کاهش خطر حمله به ایران

منتها براساس قول و قراری که به مردم داده شده، این مسئله جنبه حیثتی پیدا کرده و رفتن به سمت مذاکره با اروپایی‌ها و مخصوصا آمریکا قدری سخت شده است. با اظهارنظرهای مقام رهبری مذاکرات به مرحله قفل شدن رسیده و ادامه این وضعیت هم ممکن نیست. این درحالی است که وزیر بهداشت از تحریم جدید شورای امنیت سخن می‌گوید که می‌تواند روی قیمت داروها اثر بگذارد. اظهارنظری برخلاف آنچه که برخی مقامات مبنی بر اینکه مشکلی پیش نمی‌آید، بیان شده است. از این رو دولت در این زمان باید فکر اساسی کند ولی در شرایط فعلی که هنوز همه چیز تازه است، کار سختی است که بخواهد وارد مذاکره شود. از طرفی تلاش‌ها بر این بوده که فضا برای مذاکره و گفت‌وگو مسدود نیست و مقامات اروپایی و اعضای شورای امنیت به این موضوع اشاره کرده‌اند که فضا برای مذاکره دوباره فراهم است ولی به دلیل اینکه سطح انتظارات غربی‌ها بالا رفته و امتیازی که اتحادیه اروپا به آمریکایی‌ها داده تا بتواند آمریکایی‌ها را در مسئله اوکراین به سمت خود بکشاند و به خاطر کمک‌های تسلیحاتی ایران به روسیه، ایران را هم تحت فشار قرار دهد تا شاید مستقیما با آمریکا مذاکره کنیم. به نظر می‌رسد راهی جز اینکه مذاکرات را به شکل دیگری و با در نظر گرفتن شرایط خود شروع کنیم، وجود ندارد. واقعیت این است که برای رها شدن از این تنگنا باید مذاکرات با آژانس را دنبال کنیم و اجازه دهیم کارشناسان آژانس گزارش تهیه کنند و به شورای حکام ارائه دهند. این موضوع می‌تواند فضا را قدری آرام‌تر کند تا در مرحله بعد با اتحادیه اروپا وارد گفت‌وگو شویم. در مورد مذاکره با آمریکا باید گفت که اوضاع سخت است و شرایط آرمانی شده و آمریکا به عنوان یک دشمن دیرینه‌ای در فضای استراتژیک ما قرار گرفته و کار برای مقامات ارشد مشکل شده ولی نمی‌توان این مشکلات را در همین وضعیت نگه داشت، چون زندگی مردم دچار مشکلات متعدد شده است. بنابراین تمام توان فکری کشور باید به کمک بیاید تا بتوان برای خروج از این وضعیت راهی اندیشید. در سوی دیگر اسرائیل در تنگنای غزه قرار گرفته و با مشکلات شدیدی مواجه است. به گونه‌ای که چنانچه پیشنهاد 21 ماده‌ای ترامپ را نپذیرد و پاسخ منفی دهد، روابط اسرائیل با آمریکا خدشه‌دار خواهد شد و چنانچه محتویات پیشنهاد ترامپ را بپذیرد، موقعیت خودش را به خطر انداخته و به طور قطع کابینه سقوط خواهد کرد. اسرائیل اگر از اشغال نظامی غزه دست بکشد و به عقب برگردد، حتما کابینه سقوط خواهد کرد، به پرونده مقامات رسیدگی خواهد شد و احتمال اینکه نتانیاهو به زندان محکوم شود هم وجود دارد. ادامه حیات نتانیاهو به جنگ بستگی دارد. الان فعلا با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو است و با تقابل آمریکا از یک طرف و تقابل با راست افراطی درون کابینه از طرف دیگر، در شرایط بسیار ناگواری قرار گرفته و از این جهت فعلا امکان حمله به ایران وجود ندارد و شاید در همین ماجراها نتانیاهو برکنار شود و احتمال درگیری کاهش پیدا کند. ما الان نمی‌توانیم قضاوت کنیم که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد، بنابراین افزایش تنش و درگیری به این نکته بستگی دارد که نتانیاهو بتواند مقام نخست وزیری خود را حفظ کند ولی چنانچه کناره‌گیری کند یا حزب کارگر روی کار بیاید، فضا ملایم‌تر خواهد شد و احتمال حمله نظامی کاهش پیدا می‌کند.

علی بیگدلی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل