راه قاچاق با شناسه‌دارشدن پوشاک بسته می‌شود؟

به گفته این گروه از معترضان، در راستای اجرای این طرح بسیاری از کالاهای قبلی در بازار که از مدت ها قبل خریداری شده اند در مسیر اجرای شناسه دار کردن پوشاک با مشکل مواجه می شوند. البته اجرای طرح مذکور در فروشگاه های زنجیره ای به صورت آزمایشی، شاید کمکی برای چالش های آن در حین اجرا باشد، تا بتوان با رفع آن ها شاهد اجرای گسترده آن و بهره‌مندی از مزایای آن شد.

به گزارش آرمان ملی ، هشدارهای گاه و بیگاه مسئولان در خصوص رونق قاچاق و خودنمایی پوشاک قاچاق در ویترین مغازه‌ها و فروشگاه‌ها در حالی صورت می گیرد که باز هم شاهد عرضه انواع پوشاک خارجی با برندهای متنوع در مغازه‌ها هستیم. چندی پیش سرپرست معاونت بازرسی و نظارت سازمان صمت تهران نسبت به جمع‌آوری اقلام و کالاهای قاچاق هشدار داد اما به دلایل مختلف اقدامی جدی در این زمینه به ویژه در بخش پوشاک رخ نداد. اعلام خبر اجرای طرح شناسه دار کالاها از مدت ها قبل در حوزه هایی مانند لوازم خانگی، لوازم یدکی و ... اجرای شده که البته در برخی از موارد با موفقیت هایی نیز همراه بوده است، اما به گفته فعالان در این صنف با چالش هایی نیز روبروست که از جمله آن می توان به مشکل فعالان در این بخش برای عرضه کالاهای از پیش خریداری شده، عدم نظارت لازم درتمام مراکز عرضه کالاهای شناسه دار شده و فروش محصولات با قیمت های مختلف کالاهای با کیفیت های متفاوت و .... اشاره کرد.

مقابله با قاچاق آنلاین شاپ‌ها و کالای همراه مسافر

اجرای این طرح درباره پوشاک شاید با چالش‌های بیشتری همراه باشد، چرا که این صنعت با واردات از طرق مختلف مانند کالای همراه مسافر، خرید از آنلاین شاپ ها و .... به راحتی می تواند اجرای جامع و مطلوب آن را در کشور با مشکل مواجه سازد. کارشناسان معتقدند واردات غیرقانونی این کالاها از راه های آبی، هوایی، کالای همراه مسافر، خرید و فروش در فضای مجازی و .... به راحتی صورت می گیرد و مردم حیران از اینکه چگونه کالاهای قاچاق در تنوع و مدل های مختلف در ویترین مغازه ها جا خوش کرده اند و چه دست هایی از این بازار ممنوع حمایت می کند؟ امیرمختار، کارشناس اقتصادی در این باره آرمان ملی گفت: واردات پوشاک نیز مانند بسیاری از صنایع دیگر بخشی از نیاز جامعه است که علاوه براینکه گپ تولید تا تقاضای بازار را پر می کند، قادر به رفع نیاز سلایق متعدد جامعه درباره پوشاک با مدل ها و کیفیت های مختلف نیز خواهد بود. به عبارتی واردات و صادرات در کلیه کشورها، یکی از شاخصه های مهم کشورهای توسعه یافته است که با تدوین قوانین مناسب صورت می گیرد که البته هر کشوری با توجه به توانمندی های داخلی، قوانین لازم در این خصوص را تدوین و به مرحله اجرا در می آورند و در این بین محدودیت صادراتی و وارداتی نیز اعمال می شود تا در راستای حمایت از تولیدات داخلی بازار عرضه و تقاضا را نیز کنترل کنند.

