رکود بازار خرید و فروش پوشاک

این در حالی است که گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که واردات این لباس‌ها از کشورهایی مانند بنگلادش افزایش یافته و در کنار مشکلات اقتصادی، خطرات بهداشتی را نیز برای مصرف‌کنندگان به همراه دارد. به گفته برخی از مسئولان در صنف پوشاک، نوروز امسال بسیار آرام‌تر از سال‌های گذشته در بازار خرید و فروش لباس و پوشاک است، از این رو مردم به سمت لباس‌های دست دوم به زعم خودشان خارجی می‌روند که بتوانند خرید عید را برای خود و خانواده انجام دهند، در حالی که در برخی از موارد حتی این لباس‌ها از قیمت پوشاک نو با کیفیت مطلوب داخلی نیز گران‌تر هستند.

افزایش تقاضا

به گزارش «آرمان ملی»، با توجه به شرایط اقتصادی، بسیاری از خانواده‌ها دیگر توان خرید لباس‌های نو را ندارند. قیمت‌های بالای پوشاک تولید داخل و برندهای خارجی، مردم را به سمت بازارهای لباس دست‌دوم سوق داده است. در برخی مناطق، این نوع پوشاک حتی در کنار لباس‌های نو فروخته می‌شود و فروشندگان با عنوان «لباس‌های خارجی باکیفیت» این اجناس را تبلیغ می‌کنند. براساس مشاهدات میدانی، قیمت لباس‌های دست‌دوم در بازار تفاوت چندانی با پوشاک نو تولید داخل ندارد. بسیاری از مشتریان به دلیل تصور کیفیت بالاتر لباس‌های وارداتی، ترجیح می‌دهند به جای لباس‌های داخلی، نمونه‌های دست‌دوم خارجی را خریداری کنند. اما آیا این انتخاب منطقی است؟ در سال‌های اخیر، بازار لباس‌های کارکرده در ایران رشد چشمگیری داشته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که حجم قابل‌توجهی از این لباس‌ها از کشورهای جنوب آسیا، به‌ویژه بنگلادش، وارد می‌شود. برخی از این پوشاک توسط شرکت‌های خاصی وارد و توزیع می‌شوند، اما بخش زیادی از آن‌ها به‌صورت قاچاق وارد بازار شده و بدون رعایت استانداردهای بهداشتی عرضه می‌شوند. طبق بررسی‌های انجام‌شده، بسیاری از این لباس‌ها پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی، هیچ‌گونه فرآیند بهداشتی را طی نمی‌کنند. این مسئله نگرانی‌های زیادی در زمینه سلامت عمومی ایجاد کرده است.

خطرات بهداشتی

متخصصان بهداشت بارها نسبت به استفاده از لباس‌های دست‌دوم هشدار داده‌اند. این لباس‌ها می‌توانند ناقل انواع بیماری‌های پوستی، قارچی و عفونی باشند. برخی از این پوشاک از کشورهای مختلف جمع‌آوری می‌شوند و ممکن است آلوده به عوامل بیماری‌زا باشند. به گفته کارشناسان، استفاده از این لباس‌ها بدون شست‌وشوی مناسب و ضدعفونی‌کردن، می‌تواند باعث انتقال بیماری‌هایی مانند گال، حساسیت‌های پوستی و حتی برخی عفونت‌های باکتریایی شود. برخی از کشورها قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای واردات این نوع پوشاک دارند، اما در ایران هنوز نظارت دقیقی روی آن‌ها صورت نمی‌گیرد.

گرانی لباس‌های دست دوم

یکی از نکاتی که در بررسی بازار لباس‌های دست‌دوم جلب توجه می‌کند، قیمت نسبتاً بالای این پوشاک است. برخلاف تصور عمومی که انتظار دارند لباس‌های کارکرده ارزان‌تر باشند، در برخی موارد قیمت آن‌ها با لباس‌های نو داخلی برابری می‌کند. کارشناسان دلایل این موضوع را در چند مورد خلاصه کرده‌اند که افزایش هزینه‌های واردات و قاچاق یکی از اصلی‌ترین آنها محسوب می‌شود، بسیاری از این لباس‌ها به‌صورت غیررسمی و با هزینه‌های جانبی بالا وارد کشور می‌شوند. از سوی دیگر به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، بازار این پوشاک رونق گرفته و فروشندگان از این فرصت برای افزایش قیمت‌ها استفاده می‌کنند. علاوه بر این، برخی از مشتریان تصور می‌کنند که این لباس‌ها به دلیل خارجی ‌بودن، کیفیت بالاتری دارند و حاضرند برای آن‌ها هزینه بیشتری پرداخت کنند. صاحب‌نظران بر این باور هستند، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در این زمینه مطرح می‌شود، تأثیر این روند بر صنعت پوشاک داخلی است. تولیدکنندگان داخلی با مشکلات متعددی از جمله افزایش هزینه‌های تولید، کاهش تقاضا و رقابت نابرابر با پوشاک خارجی (حتی دست‌دوم) مواجه هستند. از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند با همان هزینه‌ای که برای لباس داخلی می‌پردازند، نمونه‌های خارجی دست‌دوم را تهیه کنند، زیرا معتقدند کیفیت و طراحی بهتری دارند. این مسئله باعث کاهش فروش تولیدکنندگان داخلی و در نهایت ضربه به صنعت پوشاک کشور شده است.

