مسیرهای کاهش «نارضایتی اجتماعی»

چنانکه بسیاری بر این باورند که هر چقدر مجموعه حاکمیت بتوانند مطالبات جامعه را برآورده سازد و در تحقق آن بکوشد تبعا اعتماد جامعه نیز بسیار بیشتر از قبل خواهد شد و اتحاد بیشتری میان جامعه و حاکمیت شاهد خواهیم بود. نگاهی اجمالی به شرایط حاضر در کشور و تحولات مختلفی که در جریان است و از همه مهم‌تر میزان مشکلات جاری در جامعه در حوزه‌های مختلف به‌ویژه مساله اقتصاد و معیشت مردم نشان می‌دهد که وضعیت به نحوی نیست که بازهم مثل سابق و سال‌های گذشته تصمیمات و اقدامات اشتباه و هزینه‌زایی اتخاذ شود و بازهم جامعه تاوان آن را بپردازد یا به قول معروف دود این اقدامات و تصمیمات به چشم مردم برود. لذا هر کس در هر جایی‌که هست باید با توجه به شرایط حساس کنونی اقدام و عمل کند و وضعیت جامعه را نیز در نظر بگیرد. حال دولت که وظیفه اجرایی را دارد به‌زعم خود باید در برنامه‌ریزی‌ها، تصمیم‌گیری‌ها، اجرا و عمل به نحوی پیش برود که بتواند موجبات رضایتمندی جامعه را فراهم آورد؛ نه اینکه با تصمیمات و اقدامات بعضا اشتباه بیشتر در جامعه نارضایتی و اعتراض ایجاد کند. در سوی دیگر مجلس نیز در قامت نهاد قانونگذار و ناظر باید رویه‌ای را پیش گیرد که ابتدا در وضع قوانی خود جامعه را مدنظر بگیرد و در مسائل مختلفی که ورود می‌کند این مساله را لحاظ کند و حتی در وظیفه نظارتی خود نیز علاوه بر آن در یک همگرایی و همکاری ملی با دولت در آید و قوا باکمک یکدیگر بتوانند امورات کشور را به پیش ببرند. همچنین دستگاه قضا نیز می‌تواند با توجه به کارکردها و وظایف خاص خود در حوزه مسائل مختلف در مسیر رضایت مردم عمل کرده و در حوزه‌هایی که ترک فعل‌هایی صورت می‌گیرد و مضرات و آسیب‌های آن به مردم می‌رسد ورود کرد و از این اتفاقات جلوگیری کند. آنچه مسلم است امروز جامعه از شرایط موجود ناراضی است و این نارضایتی را می‌توان با گشتی در کوچه و خیابان، بازار و... در چهره مردم دید. چه اینکه اخیرا رئیس‌جمهور نیز خود به این مساله اذعان داشت و در سفر به کهگیلویه و بویراحمد در همین خصوص گفت: «مدیران عملیاتی و اجرایی نباید به گونه‌ای رفتار کنند و کاری انجام دهندکه مردم ناراضی باشند. قرار نیست من مدیر با ایجاد نارضایتی و برخورد نادرست، از موضع بالا با مردم رفتار کنم، وظیفه ما احترام به مردم و رفع مشکلات آنها است». البته این امر مطلوبی است که رئیس‌جمهور خود می‌پذیرد که کارها با مشکل مواجه است و باید در صدد اصلاح بر آمد و سایر مسئولان و مدیران نیز باید به این درک از پذیرش وجود مشکل برسند. اما این لازم ولی کافی نیست و باید در مسیر اصلاح نیز بر آمد و مسائل را از حالت شعار و نظر به اجرا و عمل در آورد. چنانکه مردم به صورت ملموس این اصلاح و تغییرات را حس کنند.

* التهاب‌آفرینی!

