آغاز به کار تاکسی‌های آنلاین تهران

تلخ‌ترین آن قتل الهه حسین‌نژاد 24 ساله بود که چهارم خرداد، از محل کار خود در یک سالن زیبایی در سعادت‌آباد تهران خارج شد تا به خانه خود در اسلامشهر برسد. اما در نهایت پیکر بی‌جان این ناخن‌کار، در اطراف تهران پیدا شد. قاتل الهه که فردی مسافرکش بود در نهایت دستگیر شد، اما بعد از اعلام این خبر، بسیاری از مردم و افراد مختلف به وضعیت نابسامان تاکسی‌ها در شهر تهران و همچنین عدم نظارت کافی بر تاکسی‌های اینترنتی انتقاد کردند. این میان اما باز بحث مساله وجود خودروهای پلاک شهرستان در تهران مطرح شد، که قبلا هم شورای شهر تهران بحثی را پیرامون دریافت عوارض بیشتر از خودروهای شهرستان برای ورود مکرر به محدوده طرح ترافیک مطرح کرده بود، که در نهایت وزیرکشور با آن مخالفت کرد با این توضیح که این مصوبه می‌تواند مشکلاتی را برای افرادی که به دلایل مختلف شخصی و شغلی نیاز به تردد در تهران دارند ایجاد کند.

تاکسی‌های شناور

بعد از مرگ تلخ الهه حسین‌نژاد، که توسط راننده‌ای که او را سوار کرده بود و با خودروی برادرش مسافرکشی می‌کرد، به قتل رسید، سازمان تاکسیرانی تهران هم اعلام کرد که پلاک‌های شهرستان نمی‌توانند به‌عنوان مسافرکش در تهران فعالیت کنند. هرچند امروز دیگر تعریف دقیقی از مسافرکش در شهرتهران وجود ندارد. غیر از تاکسی‌های خطی که در مکان‌های مشخصی در سطح شهر در حال فعالیت هستند و تاکسی‌هایی که در سامانه‌های آنلاین فعالیت می‌کنند، تاکسی‌هایی هم در سطح شهر به صورت شناور در حال فعالیت هستند، که هیچ نظارتی برآنها وجود ندارد. این افراد حتی نرخ کرایه را هم هرچقدر که بخواهند مطرح می‌کنند و کسی هم آنها را جریمه نمی‌کند. کافی است چنددقیقه کنار خیابانی برای رفتن به مقصدی مشخص بایستید، انواع و اقسام خودروهای شخصی و غیر شخصی با نشان و بی‌نشان تاکسی کنارتان نگه می‌دارند. این میان اما نکته جالب توجه این است که تاکسی‌های شخصی که شاید بتوان به آنها تاکسی‌های شناور گفت، کم نیستند.

در سال‌های اخیر بسیاری از خودروهای شهرستان برای کار در تاکسی‌های اینترنتی به تهران آمدند. این افراد که اغلب یا در خودروی خود می‌خوابند و یا به صورت چندنفره خانه‌ای کوچک را به‌خصوص در اطراف تهران اجاره می‌کنند، حتی سبب تغییر در ظاهر شهر تهران شده‌اند. کافی است ابتدای صبح از خواب بیدار شوید و چرخی در شهر بزنید، خودروهای بسیاری را از پراید گرفته تا خودروهای دیگر در اطراف خیابان‌ها مشاهده می‌کنید که یا کنار خودروی خود در خیابان خوابیده‌اند، البته اگر هوا مناسب باشد، که این افراد را بسیار زیاد، به‌خصوص در اطراف مناطق کوهستانی تهران مشاهده خواهید کرد. اغلب آنها هم در خودروی خود خواب هستند. در جواب این سوال که چرا در خودرو می‌خوابید هم خواهند گفت که جای خواب نداریم و از شهرستان‌های دور به تهران آمدیم. شاید اگر آنها هم در شهر خود می‌توانستند کار مناسب با حقوق کافی برای تامین خانواده خود دریافت کنند، هرگز تنهایی راهی تهران نمی‌شدند، تا شب‌های خود را زیرآسمان این شهر بزرگ، به صبح برسانند. با پتویی در خودرو، زیر آسمانی که حالا آنقدر گسترده شده است که مهمانان غیرتهرانی بسیاری را در خود جای داده است.

