روزهای تلخ سودان

 جنگی که از یک درگیری داخلی فراتر رفته و به صحنه رقابت قدرت‌های منطقه‌ای تبدیل شده است. امارات با پشتیبانی از نیروهای حمیدتی، در پی نفوذ اقتصادی و امنیتی بیشتر در شاخ آفریقاست، در حالی‌که عربستان و مصر از ارتش سودان حمایت می‌کنند تا موازنه قدرت در دریای سرخ را حفظ کنند. نیروهای موسوم به مقاومت نیز البته از ایران کمک می‌گیرند و دنبال جای پایی تازه در سودان هستند. در سوی دیگر اسرائیل تلاش می‌کند از مسیر عادی‌سازی روابط، جایگاه خود را در این معادله تثبیت کند و احتمالا با نگرانی به رشد گروه‌هایی که نگاه منفی به تل‌آویو دارند در سودان می‌نگرد. در روزهای اخیر، شهر الفاشر در دارفور شمالی شاهد درگیری‌های خونینی بوده که به گفته منابع سازمان ملل، با کشتار صدها غیرنظامی و ویرانی گسترده همراه شده است. جنگ سودان به مرحله‌ای تازه و خطرناک رسیده است. در میانه این کشاکش قدرت، مردم سودان گرفتار جنگی فرسایشی‌اند؛ جنگی که هزاران قربانی بر جا گذاشته و اکنون به میدان رقابت بازیگران خارجی بدل شده است. «آرمان ملی» در ارتباط با تحولات این کشور با یکی ازکارشناسان جهان عرب به گفت‌وگو پرداخته است.

* سودان بعد از عمرالبشیر

واقعیت آن است که چه عمرالبشیر را فردی خوب بدانیم و چه شخصیتی منفور اما با سقوط دولت او سودان دیگر سودان سابق نشد و حتی مورد تجزیه قرارگرفت. از آن تاریخ به این سو هرچند طبقه الیت سودان اعلام کردند که به دنبال اجرای قواعد دموکراسی و حقوق بشر هستند اما این کشور دیگر روزهای توام با آرامش را به خود ندید. یک کارشناس حوزه جهان عرب در ارتباط با تحولات سودان به «آرمان ملی» گفت: سودان بعد از تجزیه به دو بخش شمالی و جنوبی وارد یک فضای جنگ قدرت بین قطب‌های مختلف نظامی و سیاسی شده است. هانی‌زاده افزود: دو جبهه در طول سال‌های گذشته در سودان درگیر بودند و میانه جنگ قدرت ده‌ها هزار نفر از سودانی‌ها کشته شدند و این مورد باعث نگرانی در جامعه جهانی شده است.

* ظهور قطب سوم

حسن هانی‌زاده با تاکید بر اینکه این دو جبهه و رقابت بین آنها شرایط را برای سودانی‌ها غیرقابل تحمل کرده است گفت: البته قطب سومی نیز شکل گرفته است و اکنون یک جبهه‌ی مقاومت در سودان ایجاد شده. یکی از انقلابی‌های سودان به نام ابو لولو این جبهه را ایجاد کرده تا سودان از کشورهای سازش کار عرب منطقه دور شود. اکنون این سه جبهه در حال درگیری هستند.

*یک دیدار و حمایت ایران

 اخیرا وزیر امور خارجه ایران و وزیر امور خارجه سودان با یکدیگر دیداری داشته‌اند و این دیدار باعث شده فضای تعاملی جدیدی در سودان بین دولت و محور مقاومت در این کشور ایجاد شده و به نظر می‌رسد سودان در حال بازیابی اعتبار عربی و اسلامی خود است و نزدیک شدن آنها به ایران و محور مقاومت نشان می‌دهد که جبهه مقاومت سودان در حال اثر‌گذاری سیاسی و نظامی است. این کارشناس جهان عرب در ادامه گفت: برخی کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس نفوذ قابل توجهی در سودان دارند و آنها تلاش می‌کنند که بخش مستقل مردمی در سودان یعنی همان محور مقاومت از ایران فاصله بگیرد اما شرایط به گونه‌ای تغییر یافته که در سودان طرفین به محور مقاومت و ایران نزدیک‌تر می‌شوند. یکی از عوامل سرنگونی عمر البشیر نیز تلاش کشورهای عربی خلیج‌فارس بود تا بر امور داخلی سودان مسلط شوند. اکنون مقاومت در سودان درحال تشکیل است.

* اسرائیل در سودان

حسن هانی‌زاده با در نظرگرفتن تلاش اسرائیل برای ایفای نقش در سودان افزود: اکنون با این تحولات می‌توان گفت: نفوذ اسرائیل در این منطقه در حال کاهش است اما اسرائیل در سودان جنوبی نفوذ فوق‌العاده‌ای دارد. این مورد باعث تزلزل قدرت در سودان شمالی شده و اکنون محور مقاومت در حال ایجاد چهره‌ای قدرتمند از خود به منظور کاهش نفوذ اسرائیل در سودان است.

*بازیگران محوری در سودان

 این کارشناس روابط بین‌الملل تاکید کرد: چندین کشور هم اکنون به عنوان بازیگران محوری بحران درحال نقش‌آفرینی هستند. مصر، امارات، عربستان، ترکیه و روسیه از جمله کشورهای دارای نفوذ در سودان هستند و ایران هم نفوذ خوبی در سودان دارد. البته ایران قبلا در زمان حاکمیت سی ساله عمرالبشیر در این کشور نفوذ بسیار بالایی داشت اما این نفوذ برای مدتی از دست رفت اما اکنون با شکل‌گیری یک محور مقاومت در سودان تمایل این جبهه به ایران افزایش یافته و نفوذ عربستان و امارات کاهش یافته است. در نهایت به نظر می‌رسد تحولات میدانی سودان با توجه به اینکه به اعتقاد کارشناسان ترکیه، ایران و حتی روسیه در یک جبهه قرار گرفته‌اند و عربستان نیز از ارتش این کشور حمایت می‌کند و از سوی دیگر امارات نیز با نیابتی‌های خود در حال خونریزی در این کشور است، هر روز عمیق‌تر خواهد شد. جبهه‌های مختلف در سودان با نیت‌های گوناگون به جدال خواهند پرداخت تا قدرت آینده در این کشور با نزدیکی به یکی از این کشورها شکل گیرد. به نظر سودان هم به یکی از محورهای رویارویی تهران و تل‌آویو تبدیل شده است. از این رو احتمال هر تحولاتی در سودان را نباید دور از ذهن دانست.