجه روسیه اشاره کنیم. سرگئی لاوروف، درباره نشست پوتین، و ترامپ، به شبکه «روسیه 24» گفت: «ما موضع خود را همانطور که برای استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ مشخص کردیم، بیان خواهیم کرد. از قبل هیچ برنامه‌‌ریزی خاصی نداریم. می‌دانیم که با چالش و بحث روبه‌رو هستیم اما موضع ما شفاف و قابل فهم است. در دیدارهای قبلی با استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ، کارهای زیادی انجام شده و رئیس‌جمهور پوتین نیز به این موضوع اشاره کرده است». او همچنین اظهار امیدواری کرد که در نشست روز گذشته گفت‌وگوهای مفیدی صورت گیرد.

نگاه نگران اروپا

برخی مقامات اروپایی نگرانی‌های جدی خود را درباره دیدار احتمالی دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین ابراز کرده‌اند. برخی از مقامات اروپایی ابراز نگرانی کرده‌اند که دونالد ترامپ هنوز هم می‌تواند تحت‌تاثیر ولادیمیر پوتین باشد، حتی با اینکه رئیس‌جمهور آمریکا ناامیدی فزآینده‌ای را از همتای روسی خود ابراز کرده و اعلام کرده است که بدون کی‌یف در مورد خاک اوکراین مذاکره نخواهد کرد. یکی از مقامات اروپایی در این مورد به رسانه انگلیسی گفت: «او باید آماده باشد زیرا پوتین بسیار بسیار آماده است». این مقام اظهارکرد که آنها انتظار دارند ترامپ برای این جلسه نسبت به جلسه هلسینکی در سال ۲۰۱۸، به‌ویژه پس از گفت‌وگوهای رئیس‌جمهور آمریکا با همتایان اروپایی، آماده‌تر باشد. این مقام افزود: با این حال، یک آسیب‌پذیری برای تنهابودن ترامپ در اتاق دیدار با پوتین وجود دارد، زیرا رئیس‌جمهور روسیه بازیگر فوق‌العاده‌ای است. این مقام گفت: «به نظر می‌رسد ترامپ واقعا به احتمال موفقیت اوکراین اعتقادی ندارد».