رئیسی درباره لغو تحریم‌ها در نیویورک رایزنی نکرد

 هانی‌زاده معتقد است:«به نظر می‌رسد مقامات آمریکا باید گام‌های مثبتی در مواجهه با ایران بردارند.یکی از این گام‌ها آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران است که می‌تواند زمینه‌های گفت‌وگوها را در آینده به وجود بیاورد.اتفاق دیگری که در هفته‌های اخیر در مناسبات ایران و آمریکا تأثیرگذار بوده تبادل زندانیان دو کشور بوده که توانسته مواضع دو کشور را تا حدودی در برخی زمینه‌ها به هم نزدیک کند.رفتار تیم دیپلماسی جو بایدن نشان می‌دهد که این احتمال وجود دارد که آمریکا قصد دارد در آینده به برجام بازگردد و در چارچوب برجام با ایران همکاری کند». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می‌خوانید.

*سفر رئیسی به نیویورک چه دستاوردی داشت؟

سفر آقای رئیسی به نیویورک و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل دستاوردهای بالایی برای جمهوری اسلامی به همراه داشت.جمهوری اسلامی در سال گذشته با یک بحران نفس گیر اجتماعی و سیاسی مواجه بود که در نهایت موفق شد از این بحران عبور کند.به همین دلیل سخنرانی رئیس جمهور در سازمان ملل حاوی نکات مهمی بود که توانست در بین افکار عمومی جایگاه قابل توجهی پیدا کند.عمده محورهای این سخنرانی به انتقاد از آمریکا و رفتار تهاجمی آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی اختصاص داشت.از سوی دیگر رئیس جمهور تأکید کردند که ایران حاضر است با حفظ منافع ملی با جامعه جهانی در زمینه‌های مختلف همکاری کند.نکته دیگری که در صحبت‌های آقای رئیسی وجود داشت این بود که ایران به هیچ عنوان قصد ندارد از فناوری هسته‌ای در راستای اهداف نظامی استفاده کند و به همین دلیل رئیس جمهور باب گفت وگو درباره آینده پرونده هسته‌ای را همچنان باز نگاه داشتند.به هر حال این سخنرانی جامع و برایندی از قدرت منطقه‌ای ایران در مجمع عمومی سازمان ملل بود.ایران در منطقه خاورمیانه یک کشور قدرتمند وپرنفوذ است که در مناسبات کلیدی این منطقه تأثیر تعیین کننده دارد.با توجه به بحرانی که سال گذشته در کشور به وجود آمد و انسجامی که در شرایط کنونی در کشور وجود دارد نقش تعیین کننده ایران در منطقه نیز افزایش پیدا کرده است.این در حالی بود که رئیس جمهور در جمع نخبگان آمریکا نیز سخنرانی کرد و سیاست های کلی جمهوری اسلامی را در آینده تبیین کرد.

*چرا آقای رئیسی در این سفر درباره لغو تحریم‌های ایران با مقامات کشورهای مربوط رایزنی نکردند؟

رئیس جمهور در این سفر با برخی از رهبران سیاسی کشورهای جهان دیدار و گفت وگو کرد و شرایط منطقه را برای آنها تشریح کرد.من این دیدارها را کارساز و تأثیرگذار می‌دانم و معتقدم آقای رئیسی در این سفردیدارهای خوبی انجام دادند.با این وجود شرایط به شکلی نبود که ایشان بتواند با مقامات غربی و درباره لغو تحریم ها دیدار و گفت وگو داشته باشد.

