تاثیرگذاری آلودگی هوا در افزایش سرطان

 از سوی دیگر آلودگی هوا سلامت افراد جامعه را به خطر می‌اندازد و ممکن است برای آنها عوارض خطرناکی داشته باشد و آنها را با بیماری‌های جدیدی مواجه کند. آلودگی هوا با این شرایط میزان سرطان را در جامعه افزایش می‌دهد و برای ریه‌ها مشکل ایجاد می‌کند. ادامه این وضعیت نیز مخاطرات جدی‌تری درپی خواهد داشت. امروز در همه نقاط ایران آلودگی هوا وجود دارد و به همین دلیل با یک چالش ملی مواجه هستیم که نیاز به بررسی و تأمل بیشتری است.» جملات ذکر شده اظهارات دکتر مینو محرز رئیس پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با «آرمان ملی» است. محرز در این گفت‌وگو به مهم‌ترین چالش‌های شیوع ویروس جدید آنفلوآنزا در کشور و پیامدهای آلودگی کم‌سابقه هوا پرداخته که در ادامه می‌خوانید.

*ویروس آنفلوآنزایی که در کشور شیوع پیدا کرده چه مشخصات و پیامدهایی دارد؟

 در شرایط کنونی با نوع جدیدی از آنفلوآنزا مواجه هستیم که در همه کشورهای جهان شیوع پیدا کرده و در ایران نیز وجود دارد. هنگامی که یک ویروس در همه جهان وجود داشته باشد به صورت طبیعی به کشور ما نیز سرایت می‌کند و به همین دلیل باید مراقبت‌های لازم را در این زمینه اتجام بدهیم. ابتلا به آنفلوآنزا از هفته دوم آبان‌ تاکنون رشد چشمگیری داشته که این افزایش ابتلا شامل همه گروه‌های سنی است اما کودکان و نوجوانان بیش‌ترین سهم ابتلا را به خود اختصاص داده‌اند.

*به همین دلیل در برخی روزهای هفته باید مدارس را تعطیل کرد؟

 تعطیلی مدارس می‌تواند به کاهش سرایت این بیماری کمک کند اما راه حل اساسی نیست و همه خانواده‌ها باید در این زمینه مراقبت‌های لازم را به عمل بیاورند. بیماری‌‌زایی این نوع آنفلوآنزا شدیدتر است و در واکسن آنفلوآنزای موجود گنجانده نشده، به همین دلیل واکسن نمی‌تواند به صورت صددرصد آن را درمان کند، اما زدن واکسن مقاومت بدن بیمار را مقداری بالاتر می‌برد. ‌

*مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری چیست؟

درد بدن، سرفه و سردرد است. این بیماری آب ریزش بینی ندارد و شبیه به سرما خوردگی نیست.

*این بیماری سویه جدیدی است که وارد کشور شده؟

هر 10 سال یک بار یک ویروس جدید آنفلوآنزا در جهان شیوع پیدا می‌کند که به همه کشورهای جهان سرایت پیدا می‌کند و سال بعد آن را در شرایط واکسن قرار می‌دهند. این نوع که در ایران نیز شیوع پیدا کرده نوع جدیدی است که از نوع ‌ای است و قدرت سرایت زیادی دارد و علائم شدیدی دارد. افراد در بیماری آنفلوآنزا نمی‌توانند خود درمانی کنند و اسم داروهای مربوط به این بیماری را نمی‌دانند و تنها از طریق مراجعه به پزشک است که می‌توانند تحت درمان قرار گرفته و دارو استفاده کنند. دوران این بیماری به شدت بیماری بستگی دارد اما مثل کرونا است و معمولا حدود ۵ روز دوره آلوده کنندگی این بیماری است و حداکثر هم همانقدر طول می‌کشد تا بیمار بهبودی پیدا کند.