جامعه امروز با مشکلات مختلفی از قبیل مشکلات معیشتی، افزایش قیمت‌ها در کالاهای اساسی، بازار سرمایه مثل سکه، طلا، ارز، آلودگی هوا، ناترازی‌ها در حوزه‌های مختلف به ویژه بحران و آب، مساله فیلترینگ و... مواجه است و همه اینها باعث شده تا اعتماد عمومی نسبت به مسئولان و قوای مختلف خدشه‌دار شده و کاهش یابد و سرمایه اجتماعی نیز ریزش پیدا کند. در حالی که اگر مسئولان و دست‌اندرکاران در دستگاه‌های مختلف صرفا به اظهارنظرهای تنش‌آفرین و حاشیه‌ساز نپردازند و تصمیمات و اقداماتی که باعث ایجاد التهاب در جامعه می‌شود اتخاذ کنند بخشی از مشکل حل خواهد شد. اساسا شناخت مشکل و زمان‌شناسی برای حل این مشکلات یا به عبارت دیگر اولویت‌بندی برای حل این مشکلات امر بسیار مهمی است که می‌تواند جامعه را به حل درست و دقیق مشکلات امیدوار کند. لذا اینکه امروز جامعه با کدام مشکل مواجه است و کدام مساله بیشتر موجبات رنجش خاطر جامعه را فراهم آورده باید مدنظر قرار گیرد. تبعا امروز اولویت حل مشکلات معیشتی، آلودگی هوا و ناترازی‌ها خیلی بیشتر از مساله مهریه یا حجاب برای جامعه مهم‌‌تر است. چه اینکه اگر در این حوزه‌ها نیز ورودی صورت می‌گیرد نه در راستای اصلاح به سمت بهبود بلکه در جهت ایجاد التهاب در جامعه ورود می‌شود. چنانکه در جریان تصویب کاهش سقف مسئولیت کیفری مهریه به ۱۴ سکه که چند روز قبل در مجلس رخ داد واکنش‌های مخالف بسیاری را شاهد بودیم. چه اینکه زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به مصوبه اخیر مجلس مبنی کاهش سقف ضمانت اجرای مهریه، بیان کرد: «تصویب این قانون با روح اصول قانون اساسی و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در تضاد آشکار است و انتظار می‌رود مجلس از تصویب قوانین یک‌جانبه و تبعیض‌آمیز پرهیز کند». آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات نیز به این مساله واکنش نشان داده و گفته است: «قانون مهریه نه اصلاح است و نه حمایت؛ فقط تعمیق تبعیض است. تا زمانی که قانون خانواده اصلاح نشود، لایحه تأمین امنیت زنان تصویب نشود، و برابری حقوقی تضمین نگردد، هر دستکاری در مهریه صرفا زنان را آسیب‌پذیرتر و تبعیض را پایدارتر می‌کند. مهریه مساله نیست؛ مساله قانونی است که هم‌چنان نمی‌خواهد زن را صاحب حق برابر بداند». زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو شورای شهر پنجم نیز اظهارکرد: «قانون هوای پاک که باید اجرایی می‌شد، در عمل به طور کامل اجرا نشده است. نمایندگان مجلس هم که باید در این زمینه اقدامات قانونی انجام دهند، به مسائل حاشیه‌ای و غیرضروری مثل سکه و مهریه خانم‌ها و مسائل مربوط به حجاب توجه بیشتری دارند و از بحران‌های زیست‌محیطی غافل مانده‌اند. به طور کلی، هیچ‌کدام از دستگاه‌ها به وظایف خود به طور کامل عمل نکرده‌اند».

* حفظ آرامش مردم

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص نوع مواجهه مسئولان با مشکلات جامعه اظهار داشت: مهم‌ترین مساله ما انسجام و وحدت بین مردم است چون کشور متعلق به مردم است و وقتی از ایران می‌گوییم ایران متعلق به همه ایرانیان است. لذا ما نباید زمینه فراهم کنیم که باعث ناراحتی باعث ناراحتی و ایجاد مشکل برای جامعه باشیم. حسین کاشفی به «آرمان ملی» گفت: مسئولان باید در جامعه و برای مردم آرامش ایجاد کنند تا این احساس اعتماد در جامعه ایجاد شود. اما برخی به جای اینکه در جامعه اعتماد‌سازی کنند مسائلی برای مردم بازگو می‌کنند که بیشتر التهاب و تنش را در جامعه بالا می‌برد. وی افزود:‌ اگر ایستادگی مردم نمی‌بود مگر در جنگ می‌توانستیم 8 سال تاب‌آوری داشته باشیم؟ پس وقتی مردم همیشه از مردم صحبت شده و قانون اساسی هم همین را می‌گوید. در حالی‌که برخی در مجلس دائم با روح روان مردم بازی می‌کنند و آرامش مردم را به هم می‌‌زنند و در کشور نفاق و اختلاف بوجود می‌آورند. این فعال سیاسی بیان کرد: اینها اگر قرار بوده کار و اقدامی بکنند که در جهت خواست مردم باشد نشان داده‌اند یا نشان می‌دهند. حال چه نماینده مجلس باشد، چه مسئولی در دولت یا نیروهای دیگر نباید به جای کمک زمینه واگرایی و شکنندگی را بوجود بیاورند. وی ادامه داد: مسئولان یا نمایندگان باید خواست اکثریت مردم را پیگیری و تامین کنند. اما می‌بینیم که روز به‌روز مشکلات بیشتر می‌شود. نباید شرایط به جایی برسد که امروز بگوییم ناترازی انرژی داریم. وقتی که مردم را با مشکل مواجه کنند و مردم ناراضی باشند شرایط اینگونه می‌شود. واقعا تا چه وقتی می‌خواهند مردم را ناراضی نگه دارند؟ ما باید کوشش کنیم این انسجام به‌وجود آمده را به‌هم نزنیم و با روح و روان مردم بازی نکنیم.