*چرا این اتفاق رخ نداد؟

به نظر می‌رسد مقامات آمریکا باید گام‌های مثبتی در مواجهه با ایران بردارند.یکی از این گام‌ها آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران است که می‌تواند زمینه‌های گفت وگوها را در آینده به وجود بیاورد.اتفاق دیگری که در هفته‌های اخیر در مناسبات ایران وآمریکا تأثیرگذار بوده تبادل زندانیان دو کشور بوده که توانسته مواضع دو کشور را تا حدودی در برخی زمینه‌ها به هم نزدیک کند.رفتار تیم دیپلماسی جو بایدن نشان می‌دهد که این احتمال وجود دارد که آمریکا قصد دارد در آینده به برجام بازگردد و در چارچوب برجام با ایران همکاری کند.در شرایط کنونی برخی برجام را بهترین راه حل برای به نتیجه رسیدن پرونده هسته‌ای ایران می‌دانند و معتقدند دیپلماسی بهترین شیوه برای برخورد با ایران است. این در حالی است که برخی در آمریکا با رویکرد افراطی به دنبال برخورد نظامی و سخت با ایران هستند. با این وجود به نظر می رسد در آینده ای نزدیک در پشت پرده شرایطی فراهم خواهد شد که ایران و کشورهای غربی به میز مذاکره بازخواهند گشت و مذاکرات از سر گرفته شود.هنوز روزنه های امیدی برای بازگشت به میز مذاکرات از سوی ایران و کشورهای غربی وجود دارد.

رئیس جمهور در سفر به نیویورک با برخی از رهبران سیاسی کشورهای جهان دیدار و گفت وگو کرد و شرایط منطقه را برای آنها تشریح کرد.من این دیدارها را کارساز و تأثیرگذار می‌دانم و معتقدم آقای رئیسی در این سفردیدارهای خوبی انجام دادند.با این وجود شرایط به شکلی نبود که ایشان بتواند با مقامات غربی و درباره لغو تحریم ها دیدار و گفت وگو داشته باشد

*در چنین شرایطی هدف آمریکا از مذاکرات پشت پرده با ایران چیست؟

شواهد و قرائن زیادی وجود دارد که نشان می‌داد آمریکا به دنبال این است که برای از سرگیری مذاکرات برای ایران پیش شرط‌هایی را قرار بدهند.این در حالی است که ایران عنوان می کند بازگشت به میز مذاکرات باید همراه با گام‌های عملی باشد. مهم ترین گام های عملی نیز این است که آمریکا بخشی از تحریم هایی که از سال2018 علیه ایران اعمال شده را لغو کنند.بیش از1700 مورد تحریم در طول 4 سال گذشته علیه ایران اعمال شده که بخش مهمی از این تحریم‌ها باید لغو شود تا ایران به میز مذاکره با آمریکا بازگردد. پس از اتفاقاتی که در سال گذشته در ایران به وجود آمد کشورهای اروپایی با مطرح کردن مسائل حقوق بشری تلاش کردند فشارها را به ایران افزایش بدهند. این در حالی است که موضوع حقوق بشر همواره برای کشورهای غربی دستاویزی برای تحت فشار قرار دادن کشورهای دیگر بوده و این موضوع درباره ایران نیز وجود داشته است. ایران دارای برگ هایی است که می تواند از آنها در مقابل این فشارها استفاده کند.یکی از برگ‌های برنده ایران در مقابل زیاده خواهی‌های کشورهای غربی افزایش میزان غنی‌سازی اورانیوم به60 درصد بوده است. به‌هرحال مسائلی در مذاکرات مطرح است که نیاز به بررسی طرفین دارد و ایران و آمریکا در حال بررسی شرایط برای رسیدن به یک تصمیم منطقی و صحیح هستند. در این زمینه برخی رژیم‌ها مانند اسرائیل تلاش می‌کنند مسیر مذاکرات را به بن‌بست بکشانند. به همین دلیل اگر طرفین به دنبال این هستند که مذاکرات به نتیجه برسد باید در برخی رویکردهای خود تجدیدنظر کنند. این در حالی است که ایران نیز حسن‌نیت خود را در این زمینه نشان داده و برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تلاش می‌کند.البته این تلاش منوط به این است که نقطه نظرات و دیدگاه‌های ایران موردقبول طرفین قرار بگیرد. به‌هرحال ایران در مذاکرات دارای دغدغه‌هایی است که مهم‌ترین آن رفع تحریم‌هاست. تحریم‌ها در سال‌های اخیر اقتصاد کشور را با چالش‌هایی مواجه کرده و به همین دلیل باید برداشته شود تا ایران بتواند در بازارهای جهانی فعالیت خود را از سر بگیرد.

