مشارکت، رقابت می‌خواهد؛ رقابت کاندیدای شناخته شده

چنانکه از سخنان مقامات مختلف کشوری و لشکری گرفته تا چهره‌های سیاسی و نمایندگان مجلس همه در اظهارات و گفته‌هایشان به مشارکت مردم در انتخابات پیش‌رو اشاره می‌کنند و هر کدام به نحوی به تبیین مفهوم مشارکت و چرایی لزوم مشارکت بالا در انتخابات پیش‌رو می‌پردازند. اما کمتر کسی است طرح مساله کند که  مشارکت بالا تابع چه مولفه‌ها و کارویژه‌هایی است که در صورت تحقق آنها مشارکت هم تحقق پیدا کند. مشارکت فی‌نفسه و بالذات امری بسیار مطلوب به‌شمار  می‌رود، اما پرسش اینجاست که آیا صِرف گفتن از مشارکت و اینکه مردم پای صندوق‌های رای در جهت مشارکت بالا حضور به‌هم رسانند کفایت می‌کند یا جواب می‌دهد؟ مساله اینجاست که اگر به‌عنوان یک ناظر بیرونی به بررسی و رصد تحولات جامعه بپردازیم خواهیم دید آن‌قدرها هم که برخی در داخل دولت یا سایر مجموعه شرایط را بسامان و مطلوب تصویر می‌کنند و از درون آن نیز مشارکت بالای مردم در انتخابات را تعبیر می‌کنند اینگونه نیست. واقعیت امر بر آن است که طبق نظرسنجی‌های صورت گرفته و همانطور که بسیاری از چهره‌های سیاسی در اظهارنظرات مختلف گفته‌اند مشارکت در کل کشور در بهترین حالت 30 درصد خواهد بود. در حالی‌که رجوع به آخرین انتخابات یعنی ریاست جمهوری  سیزدهم مشارکت  48 درصدی و پیش از آن در مجلس یازدهم مشارکت 42 درصدی را نشان می‌دهد. حال در چنین شرایطی عقل سلیم حکم می‌کند که دستگاه‌های مسئول هر آنچه موجبات افزایش مشارکت را فراهم می‌آورد تحقق بخشیده و زمینه‌هایش را فراهم کنند. از بهبود وضعیت معیشتی جامعه از سوی دولت که دیگر وقت چندانی در راستای تاثیر این امر در بهبود مشارکت نمانده تا ماجرای ردصلاحیت‌هایی که انتظار می‌رفت شورای نگهبان به جهت ارتقای مشارکت بدون نگرش سیاسی و جناحی ردصلاحیت شده‌ها را به رقابت‌ها بازگرداند. اما آنچه در شرایط حاضر قابل مشاهده است انتخاباتی درون جریانی میان اصولگرایان است که بسیار پایین از دور یازدهم نیز خواهد بود. قدرمسلم رقابتی بودن یکی از مولفه‌های مهمی است که مقام معظم رهبری در بیاناتشان به کرات به آن اشاره کرده‌اند؛ اما  رقابت در چارچوب‌های مقوله انتخابات در ایران  تعریف مشخص خود را دارد. یعنی تمام جریانات سیاسی به حدی نفرات در انتخابات داشته باشند که بتوانند با یکدیگر به  رقابت عادلانه بپردازند. اصلاح‌طلبان که می‌گویند شرایط مشارکت نداریم چون لیست نداریم و لیست نداریم چون نفرات مدنظری برای حضور در انتخابات نداریم.  اعتدالیون هم بر همین نظر هستند و می‌گویند آنقدر از ما رد کرده‌اند که توانایی بستن لیست نداریم. حال پرسش اینجاست که اگر قرار است جریانات سیاسی یکی پس از دیگری از دایره رقابت حذف شوند اساسا چه نیازی به این همه تشریفات؟ بین احزاب و گروه‌های اصولگرا یک انتخابات درونی برگزار شود و منتخبان به مجلس بروند. اما اگر منظور به واقع  رقابت و مشارکت است این رویکردی که در پیش گرفته شده نه بویی از مشارکت دارد نه رقابت. این بسیار مطلوب است که اخیرا سخنگوی شورای نگهبان گفته 1000 نفر از افراد رد شده را مجددا تایید کردیم اما با چه کیفیتی وقتی افراد شناخته شده سیاسی، حزبی یا کسانی‌که نماینده ادوار بودند تایید نمی‌شوند؟

