آرمان ملی- امید کاجیان: صدای بی‌آبی اصفهان، این‌روزها اگر مانند خوزستان نشده و بعضا تلویزیون نیز با نگاه متفاوت‌تری به آن می نگرد، اما حاوی نکاتی دیگر است که بی توجهی به آن می تواند رخدادهای خاصی را در آینده رقم بزند. داستان اصفهان داستان دیروز و امروز نیست. اصفهانی‌ها به اشکال مختلف، مشکل بی‌آبی و زاینده رود خشکشان را طی این چند سال مطرح کردند و البته نوع اعتراضاتشان نیز متفاوت بود. اولین شکل اعتراضات جدی با حضور تعداد اندک‌تر اما خشن‌تری بود، زمانی‌که برای نخستین بار به خط لوله آب یزد در اصفهان حمله شد. آن زمان بسیاری به این نکته پی بردند که شعله‌های این وضعیت اگر مدیریت نشود، می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند، اما آنچه که رخ داد اینکه این اعتراضات در آن زمان، بیشتر با توصیف اقدامات هنجار‌شکنانه و یا تعرض به خط لوله آب یزد از سوی برخی مسئولان همراه بود و در قبال آن اعتراضات، اقدام در خوری صورت نگرفت اما بحران آب و خشکی زاینده رود همچنان ادامه داشت و گویی با بی‌توجهی‌ها نوع اعتراضات نیز وارد فاز تازه‌تری می‌شد. به غیر از تکرار روش‌های این‌چنینی، این‌بار پای کشاورزان و تراکتورهای‌شان وسط آمد و دیگر اعتراضات ده ها نفری، تبدیل به حضور صدها نفر و حتی چند هزار تایی شد. مثلا سال 96 بود که کشاورزان منطقه شرق اصفهان در اعتراض به اینکه حق آبه آنها در سال آبی تخصیص داده نشده با آوردن تراکتورهای‌شان به کنار جاده دست به تجمع زدند و اعلام کردند که این تجمعات در اعتراض به خشکی زاینده‌رود و تحویل ندادن حق آبه کشاورزان شرق اصفهان صورت گرفته است، همزمانی این اعتراضات با اعتراضات دی ماه 96 ، این تجمعات را پایان داد، ولی حوادث دی ماه 96 درکنار این تجمعات نشان می‌داد که سبک مطالبات مردم و اعتراض ها تغییرات چشم‌گیری کرده است و دیگر انگیزه‌های جناحی سیاسی تبدیل به معیشتی و البته سبک تمرکز اعتراضات از پایتخت به شهرستان‌ها رسیده است. از سویی اعتراضات بی‌آبی در اصفهان نیز از کشاورزان به سمت اعتراضات مدنی خاص و بی‌سابقه‌ای از سوی مردم سوق پیدا کرد که تا پیش از آن نمونه اش دیده نشده بود و می توانست نشانی از بغرنج‌تر شدن اوضاع باشد. در اتفاقی معنادار و غیر قابل پیش بینی این بار بخشی از مردم اصفهان در روزهای پایانی همان سال، با حضور در نماز جمعه و با برعکس نشستن شعار می‌دادند. تصاویری که در شبکه های اجتماعی آن سال با توجه به اتفاقات یکی دو ماه قبلتر آن، بازتاب بسیاری داشت و البته که رسانه های مختلف خارجی نیز بدان پرداختند. پشت کردن به امام جمعه چند گام جلوتر و با مفهوم ریشه‌ای‌تر در آن برهه از سوی کارشناسان قلمداد شد. اما آن موقع هم به جای شنیده شدن این صدا، برخورد قهری با آن ها صورت گرفت و نماینده ولی فقیه و امام جمعه اصفهان در موردشان گفت: «کسانی که آب را بهانه کرده و تظاهرات می‌کنند از شعارهای شان معلوم است که فتنه گرند و کشاورزان باید راه خود را از این گروه ها جدا کنند.» سیدیوسف طباطبایی نژاد در خطبه‌های نماز جمعه اصفهان آن موقع افزود:« هیچ فرد متدین، مومن و مسلمانی کار غیرممکنی را طلب نمی کند و تجمعات پی درپی و شعارهای افراد نشان می دهد که آنان مغرض و به دنبال فتنه و آشوب هستند.» وی گفت:« پیش از این کمک های نقدی به کشاورزان پرداخت شد و مسوولان با انتقال آب، پیگیری پروژه سد و تونل کوهرنگ و موارد دیگر پیگیر حل مشکل هستند که زمان‌بر است.» امام جمعه اصفهان تاکید کرد: «به عنوان کسی که همواره طرفدار کشاورزان و حق و حقوق شان بودم از امروز اعلام می کنم که دیگر به آنها حق نمی دهم(!)»
حق معترضان
این‌بارهم فتنه گر خواندن اعتراضات و اینکه به معترضان حق داده نمی‌شود اما مشکلی را در واقعیت حل نکرد. هرچند دوران کرونا فکرکردن راجع به خیلی از مصائب مردم را به اولویت های بعدی تبدیل کرد، اما قطعا که این موضوع نه به معنای پایان این مصائب، بلکه آتشی بود، زیر خاکستر. دراین دوران بی آبی مردم خوزستان ماجرای اصفهان را هم زنده کرد، هرچند حادثه خوزستان به تلخی کنترل شد ولی این روزها سیلی از مردم در زمین خشکیده زاینده رود جمع شده‌اند و این سیل همه را به حیرت واداشته است. جمعیتی که به مراتب از تمام مراسم خاص و پر تبلیغ این روزها جمعیت بیشتری را گرد خود آورده و حالا دیگر نه انکار و نه امنیتی کردن این موضوع چاره کار نیست. کار حتی به جایی رسیده که این‌بار صداوسیما به جای آن گزارش‌های خاص و جهت‌دار همیشگی، این مسئله را طوری دیگر انعکاس می‌دهد. قطعا که اگر اقدام عملی در این راستا نشود، زخم‌ها بزرگ‌تر خواهد شد. آن طور که روزی معیشت، روزی بنزین، روزی تورم، روزی مشکلات معلم‌ها، روزی مالباختگان موسسات، روزی قطعی مکرر برق و این روزها هم بی‌آبی و... می‌تواند این زخم‌ها را بیفزاید و البته جمع شدن همه این‌ها در کنار هم نیز خود حدیث مفصلی است از این مجمل. مطمئنا اگر بنا باشد دوباره با روش‌های قهری و اشتباه گذشته با آنها برخورد شود قطعا نمی‌توان درست مدیریت کرد، لااقل باید از این به بعد صدای همه مردم را شنید.