رانت های پنهان در قاچاق پوشاک علنی

او افزود: اما در خصوص بازار پوشاک همواره افراد حقیقی و حقوقی وجود دارند که با دور زدن قوانین با پشتوانه های آشکار و پنهان اقدام به واردات غیرقانونی پوشاک می کنند و در این مسیر به تولید ملی نیز در صنایع مختلف آسیب وارد می کنند، این در حالی است که دولت و مسئولان در این زمینه از یک سو تاکید بر ممنوعیت واردات پوشاک به ویژه برندهای مختلف را دارند ولی از سوی دیگر اقدامی جدی با همین پوشاک ممنوعه در ویترین مغازه ها انجام نمی دهند که البته این خود حکایت از رانت و رابطه های قوی دارد که قطعاً به بی عدالتی در بین فعالان این صنعت منتهی می شود.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: تولیدکنندگان داخلی بارها اعلام کرده اند که با واردات پوشاک به شکل قانونی و تحت نظارت دولت مشکلی ندارند، اما در حال حاضر کنترلی در بازار به صورت جدی وجود ندارد و بسیاری از فروشندگان پوشاک در بازار یا فضای مجازی دارای درآمدهای کلانی از محل فروش پوشاک قاچاق هستند که به شکل متنوع از کانال‌های مختلف به کشور وارد می‌شود و کنترلی نیز برکار و درآمد و مالیات ستانی از آنها وجود ندارد. مختار ادامه داد: آنقدر که راه های قاچاق پوشاک به کشور متنوع و راحت است، کمتر کسی رغبت پیدا می کند که با وجود قوانین سختگیرانه و متنوع واردات پوشاک به این بازار وارد شود، در حقیقت همگان از این همه تضاد در قانونگذاری و اجرا و وعده ها ... در شگفت هستند و به دنبال محل اجرای قوانینی هستند که گویا در خارج از کشور صادر شده یا برای کشور دیگری باید به مرحله اجرا درآید!

طرح شناسه‌دار کردن پوشاک چیست؟

بر اساس این گزارش، محسن گرجی، مدیرکل دفتر صنایع پوشاک وزارت صمت اجرای طرح شناسه دار کردن پوشاک را راهی برای مقابله با قاچاق این محصول می داند و می گوید: شناسه‌ی کالا اگر خیلی مختصر بخواهیم بگوییم یک کد 16 رقمی است که نشان می‌دهد که این کالا توسط چه کارگاهی و با چه مشخصاتی، با چه جنسی، با چه رنگی تولید شده که این قابلیت رصد و رهگیری کالا را به ما نشان می‌دهد و مهمترین از همه آن همانطور که در گزارش اشاره شد می‌تواند وجه تمایزی باشد ابزاری باشد برای تمایز کالای ساخت داخل با کالای قاچاق که یکی از تکالیفی که هست که ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا برعهده وزارت صمت گذاشته و وزارت صمت موظف است در همکاری با اتحادیه‌ها و اصناف تخصصی حوزه‌ پوشاک این کار را اجرایی بکند. با توجه به اینکه صنعت پوشاک ما یک صنعت متکثری است یعنی ما تعداد واحد‌های خیلی زیادی را داریم حدود 95 هزار واحد تولیدی ـ صنفی داریم حدود 250 هزار واحد صنفی توزیعی داریم به خاطر این تکثر، ما در نظرمان هست که از فروشگاه‌های زنجیره‌ای شروع بکنیم. ما با صنف پوشاک تهران که یکی از بزرگترین اصناف پوشاک ایران هست کار را از ماه‌های قبل شروع کردیم همکاران ما در اداره صمت استان تهران و صنف پوشاک تهران دوره‌های آموزشی را برگزار کردند برای ذی نفعان خودشان چه تولید کنندگان و چه توزیع کنندگان و اخطار‌هایی هم داده شده به مجموعه‌های مختلف که ملزم باشند به ثبت شناسه‌ کالا این بخش انجام شده و هفته‌ گذشته هم ما یک جلسه‌ای را داشتیم با ادارات صمت استانی خودمان و این موضوع را کامل برای آنان تشریح کردیم در هفته‌ آینده، من جلسه‌ای را خودم دارم با اصناف استان‌ها که این موضوع را با آنان در حقیقت به اشتراک بگذاریم.

کارکردهای شناسه دار کردن پوشاک

او افزود: مهمترین کارکردی که این شناسه امروز در حوزه‌ پوشاک برای ما دارد به شرط محقق شدن کامل این پروژه، تفکیک کالای قاچاق از کالای ساخت داخل. طبیعتاً کالایی که قاچاق باشد شناسه کالا ندارد و به واسطه‌ نداشتن شناسه‌ کالا به عنوان کالای قاچاق در نظر گرفته می‌شود. این به عنوان در حقیقت ابلاغ ضابطه‌ای است که هر فروشگاهی که کالا را بدون شناسه اظهار بکند این جنس کالای قاچاق لحاظ می‌شود. ضمانت اجرایی این موضوع طبیعتاً تبصره 4 ماده 18 ‌ای هست که ما با مرکزیت ستاد مبارزه با قاچاق کالا در سال گذشته این را جزئیاتش را، ببینید همین بحث را مطرح می‌کند اینکه خود شناسه‌ کالا از کجا شروع بشود یعنی ما آنجا در نظر گرفتیم که اول از فروشگاه‌های مستقر در مراکز تجاری مان شروع بشود. گرجی درباره زمان اجرای این طرح گفت: طبیعتاً یک بازه‌ زمانی را ما در تبصره‌ 4 هم آنجا این جزئیات را دیدیم که یک بازه‌ زمانی در نظر گرفته بشود تقریبا‌ً یک بازه 5 ماهه هست که در نظر گرفته می‌شود برای اینکه آن مجموعه آن تولیدات قبلی خودش را اظهار بکند و تولیدات جدیدش را شناسه دار بکند. ما در گام‌هایی که دیدیم در تبصره‌ 4 به این صورت است که اصلاً در گام اول صرف اینکه تولید کننده عنوان ساخت داخل را در لباسش بدوزد این کفایت می‌کند و گام‌های خیلی خوب و خیلی حرفه‌ای را در تبصره ما دیدیم با توجه به اینکه عرض می‌کنم این ساختار صنعت پوشاک ما یک گسستگی و پراکندگی را دارد که حتماً باید لحاظ بشود که ضابطی را ما وضع نکنیم که بر خلاف آن کارکرد خودش عمل بکند. ما امروز برای مبارزه با کالای قاچاق خیلی راحت‌تر از بحث شناسه دار کردن برند‌های 125 برند محرز قاچاق هست که امروز آن‌ها چه شناسه داشته باشند و چه شناسه نداشته باشند که ندارند آن‌ها کالا‌های قاچاقند و در حقیقت برای برخورد با آن‌ها نیاز به هیچ مقدمه و هیچ در حقیقت کاری نیست.

ضرورت بررسی دلایل قاچاق

این گزارش حاکی است؛ در حالی که شرایط تولیدکنندگان در حوزه های مختلف به دلایل تحریم، موانع مبادلات مالی و محدودیت برای واردات مواد اولیه و ... برای فعالان اقصادی دشوار است و بسیاری از تولیدکنندگان برای فروش محصولات خود با مشکلات بسیاری مواجه هستند، انجام قاچاق به ویژه قاچاق پوشاک در مدل های و برندهای مختلف حیرت برانگیز است و ضروری است در شرایط فعلی بررسی شود که دلیل ورود پوشاک قاچاق چیست؟ درحال‌حاضر تولید‌کنندگان برای تامین مواد و ارز مورد نیاز مواد اولیه مشکلاتی دارند در حالی که قاچاقچی این مشکلات را ندارند لذا چالش اصلی تولید‌کنندگان بیشتر از نظر رقابت کار است که نیازمند دقت و توجه مسئولان در حوزه قانونگذاری و اجراست .