«آرمان ملی» روند درگیری‌ها در منطقه را تحلیل می‌کند
تهران؛ میانجی اسلام‌آباد و کابل
آرمان ملی- گروه سیاسی: در روزهای اخیر، بحران میان پاکستان و افغانستان وارد مرحله‌ای بی‌سابقه از تنش‌های نظامی شده است؛ بحرانی که ریشه آن در حملات ارتش پاکستان به مواضع گروه «تحریک طالبان پاکستان»، TTP در خاک افغانستان نهفته است.
اسلام‌آباد مدعی است که این حملات در واکنش به افزایش حملات مرزی شبه‌نظامیان وابسته به TTP انجام شده که از داخل افغانستان علیه نیروهای پاکستانی فعالیت می‌کنند اما طالبان افغانستان با رد این ادعاها، اقدام نظامی پاکستان را «نقض آشکار حاکمیت ملی» و «تهاجم مستقیم به خاک افغانستان» توصیف کرده‌اند. این رویارویی به سرعت از تبادل آتش در مناطق مرزی فراتر رفت و گزارش‌هایی از حملات پهپادی و هوایی در اطراف کابل و قندهار منتشر شد. در نتیجه این درگیری‌ها، ده‌ها نفر از دو طرف و شمار زیادی از غیرنظامیان کشته یا زخمی شدند. با افزایش نگرانی‌های بین‌المللی از گسترش جنگ، در روز پانزدهم اکتبر، دو کشور با میانجیگری برخی کانال‌های منطقه‌ای، به آتش‌بس ۴۸ ساعته دست یافتند. این توافق که به گفته منابع آگاه مقدمه‌ای برای آغاز گفت‌وگوهای سیاسی در دوحه است، توانست موقتا از شدت درگیری‌ها بکاهد. مقامات پاکستانی گفته‌اند این آتش‌بس در صورتی تمدید خواهد شد که طالبان افغانستان تضمین دهند گروه‌های شورشی از خاک آن کشور علیه پاکستان فعالیت نکنند. طالبان نیز اعلام کرده‌اند تا زمانی‌که پاکستان به تمامیت ارضی افغانستان احترام بگذارد، از پاسخ نظامی خودداری خواهند کرد. با این حال، فضای بی‌اعتمادی میان دو کشور همچنان شدید است و هر لحظه احتمال فروپاشی این آتش‌بس وجود دارد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش سنتی خود در ثبات منطقه، از آمادگی تهران برای میانجیگری میان کابل و اسلام‌آباد خبر داده است. محمدرضا بهرامی، مدیرکل امور آسیای جنوبی وزارت امور خارجه، در گفت‌وگو با مقام‌های طالبان تصریح کرده که ایران آماده است مسیر گفت‌وگو و کاهش تنش را میان دو همسایه هموار کند. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که تهران طی ماه‌های اخیر روابط خود را با هر دو کشور تقویت کرده است. ناظران معتقدند که ایران به‌دلیل روابط متوازن با اسلام‌آباد و کابل، می‌تواند نقشی مؤثر در تثبیت آتش‌بس و شکل‌گیری روند صلح پایدار ایفا کند. اکنون، در حالی که دو کشور در وضعیت آتش‌بس شکننده‌ای بسر می‌برند، منطقه در انتظار است تا ببیند آیا مذاکرات پیش‌ِرو می‌تواند به مهار درگیری‌ها و کاهش خصومت دیرینه میان دو همسایه مسلمان منجر شود یا خیر. ورود ایران به صحنه دیپلماسی، اگر با حمایت سایر قدرت‌های منطقه همراه شود، شاید نقطه آغازی برای بازسازی اعتماد و بازگشت ثبات به مرزهای ناآرام جنوب آسیا باشد. در ادامه این گزارش به آخرین تحولات رخ داده اشاره خواهیم کرد.