یکی از رانندگانی که به عنوان راننده در یکی از سامانه‌های تاکسی اینترنتی در تهران به کار مشغول است، به «آرمان ملی» گفت: برخی راننده‌های جدید، که اغلب هم از شهرستان آمده‌اند و آدرس‌ها را هم درست نمی‌دانند، سبب شده‌اند نارضایتی از این تاکسی‌ها بیشتر شود و برای ما که ساکن تهران هستیم و سال‌هاست راننده‌ایم هم مشکل درست شده است، به طوری که اغلب مسافران انتقاد می‌کنند که برخی تاکسی‌ها بوی بدی می‌دهند و این یا به دلیل سیگارکشیدن راننده است و یا اینکه از تاکسی به عنوان محل خواب و زندگی خود استفاده می‌کنند. یکبار هم یکی از مسافران می‌گفت که داخل تاکسی بوی بدی می‌داد و راننده گفت که برای حمل و نقل و جابه‌جایی بار از خودرویش استفاده می‌کند. اما مساله این است که برخی از مسافران اعتراض خود را اعلام می‌کنند و یا در سامانه ثبت می‌کنند و این یک امتیاز منفی برای راننده می‌شود. اما در نهایت این راننده‌ها همچنان به کار خود ادامه می‌دهند و به نوعی‌تر خشک با هم می‌سوزند.

نظارت بر عملکرد تاکسی‌ها

حالا قرار است که تاکسی‌های اینترنتی در سطح شهر تهران و با نظارت سازمان تاکسیرانی شهر تهران، درحالی تا انتهای تیرماه فعال شود، که بهتر بود از سال‌ها قبل این اتفاق می‌افتاد. شاید اگر از ابتدای حضور تاکسی‌های اینترنتی در تهران، نظارت جدی‌تری بر شرایط استخدام رانندگان و نحوه عملکرد و صلاحیت آنها بود، و شاید اگر از همان ابتدا زیرنظر سازمان تاکسیرانی بودند، بسیاری از حوادث تلخی که این سال‌ها شاهدش بودیم، و بسیاری از حوادث ناگواری که حتی در اخبار هم نیامدند، هرگز رخ نمی‌داد. شادی مالکی، مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران در گفت‌وگو با ایرنا درباره تاکسی‌های اینترنتی که قرار است تا پایان تیرماه در تهران فعال شوند، گفت: از اولویت‌های سازمان تاکسیرانی، توسعه خدمات هوشمند با دو رویکرد است؛ نخست، ارائه خدمت الکترونیک به شهروندان و دوم، تسهیل امور غیرحضوری برای تاکسیرانان که در این زمینه، از سال گذشته برای نخستین بار، صدور پروانه‌های تاکسیرانی به شکل تمام‌الکترونیک اجرایی شده است. وی اظهار کرد: به این ترتیب تاکسیرانان بدون نیاز به مراجعه حضوری، موفق به دریافت گواهی فعالیت خود می‌شوند و تاکنون بیش از ۶۰ هزار پروانه به‌صورت غیرحضوری صادر شده است.

به گفته مالکی، در حوزه خدمات‌رسانی به شهروندان نیز شهرداری تهران با راه‌اندازی «سیستم تاکسی برخط»، گام مهمی در نظارت آنلاین بر عملکرد تاکسیرانان، پایش هوشمند تاکسی‌ها و اجرای طرح نرخ شناور کرایه برداشته است. وی ادامه داد: این طرح به‌منظور ترغیب رانندگان به فعالیت در ساعات اوج ترافیک طراحی شده و در فاز نخست، در خطوط تاکسیرانی عملیاتی شد که تاکسیرانان با نصب اپلیکیشن تاکسی‌برخط، سفرها را ثبت می‌کنند و مسافران می‌توانند از طریق اسکن کد QR نصب‌شده روی شیشه تاکسی، کرایه خود را به‌طور الکترونیک پرداخت کنند. در مرحله دوم این برنامه، خدمات مشابه پلتفرم‌های اینترنتی حمل‌ونقل پیاده‌سازی خواهد شد تا شهروندان بتوانند درخواست سفر را از هر نقطه، ثبت و تاکسی موردنظر را انتخاب کنند. مالکی یادآور شد: این خدمت برای تمام تاکسی‌های گردشی شهر تهران اجرایی خواهد شد و طبق برنامه‌ریزی‌ها، تا پایان تیرماه شاهد آغاز رسمی فعالیت تاکسی‌های اینترنتی و برخط در پایتخت خواهیم بود.