مدیریت تنش یا تنش آفرینی؟

  یک نظریه اعلام می‌دارد که آمریکا برای مدیریت تنش در منطقه وارد تصمیمات نظامی شده است و  قصد دارد از افزایش تنش در منطقه و درگیری بیشتر جلوگیری به عمل آورد. نظر دیگر البته معتقد است هرچند آمریکا برای مدیریت تنش و حتی کاهش تنش به نفع اسرائیل وارد کارزار نظامی در منطقه شده است اما افزایش درگیری‌ها در منطقه بیان کننده آن است که ایالات متحده آمریکا خواسته و یا ناخواسته وارد جنگی شود که هر چند در آن جنگ ضرباتی هم به گروه‌های مختلف می‌زند اما ضرباتی هم  از گروه‌های مختلف دریافت می‌کند. به نظر می‌رسد نظریه  اول البته از قدرت بیشتری برخوردار است و جز برخی که از مناسبات  آمریکا باخبر نیستند و تحلیل‌هایی غیرواقع در مورد حضور نظامی آمریکا و درگیر شدن در باتلاق  می‌کنند اما آمریکا نه برای افزایش تنش در منطقه بلکه به منظور کنترل تنش در منطقه حاضر شده است. آمریکا با شرایطی که اکنون دارد و با نوع ورودی که به منطقه دارد کنترل تنش در منطقه را در نظر گرفته. آمریکا دام‌های تونلی گسترده در غزه را به چشم خود دیده و هرگز به دام نیروکشی به اینگونه سرزمین‌هایی که از اینگونه دام‌گذاری‌ها در آن وجود داشته باشد اقدام نخواهد کرد و در چنین دامی نخواهد افتاد.  از  طرفی البته آمریکا نگران اسرائیل هم هست نه اینکه نگران تضعیف تل‌آویو باشد چون این مورد به تصمیم خود آن‌هاست. آمریکا نگرانی زیادی روی اسرائیل  دارد. آمریکا روی دوستی عرب‌ها حساب می‌کند و نمی‌خواهد با اقداماتی که اسرائیل انجام می‌دهد ثروت عرب‌ها به جای دیگری جز آمریکا برود. در منطقه اما برخی به رهبری آمریکا و از جمله اعراب و  فتح در فلسطین به دنبال آن هستند که  ماجرای غزه به پایان برسد. البته آنها در نظر دارند که برخلاف نگاه در برخی کشورهای دیگر منطقه آینده غزه را بدون حماس ببینند. حال اینکه برخی گروه‌ها و کشورها در منطقه آینده غزه را با کنشگری حماس می‌خواهند. با این وجود نکته مهم آن است که آمریکا  تا این لحظه اجازه نداده است که اسرائیل به کنترل غزه و در آینده و اشغال آن  بیندیشد و ظاهرا این مورد را هم به اسرائیل اعلام کرده و در نظر دارد که آینده غزه در دست تشکیلات خودگردان و البته با کیفیت دیگری باشد. از این رو آمریکا نگران است که نکند اسرائیل قصد داشته باشد  بخواهد در غزه مستقر شود. اگر آمریکا می‌خواهد به این تنش پایان دهد باید اسرائیل را وادار کند که سرزمین‌های غربی را آزاد کند تا وضعیت ثبات گونه‌ای  در منطقه ایجاد شود.

* فریدون مجلسی

 کارشناس روابط بین‌الملل