نگرانی تهران
همانطوری که اشاره کردیم تهران روند تحولات درگیریهای افغانستانی‌ها و پاکستانی‌ها را از نزدیک دنبال می‌کند. در این مورد محمدرضا بهرامی، دستیار وزیر و مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، با سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله افغانستان دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار در خصوص آخرین تحولات امنیتی که کل منطقه را متاثر می‌سازد و همچنین تقویت همکاری‌های مشترک در طول مرز دو کشور و مبارزه با مواد مخدر گفت‌وگو و تبادل نظر شد. نماینده ویژه وزارت امور خارجه در امور افغانستان در ادامه نسبت به سوءاستفاده برخی بازیگران فرامنطقه‌ای از شرایط موجود برای برهم زدن ثبات و امنیت در منطقه ابراز نگرانی کرد. در ادامه رایزنی‌های مقام‌های ایرانی و افغانسانی برای کاهش سطح درگیری‌ها دولت طالبان در بیانیه‌ای اعلام کرد که مدیرکل امور آسیای جنوبی وزارت امور خارجه ایران در دیدار با وزیر امور مهاجرت طالبان برای برطرف‌کردن تنش‌ها میان افغانستان و پاکستان اعلام آمادگی کرده و گفته است تهران برنامه دارد برای تعدادی از شهروندان افغان روادید کاری صادر کند. طالبان با استناد به اظهارات «رضا بهرامی» مدیرکل امور آسیای جنوبی وزارت امور خارجه ایران در دیداری در کابل اعلام کرد که ایران آماده است در پی تنش‌های اخیر میان افغانستان و پاکستان، میان طرفین این درگیری میانجیگری کند. براساس بیانیه‌ای که طالبان منتشر کرده است، بهرامی به «مولوی عبدالکبیر» وزیر امور مهاجران طالبان گفت: ایران آماده است به حل و فصل اختلافات بین اسلام‌آباد و کابل کمک کند.
تمدید آتش‌بس
تمدید آتش‌بس بین دو کشور که از زبان یک مقام افغانستان مطرح شده در حالی است یک حمله انتحاری از جانب افغانستان علیه خاک پاکستان رخ داد که 7 کشته برجای گذاشت. خبرنگار الجزیره به نقل از یک منبع وزارت امور خارجه پاکستان اعلام کرد: «آتش‌بس به درخواست افغانستان تا زمان پایان مذاکرات تمدید شده است. تصمیمی مبنی بر عدم تمدید مهلت اقامت پناهجویان افغان در پاکستان گرفته شده است». وزارت امور خارجه پاکستان روزگذشته، جمعه با ابراز نگرانی از حملات طالبان افغانستان به خاک خود، تاکید کرد که این حملات با هدف بی‌ثبات کردن مرز با افغانستان و تضعیف روحیه همسایگی خوب بین دو کشور انجام می‌شود. وزارت امورخارجه در بیانیه‌ای توضیح داد که «نیروهای پاکستانی حملات را در امتداد مرز دفع کردند و خسارات سنگینی به طالبان و گروه‌های وابسته به آنها وارد کردند. همچنین پاکستان برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان نهایت احتیاط را به کار گرفته است».
حمله انتخاری در پاکستان
باتوجه به اعلام آتش‌بس درگیری‌ها همچنان ادامه دارد و رسانه‌های پاکستانی اعلام کردند که گروه «حافظ گل بهادر» زیرمجموعه سازمان تروریستی تحریک طالبان پاکستان مسئولیت بمب‌گذاری انتحاری در منطقه میرعلی مرکز وزیرستان شمالی در شمال‌غرب این کشور را برعهده گرفته است. در این حادثه، هفت نظامی پاکستان کشته و ۱۳ نفر از آنان زخمی شدند. واکنش مقابله‌جویانه نیروهای امنیتی پاکستان نیز سبب هلاکت ۶ نفر از مهاجمان شد. وبسایت خراسان دایری پاکستان نوشت: «گروه حافظ گل بهادر مدعی شد علاوه بر یورش زمینی و بمب‌گذاری انتحاری علیه نیروهای ارتش از ریزپرنده انفجاری نیز استفاده کرده است». ارتش پاکستان اعلام کرد که طی چند فقره عملیات اطلاعات پایه علیه عناصر گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان در مناطق مختلف ایالت خیبر پختونخوا از جمله وزیرستان جنوبی و شمالی دست‌کم ۶۴ نفر از آنان کشته شدند.»
ارسال نظر