*پس از سفر آقای رئیسی به نیویورک حسین امیر عبداللهیان عنوان کردند شرایط برای رسیدن به یک توافق خوب وجود دارد. چه تغییراتی رخ داده که وزیر خارجه شرایط را برای رسیدن به توافق مساعد می‌بیند؟

آمریکا نسبت به نفوذ ایران در منطقه نگرانی‌هایی دارد و از سوی دیگر ایران نیز نسبت به حضور نظامیان آمریکایی در منطقه دغدغه دارد.در زمینه برجام نیز شرایطی فراهم شده که طرفین بتوانند نسبت به گذشته مواضع نزدیک تری نسبت به هم داشته باشند.یکی از مسائلی که می تواند در روند مذاکرات احتمالی آینده نقش تعیین کننده ای داشته باشد لغو تحریم هایی است که علیه جمهوری اسلامی صورت گرفته است. اگر این اتفاق رخ بدهد شرایط می تواند تغییر کند و طرفین بیش از گذشته به میز مذاکره نزدیک شوند. تیم مذاکره‌کننده ایران تلاش کرده کشورهای غربی را متقاعد کند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب‌های قوانین بین‌المللی است و شائبه‌هایی که برخی کشورها در این زمینه مطرح می‌کنند صحیح نیست. تا حدودی زیادی نیز ایران در این کار موفق شده است. تیم جو بایدن نیز می داند که خروج ترامپ از برجام جایگاه آمریکا را در عرصه بین‌المللی تنزل داد و باید آمریکا اشتباهات گذشته خودش را جبران کند. آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که چاره‌ای جز تعامل احترام‌آمیز با مردم ایران نخواهند داشت و باید در این خصوص رفتار ملایم‌تری نشان دهند و این شیوه را هم مورد تجربه خود قرار دهند و از شیوه‌های تهاجمی دست‌بردارند.

*با توجه به شرایط موجود به چه میزان به احیای برجام امید دارید؟آیا باید پایان برجام را اعلام کرد؟

هنوز برای اعلام پایان برجام زود است و باید منتظر ماند که در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. واقعیت این است که مسائلی که در درون برجام نیست و ارتباطی به متن برجام ندارد باعث شده که تاکنون مذاکرات به نتیجه نرسد. بااین‌حال جمهوری اسلامی ایران و تیم مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات یک سری راهکارها ارائه داد که این راهکارها مبتنی بر منافع ملی است. باید یک سازوکار قانونی ایجاد شود تا از رفتارهای فراقانونی هر کشوری در مذاکرات جلوگیری کند. کشورهای طرف حساب ایران در مذاکرات باید متعهد شوند تا همگی نسبت به تعهدات پایبند خواهند بود و در صورت عدم پایبندی جریمه‌ای برای آن در نظر گرفته شود. متأسفانه لابی صهیونیستی در این مذاکرات وارد عمل شده و سعی کرده از ابتدای گفت‌وگوها تأثیر بگذارد. هرچند که تیم رئیس‌جمهور آمریکا نگاه مثبتی نسبت به رژیم صهیونیستی ندارد اما شاهد هستیم که تروئیکای اروپایی تحت‌فشار آمریکا اظهارات متناقض و رفتار پارادوکسی از خود نشان می‌دهند.

به‌هرحال مسائلی در مذاکرات مطرح است که نیاز به بررسی طرفین دارد و ایران و آمریکا در حال بررسی شرایط برای رسیدن به یک تصمیم منطقی و صحیح هستند. در این زمینه برخی رژیم‌ها مانند اسرائیل تلاش می‌کنند مسیر مذاکرات را به بن‌بست بکشانند. به همین دلیل اگر طرفین به دنبال این هستند که مذاکرات به نتیجه برسد باید در برخی رویکردهای خود تجدید نظر کنند. این در حالی است که ایران نیز حسن‌نیت خود را در این زمینه نشان داده و برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تلاش می‌کند.البته این تلاش منوط به این است که نقطه نظرات و دیدگاه‌های ایران موردقبول طرفین قرار بگیرد. به‌هرحال ایران در مذاکرات دارای دغدغه‌هایی است که مهم‌ترین آن رفع تحریم‌هاست. تحریم‌ها در سال‌های اخیر اقتصاد کشور را با چالش‌هایی مواجه کرده و به همین دلیل باید برداشته شود تا ایران بتواند در بازارهای جهانی فعالیت خود را از سر بگیرد.