*در این سویه به چه میزان احتمال مرگ و میر وجود دارد؟

بیماری آنفلوآنزا می‌تواند مانند کرونا ریه‌ها را به شدت درگیر کند اما میزان مرگ و میر در این بیماری با کرونا قابل مقایسه نبوده و زیاد نیست. تنها نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که میزان سرایت این بیماری نسبت به بیماری‌های مشابه بالاست. با سرد شدن هوا در ایران، راه این نوع آنفلوآنزا در ایران باز شده است. توصیه ما به مردم این است که اگر به جاهای شلوغ می‌روند ماسک بزنند. درباره کودکان نیز باید عنوان کرد که اگر مریض می‌شوند حتی‌الامکان در خانه بمانند و به مدرسه نروند تا به بچه‌های دیگر سرایت نکند. امسال آنفلوآنزایی که آمده با موارد مشابه گذشته تفاوت دارد و واکسن صددرصد روی آن مؤثر نیست. بنابراین حتی افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند امکان ابتلا به این نوع آنفلوآنزا را دارند. با این وجود اگر افرادی که در گروه‌های حساس اقدام به تزریق واکسن نکرده‌اند بهتر است هرچه زودتر اقدام کرده تا زمان موج بیماری از حضور در مکان‌های عمومی خودداری کنند.

*آلودگی هوا به شکل بی‌سابقه‌ای در آمده است. این نوع آلودگی چه پیامدهایی برای سلامتی افراد جامعه به همراه خواهد داشت؟

در شرایط کنونی آلودگی هوا سلامت جامعه را به خطر انداخته و هر چه تعداد روزهای آلوده بیشتر شود به همان اندازه شرایط برای سلامت مردم سخت‌تر خواهد شد. در شرایط کنونی کسانی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند با این حجم از آلودگی با چالش‌های زیادی مواجه شده‌اند. از سوی دیگر آلودگی هوا سلامت افراد جامعه را نیز به خطر می‌اندازد و ممکن است برای آنها عوارض خطرناکی داشته باشد و آنها را با بیماری‌های جدیدی مواجه کند. آلودگی هوا با این شرایط میزان سرطان را در جامعه افزایش می‌دهد و برای ریه‌ها مشکل ایجاد می‌کند. به هر حال باید بپذیریم که مسأله آلودگی هوا یک چالش جمعی است که برای افراد مختلف جامعه در سنین مختلف مشکل ایجاد می‌کند. ادامه این وضعیت نیز مخاطرات جدی‌تری به دنبال خواهد داشت. امروز در همه نقاط ایران آلودگی هوا وجود دارد و به همین دلیل با یک چالش ملی مواجه هستیم که نیاز به بررسی و تأمل بیشتری است. هنوز هم پیامدهای این نوع آلودگی مشخص نیست که چه پیامدهایی ممکن است برای جامعه به همراه داشته باشد. باید پس از این دوران شرایط را بررسی کرد که این اتفاق چه پیامدهایی داشته است.

*به چه میزان ادامه آلودگی هوا باعث افزایش میزان سرطان در کشور می‌شود؟

به هر حال آلودگی هوا روی افزایش میزان سرطان در کشور تأثیر دارد اما عامل تعیین کننده نیست و عوامل دیگر نیز در این زمینه وجود دارد. واقعیت این است که آلودگی هوا هر سال جان میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند و بسیاری از پیامدهای آن از بیماری‌های قلبی و ریوی گرفته تا مشکلات عصبی در مطالعات مختلف اثبات شده است. ذرات ریز معلق که بخشی از ترکیب آلودگی هوا هستند می‌توانند ساعت‌ها و حتی روزها در هوا باقی بمانند و با خود مواد خطرناک حمل کنند. این ذرات به دلیل اندازه کوچک به سادگی وارد دستگاه تنفسی می‌شوند و می‌توانند به جریان خون راه پیدا کنند. برخی از مواد همراه این ذرات خاصیت سرطان‌زایی دارند و از طریق ایجاد التهاب و اختلال در عملکرد طبیعی سلول‌ها می‌توانند زمینه ایجاد بیماری‌های مزمن را فراهم کنند. همین ویژگی‌ها باعث شده بررسی نقش احتمالی این ذرات در سرطان‌های ریه و دستگاه گوارش اهمیت بیشتری پیدا کند.