*تایید 1000 نفر هم انگیزه‌ای ایجاد نمی‌کند

 یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص روند پیش‌روی انتخابات و مواجهه شورای نگهبان اظهار داشت: شورای نگهبان می‌گوید که نگاه جناحی نداریم و نگاه همان قانونی است. شواهد و قرائنی هم ارائه می‌کنند از این قرار است که فقط مر قانون را رعایت می‌کنند.  محمد مهاجری به «آرمان ملی» گفت:‌ نگاه من به خروجی تصمیماتی است که آنها می‌گیرند. بسیاری از چهره‌های سرشناس اصلاح‌طلبان  به‌دلیل تغییر قانون انتخابات و مقوله پیش ثبت‌نام در انتخابات شرکت نکردند. برخی از آنهایی هم ثبت‌نام کرده بودند نیز ردصلاحیت شدند. وی در خصوص سخنگوی شورای نگهبان که گفته 1000 نفر از معترضان را تایید کردیم، افزود: اسامی که اعلام شده تا جایی‌که من مرور کردم در تهران و شهرستان‌ها هیچ چهره شاخصی در آنها ندیدم. ظاهرا افراد تایید شده نه جزو  نمایندگان دوره‌های گذشته بودند و نه جزو نمایندگان فعلی. بنابر این به‌نظرم اعلام این هزار نفر انگیزه‌ای برای  افزایش مشارکت ایجاد نمی‌کند. وی گفت: شورای نگهبان خود را از مقوله رقابت در انتخابات بیرون می‌کشد و می‌گوید من باید مشارکت را افزایش بدهم و برای افزایش مشارکت به‌زعم خود برای هر کرسی 28 کاندیدا تایید کرده است. اما وقتی بحث رقابت مطرح می‌شود یعنی حضور افراد قدرتمند و تاثیرگذار در یک حوزه انتخابیه که صاحب دیدگاه‌های مختلف باشند. اینکه از 28 نفر تایید شده به ازای هر کرسی 20 نفر را کسی نشناسد و تاثیرگذار نباشند و باقی افراد هم از یک گرایش باشند هیچ رقابتی شکل نمی‌گیرد.

* با اصولگرایان معتدل ائتلاف می‌کنیم

سخنگوی حزب اعتدال و توسعه اظهار داشت: ردصلاحیت‌های مانع از این شده که ما کاندیداهایی را برای فعالیت‌های سیاسی- انتخاباتی داشته باشیم و ائتلاف با گروه‌های دیگر هم منوط به این است که احزابِ دیگر که نگرش‌های معتدل‌تری دارند کاندیداهای لازم برای حضور در انتخابات را داشته باشند، لذا ما هم‌چنان منتظر وضعیت بررسی صلاحیت‌ها از جانب شورای نگهبان و رهنمودهای مقام معظم رهبری هستیم. جواد هروی گفت: متاسفانه تا این لحظه شرایط به‌گونه‌ای بوده ‌است که ما از حدود ۲۰۰ نفر کاندیدا در کل کشور به حدود ۴۰ نفر رسیده‌ایم که امکان تنوع کاندیداهای ما و شکل‌گیری یک فضای رقابتی را از احزابی مثل حزب اعتدال و توسعه را گرفته است. نماینده سابق مجلس در خصوص احتمال ارائه لیست بیان کرد: همه موارد در گرو تایید صلاحیت‌هاست. اگر زمانی حزب اعتدال و توسعه نتواند در تهران و دیگر استان‌ها لیست ارائه کند، از همین حالا اعلام می‌کنیم که مقصر حزب اعتدال و توسعه نیست و ما تلاش‌مان را کردیم تا بتوانیم فضای رقابتی برای مشارکت بالا ایجاد کنیم، اما زمانی‌که رقابت از ما گرفته شده، نباید انتظار مشارکت داشت. متاسفانه بعضی دستگاه‌ها مانند صداوسیما و دولت نشان دادند که رقابت را فقط مابین اصولگرایان دنبال و تعقیب می‌کنند و آن چیزی که در احزاب دیگر وجود دارد بیشتر پیکاری است که می‌تواند تنور رقابت اصولگرایان را گرم کند، با این وجود ما به اصل انتخابات و صندوق رای اذعان داریم اما به شرطِ داشتن کاندیدای پذیرفته شده چراکه اگر کاندیداهای لازم را در شهری مانند تهران داشته باشیم، امکان اینکه لیستی در تهران ارائه نکنیم، وجود دارد. وی بیان کرد: اگر قرار باشد لیست بدهیم لیست کامل خواهیم داد، وگرنه لیست نخواهیم داد. هروی در خصوص ائتلاف حزب متبوعش با سایر احزاب و جریانات همسو ابراز کرد: در حال حاضر شرایط به نحوی است که گروه‌هایی قرار است با حزب اعتدال و توسعه ائتلاف کنند، اصلا کاندیدایی ندارند که بخواهند به ما اضافه شوند و ما عملا در وضعیتی قرار داریم که به علت نداشتن بازیکن نمی‌توانیم در زمین بازی، بازی کنیم نه به‌دلیل تحریم کردن انتخابات. در شرایط فعلی بسیاری از نمایندگانِ ادوار که حتی از هواخواهان آقای لاریجانی بوده‌اند، هم متاسفانه ردصلاحیت شده‌اند. در واقع ما در حزب اعتدال و توسعه نیم‌نگاهی به نمایندگان ادوار و یاران دکتر لاریجانی هم داشته‌ایم اما صلاحیت بسیاری از آنها رد شده و متاسفانه چه در طیف اصولگرا و چه در طیف اصلاح‌طلب فاقد نیرو در کلانشهرها هستیم. وی تصریح کرد: حزب اعتدال و توسعه به‌دنبال ائتلاف با اصولگرایان معتدل است.