«آرمان ملی» از آخرین تحولات منطقهای گزارش میدهد
تهران و بیروت در روزهای حساس خاورمیانه
آرمان ملی- گروه سیاسی: تحولات پرشتاب خاورمیانه بار دیگر روابط دولتها را تحت تاثیر قرار داده است. از نگاه ادبیات رسمی جمهوری اسلامی، روابط تهران و بیروت بخشی از «سیاست همگرایی منطقهای» است.
با این حال، واقعیت صحنه سیاسی لبنان و ملاحظات پیچیده داخلی این کشور باعث شده است رویکرد دو کشور نهتنها وارد پیچیدگیهای امنیتی شود بلکه همچنان سعی در حفظ روابط دیپلماتیک داشته باشند. ایران در ماههای گذشته بارها بر آمادگی خود برای بهبود روابط با لبنان تأکید کرده و مدعی است که همکاریها باید بر پایه احترام متقابل و بدون تحمیل اراده طرفی بر طرف دیگر باشد. در همین چارچوب، تهران با تاکید بر اینکه در امور داخلی لبنان دخالتی نمیکند بلکه از گفتوگوهای سازنده استقبال میکند، بلکه از هر سازوکار منطقهای یا بینالمللی که به ثبات لبنان کمک کند. از سوی دیگر، وضعیت شکننده لبنان از خلأهای سیاسی تا بحران اقتصادی و تهدیدهای امنیتی مرزی باعث شده فضای گفتوگو میان دو کشور اهمیت مضاعف پیدا کند.
در هفتههای اخیر مناسبات ایران و لبنان بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته و ماهیت روابط وارد فاز جدیدی شده است. در یک حرکت دیپلماتیک تازه، ایران وزیر خارجه لبنان را برای سفر به تهران دعوت کرد؛ هرچند وزیر خارجه لبنان این دعوت را «فعلاً مناسب ندانست» و پیشنهاد داد مذاکرات دوجانبه در «کشوری ثالث و بیطرف» برگزار شود تا فضا برای گفتوگوهای حساس باز و کمتنش باشد ولی این خود نشانگر فضای بین دو دولت است.
در سطح منطقه نیز تشدید رقابتهای امنیتی، تحرکات نظامی و تغییر معادلات قدرت، هم ایران و هم لبنان را در موقعیتی قرار داده است که نیازمند احتیاط و واقعبینی بیشتری است. در ادامه این گزارش به روابط ایران و حزبا... لبنان از زبان سخنگوی وزارت خارجه خواهیم پرداخت که بعد از روی کار آمدن دولت جمهوریخواه در آمریکا، دولت کنونی لبنان برای نزدیکتر شدن به غرب در تلاش است تا تنها اهرم نظامی لبنان را در برابر اسرائیل خلع سلاح کند.
دعوت دو طرفه
باتوجه به اینکه در مقدمه به برخی چالشهای دو کشور اشاره کردیم باید به رد گفتوگوهای دیپلماتیک از هر دو سمت همچنان ادامه دارد. در این مورد باید به ابتدای درخواستهای دیدار اشاره کنیم. آخرین روز آبان ماه عباس عراقچی به دعوت یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان برای مذاکره واکنش نشان داد. وزیرخارجه ایران در این ارتباط در شبکه اجتماعی نوشت: «دوست عزیزم یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان در مصاحبه با ام.تی.وی لبنان، از من برای مذاکره دعوت کرده است. ما در امور داخلی لبنان دخالت نمیکنیم، اما از هر گونه گفتوگو با هدف پیشبرد روابط دوجانبه ایران و لبنان استقبال میکنیم.» عراقچی برای دعوت از همتای لبنانی خود تنها به پیام توییتری اکتفا نکرد. او در 13 آبان در نامهای کتبی از رجی خواست به منظور رایزنی در مورد توسعه روابط دوجانبه و بررسی تحولات منطقهای و بینالمللی به تهران بیاید.
پس از ارسال نامه کتبی عراقچی، رجی باز هم پیشنهاد داد تا در کشور ثالثی وارد گفتوگو شوند. وزیر خارجه لبنان در پیامی رسمی به وزیر خارجه جمهوری اسلامی از نپذیرفتن دعوت تهران برای انجام سفر رسمی در مقطع کنونی عذرخواهی کرد. او در همین مورد اضافه کرد که عدم پذیرش دعوت بهمعنای رد گفتوگو نیست، اما شرایط مناسب برای چنین دیداری در حال حاضر فراهم نیست. این عضو کابینه لبنان در ادامه بر «آمادگی کامل لبنان برای ایجاد دورهای تازه از روابط سازنده با ایران بر اساس احترام متقابل» تاکید کرد. او همچنین با اشاره به حمایتهای جمهوری اسلامی از حزبا... لبنان ادامه داد: «ساختن یک دولت نیرومند تنها زمانی ممکن است که انحصار سلاح در اختیار دولت و ارتش ملی باشد و تصمیمگیری درباره جنگ و صلح در اختیار حاکمیت رسمی کشور قرار بگیرد.»
آخرین مقام ایرانی در بیروت
با وجود افزایش اظهارات ضدایرانی در میان برخی مقامات لبنانی، سطحی از ملاحظه دیپلماتیک همچنان رعایت میشود تا آنجا که حتی در بحبوحه کمپینهای مخالفت با سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی به بیروت که خواستار خودداری رئیسجمهور جوزف عون و نخستوزیر نواف سلام از دیدار با این مقام ارشد ایرانی بودند، هر دو مقام لبنانی پروتکلهای اولیه روابط بینالملل را رعایت و گفتوگوهای محتوایی با او انجام دادند. با این حال، در میان اعضای دولت، چهرهای وجود دارند که پیشینه تشکیلاتیاش از همان ابتدا زمینهساز موضعگیریهای تند بوده و امروز نیز در خط مقدم تقابل با تهران قرار گرفته است، هرچند نمیتوان مواضع او را تماما شخصی و تشکیلاتی دانست و این فضای کلی لبنان است که به وزیر امور خارجه این کشور اجازه میدهد چنین رویکردی را در قبال ایران در پیش بگیرد.
ارسال نظر