تجمیع تجربهها
دعوت آقای دکتر علی لاریجانی از آقای دکتر علی باقری برای حضور در شورای عالی امنیت ملی، موجب سوالاتی از سوی خبرنگاران از جمله خبرنگار روزنامه «آرمان ملی» شد؛ از جمله احتمال انتقال پرونده هستهای به این شورا. در پاسخ به این دغدغهها، نکاتی قابل تأمل است که در قالب یک یادداشت ارائه میشود. آنچه تاکنون بهعنوان سیاست کلان نظام مورد تأکید قرار گرفته و شورای عالی امنیت ملی نیز آن را تأیید کرده، این است که مدیریت و پیگیری برنامه هستهای و مذاکرات مرتبط با آن بر عهده وزارت امور خارجه باشد. این وزارتخانه در سالهای اخیر، متولی اصلی روند مذاکرات بوده و همچنان مسئولیت پیشبرد گفتوگوهای هستهای را بر عهده دارد. البته باید توجه داشت که در درون شورای عالی امنیت ملی، کمیتهها و بخشهایی فعال هستند که به طور تخصصی بر پرونده هستهای کار میکنند.
اما این فعالیتها به معنای انتقال مسئولیت مذاکرات به شورا نیست. تصمیمات نهایی درباره سیاست هستهای کشور، طبق روال، در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ میشود، ولی مجری مذاکرات همچنان وزارت خارجه است. حضور دکتر علی باقری در شورا را نباید صرفاً به موضوع هستهای محدود کرد. سابقه ایشان در وزارت خارجه و نیز حضور طولانیمدت در شورای عالی امنیت ملی، ظرفیت ارزشمندی برای سیاست خارجی کشور ایجاد میکند. تجربههای وی نه تنها در حوزه هستهای، بلکه در موضوعات کلان سیاست خارجی مانند توسعه روابط با همسایگان، تقویت همکاری با کشورهای همسو، نگاه به شرق و همچنین تنظیم مناسبات متوازن با اروپا قابل استفاده است. بنابراین حضور ایشان در شورا را باید در چارچوبی فراتر از پرونده هستهای ارزیابی کرد. وزارت امور خارجه در مسیر مذاکرات، همواره از مشورت نهادهای مختلف بهره برده و شورا یکی از مهمترین این نهادهاست. حضور آقای باقری میتواند موجب همافزایی بیشتر میان وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی شود. این همافزایی، روند هماهنگی در سیاست خارجی کشور را تقویت خواهد کرد. یادآوری این نکته ضروری است که در دورهای که دکتر باقری سرپرست وزارت خارجه بودند، ارتباط سازندهای با دکتر عراقچی - عضو شورای راهبردی روابط خارجی- برقرار شد. آن همکاری و تبادل نظر، به هماهنگی در سیاست خارجی یاری رساند و اکنون نیز میتواند در سطحی گستردهتر تکرار شود. به طور کلی، حضور ایشان در شورای عالی امنیت ملی را باید فرصتی برای تجمیع تجربههای گذشته و ایجاد انسجام بیشتر در سیاست خارجی دانست. چنین هماهنگیای نه تنها به روند مذاکرات هستهای، بلکه به کل دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران کمک خواهد کرد.
محسن پاکآیین
سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان
ارسال نظر