آرمان ملی- سمیه امینی‌راد: در ادامه بازشناسی جریان دهه 70 و تمرکز دوباره بر آن، با آفاق شوهانی (ایلام- 1346) همکلام شدیم؛ شاعری که نخستین مجموعه شعر خود با نام «تنهاتر از آغاز» را در سال 1376 منتشر کرد و در ادامه عناوینی نظیر «در این نه در سیزده»، «من در این شعر آفاق شوهانى تویى» و «اصلن چرا ابدن» را به انتشار رساند.

«طرح‌های روستایی، کلاغ‌ها،» روایتی تپنده از حیات روستایی و بجاکار(زارع و برنج‌کار) و فعله و کارگر است، روایتی از رنج انسان است آرمیده بر درختان توت، اندوه فقر و بیماری و مالاریا، چشم حسرت و نومیدی دوخته بر کیف بزرگ مامور بهداشت که از شهر آمده است با قرص‌های پیشگیری از مالاریا اما روستایی اندوهگین و بی‌چیز قرص نان می‌خواهد و محمود طیاری کتابش را با همین نگاه و حسرت، با همین تعامل تاریخمند میان روستایی محروم و مامور از شهرآمده شروع می‌کند، روایتی که در نهایت ایجاز و شاعرانگی خود، ژرفای رنج را نیز بازنمایی می‌کند: «کیف بزرگ من، در دهکده‌ کوچک تو، چه کارها که نمی‌کند، وقتی آن را به دست می‌گیرم، باران یک سلام روستایی است که بر من می‌بارد. -–من شرمگین‌ام سخت، آنها در تشویش.»

آرمان ملی : ما‌ وارث سرنوشت درگذشتگان خویشیم، اما این به آن معنا نیست که دست روی دست بگذاریم و چون وارث درگذشتگان خویشیم، در پی تغییر سرنوشت خود نباشیم.

آرمان ملی : محمد محمدعلی، نویسنده‌ مردم بود، نویسنده‌ شریفی که داستان را نه فقط برای داستان که برای ثبت تاریخ اجتماعی، تاریخ مصائب و اندوه و امید آدمیان می‌نوشت آن گاه که می‌کوشیده‌اند در تنگنا نیز همچنان بایستند و زندگی کنند، زنده بمانند، ویژگی دل‌انگیز ستودنی گرانباری که بسیاری از نویسندگان اجتماعی‌نویس تاریخ معاصر ما در قصه‌هایی که نوشته‌اند پیشه کرده بودند و محمدمحمدعلی، با آن قلم شیوا و نثر خوشخوان شاعرانه‌ شورانگیزش، در این میان از سرآمدان بود، نویسندگانی که عمر و جان خود را می‌گذاشتند پای حرف و درددل مردم رنج دیده، فرودستان، تا قصه‌ای که می‌نویسند مثل قلب یک آدم که با خاطرات و حسرت‌ها و امیدواری‌ها و یادبودهایش می‌زند، تپنده باشد.

آرمان ملی : مهم‌ترین ویژگی آثار محمد‌علی، آوردن میان‌متنیت‌ها، تعلیق‌ها و چندصدایی در آثار اوست. او جویس و داستایفسکی را خوب خوانده بود و از ویژگی‌های داستان در جوانی اطلاع داشت.

آرمان ملی : ناگواری خبر رفتن محمد محمدعلی، آن‌هم در این روزهای شهریورِ یادآور، مرا به اندوه نبود چند نام دیگر متصل می‌کند: براهنی، احمدی، گلستان، ابتهاج، معروفی، یادعلی، آقاجانی، جورکش؛ همگی در همین ماه و سال‌ها.

آرمان ملی : نویسنده‌ها دو دسته‌اند.

آرمان ملی : وقتی نویسنده‌‌‌‌ای از میان ما می‌رود، رسم بر این است که از آثارش و گفتارش و نوشته‌هایش یاد شود که البته کاری است پسندیده.

آرمان ملی : بیشتر از اقتصاد، برخورد بد و تصمیم‌های غلط سیاستمداران کشور است که به بحران‌های فرهنگی دامن زده است.

آرمان ملی : اثر مدنظر در این گفتاورد دفتر شعر: «آسایشگاه متروک با یک مهتابی روشن» از مریم موفقی است که در سال1402 توسط انتشارات اسین به چاپ رسیده و دومین دفتر شاعر است.