راهکارهای پیشنهادی

برخی از کارشناسان در این حوزه معتقدند می‌توان این مشکل را با حمایت از تولیدکنندگان و افزایش نظارت بر بازار حل کرد. به گفته این افراد، ضروری است که واردات این لباس‌ها تحت کنترل دقیق‌تری قرار گیرد و استانداردهای بهداشتی برای آن‌ها اعمال شود. بعلاوه قطعاً با حمایت از تولید داخلی، کاهش هزینه‌های تولید و ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان داخلی می‌تواند به افزایش رقابت‌پذیری آن‌ها کمک کند در این میان حتماً مردم باید از خطرات بهداشتی لباس‌های دست‌دوم آگاه شوند و هنگام خرید، دقت بیشتری داشته باشند، ا زاین رو مردم باید توجیه شوند که به جای خرید پوشاک دست‌دوم خارجی، می‌توان به استفاده مجدد از لباس‌های داخلی و حمایت از صنایع بومی روی آورد. افزایش گرایش به لباس‌های دست‌دوم در آستانه نوروز، نتیجه‌ای از بحران اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم است. این روند علاوه بر تأثیرات اقتصادی، مشکلات بهداشتی جدی نیز به دنبال دارد. با نظارت بیشتر بر واردات، حمایت از تولید داخلی و افزایش آگاهی عمومی، می‌توان از گسترش این پدیده جلوگیری کرد و بازار پوشاک را به سمت شرایط بهتری هدایت کرد.

افت اهمیت پوشاک

مجید افتخاری عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران، با بیان اینکه پوشاک از اولویت مردم خارج شده، تصریح کرد: با وجود اینکه در آستانه شب عید هستیم، هیچ بویی از عید و بازار شب عید نیست. در حال حاضر بیشتر خرید و فروش بازار مربوط به کالاهای حراجی زمستانه است. وی با بیان اینکه شوک ارزی و تغییر قیمت‌ها شرایط پیچیده‌ای ایجاد کرده، تصریح کرد: این تورم متناسب با میزان وابستگی یک کالا به واردات، بر قیمت آن اثر داشته است. اما می‌توان گفت تورم کنونی هنوز وارد حوزه پوشاک نشده است. چراکه پوشاک زمستانی و عید در ماه‌های گذشته و با نرخ ارز پایین‌تر تولید شده است.  افتخاری در ادامه با بیان اینکه دولت برنامه مشخصی برای صنعت پوشاک ندارد، تامین انرژی، عدم ثبات در بازار ارز و قاچاق پوشاک را از جمله مشکلات این صنعت عنوان کرد و گفت: مشکلات تامین انرژی، هزینه تولید را بالا برده و مصرف کننده هم توان خرید ندارد. عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک ایران درباره عرضه پوشاک قاچاق ۲۰۰ هزار تومانی در بازار تصریح کرد: این پوشاک ۲۰۰ هزار تومانی، کالای بنجل فاسد، خراب، زده دار و بعضا دست دوم بنگلادشی است. عده‌ای این محصولات ایراددار را به صورت فله‌ای می‌خرند و ممکن است قیمت هر کالا به جای پنج یا شش دلار، حدود ۲۰ سنت تمام شود. بنابراین حاشیه سود پوشاک بنگلادشی به حدی بالاست که حتی اگر نرخ ارز سه برابر شود، بر قیمت و بازار پوشاک بنگلادشی تاثیر ندارد. وی با بیان اینکه امکان صادرات این پوشاک بنگلادشی به هیچ کشور توسعه یافته دنیا وجود ندارد، اظهارکرد: هیچ کدام از پروتکل‌های صادراتی مربوط به حمل کالا در مورد پوشاک قاچاق بنگلادشی رعایت نمی‌شود و اگر مصرف‌کننده بداند این کالا در چه شرایطی نگهداری و حمل می‌شود، هرگز آن را نمی‌خرد. لباس‌ها را مانند زباله با لودر در انبارها و طویله‌ها می‌ریزند و چند کارگر بنگلادشی آن‌ها را در گونی می‌ریزند. خریدار هم از این شرایط اطلاع ندارد و فقط هر گونی پوشاک را به قیمت پایینی تهیه می‌کند.

تعارضات ملی اسلامی

افتخاری با بیان اینکه هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد مصرف‌کننده‌اش این کالاها را استفاده کند، تصریح کرد: مسیر واردات این کالاها مشخص است، اما عزمی برای مبارزه با بحث قاچاق کالا نیست. اخیرا برای چند ماهی طرح مبارزه با قاچاق کالا شکل گرفت و بعد دوباره متوقف شد، چراکه قاچاق پوشاک از اولویت ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز خارج شده و بیشتر تمرکز این سازمان در حال حاضر بر قاچاق سوخت است. این در حالی است که به گفته وی ممانعت از ورود کالای بنگلادشی در مبدأ راحت‌تر از جمع‌آوری آن‌ها از سطح عرضه است. اما در شرایطی که نه در مبدأ ورودی و در نه در سطح عرضه با این کالاها برخورد نمی‌شود، به راحتی در کشور توزیع و تبلیغ و حتی فروخته می‌شود. در این شرایط ارز کشور برای واردات کالای نامناسب از کشور خارج می‌شود و ممکن است افراد زیادی از مصرف این کالا آسیب ببینند.  افتخاری همچنین درباره قیمت بالای پوشاک گفت: اگر قیمت یک شلوار جین در ایران یک میلیون تومان است، این رقم معادل حدود ۱۰ دلار است. این در حالی است که در قیمت شلوار جین استاندارد در سایر کشورها بالای ۲۰ دلار است. بنابراین مشکل اصلی کاهش ارزش پول ملی است.