با اینکه برخی می خواهند ازسرگیری مناسبات بین ایران و عربستان سعودی را به مذاکرات ایران و 1+5 ارتباط دهند اما واقعا این دو موضوع به طور مستقیم با هم هیچ ارتباطی ندارند. یعنی از سرگیری روابط ایران و عربستان بعد از 7 سال با میانجیگری چین انجام شد و هم ملاحظات ملی و هم ملاحظات منطقه ای برای ایران، عربستان و چین به همراه داشت.
ایران به طور مسلم با توجه به دامنه و گستردگی منافع و مزیت‌هایی که برجام دارد به ویژه در حوزه لغو یا تعلیق رژیم تحریم‌های ثانویه علیه ایران در مقطع فعلی تمایل دارد که برجام با ملاحظاتی احیا شود. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که برنامه جامع اقدام مشترک ظرف چند ماه اخیر با آسیب‌هایی مواجه شده که یکی از این آسیب‌ها به تغییر فضای ژئوپلیتیک در جهان بعد از جنگ اوکراین بازمی‌گردد که کاملا فضایی که برجام ماحصل آن فضای ژئوپلیتیک بوده را برهم زده است.
سفر وزیرخارجه عربستان به تهران در چارچوب رایزنی‌ها، گفت‌وگوها و مذاکراتی است که میان ایران و عربستان از حدود چهارماه گذشته آغاز شده و دو کشور پس از 7 سال تنش و یک جنگ سرد وارد یک دوره‌ای از تنش‌زدایی شده‌اند. قطعا این سفر یک اقدام مثبتی در جهت بهبود روابط ایران با کشورهای عربی منطقه و مقابله با سیاست ایران هراسی در خلیج فارس و منطقه خاورمیانه است.
جریانی که اجازه نداد برجام در دوران روحانی و ظریف به نتیجه برسد و با آن مخالفت می‌کردند. این جریان هنگامی که دولت را در اختیار گرفت به دنبال احیای برجام با روشی رفت که در نهایت به نتیجه نرسید. در شرایط کنونی نیز به دلیل مشکلات اقتصادی موجود در کشور این جریان به این نتیجه رسیده که از برخی خواسته‌های گذشته خود عدول کند تا بتواند به یک توافق دست پیدا کند. در نتیجه رویکردی که این جریان فکری و سیاسی در کشور درباره برجام در پیش گرفت در به وجود آمدن شرایط کنونی نقش داشته است.
آنچه اتفاق افتاده خیلی اهمیت استراتژیک ندارد و یک توافق نانوشته و محدودی بین ایران و آمریکا بر سر مسائل غیربرجامی است که طی آن ایران غنی‌سازی خود را از 60 درصد افزایش ندهد. از آنطرف آمریکا هم در قبال تعهدات ایران تعهد کرده که مطالباتش از عراق پرداخت شود. هیچ یک از طرفین برنده نشدند و تنها امتیازات متقابلی به هم داده‌اند.
نگاهی به تغییر و تحولات در منطقه نشان دهنده یک تجدید نظر و نوعی نگاه متفاوت در سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران است. به نظر این تنش زدایی در منطقه به منظور ایجاد رابطه حسنه با کشورهای منطقه به خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس است. شروع این مسیر برقراری رابطه با عربستان و بهبود رابطه با برخی کشورهای منطقه و با پادرمیانی قطر و عراق برقراری رابطه با مصر در آینده نزدیک است.
«تفاهم به جای توافق و نه توافق موقت.» این جمله نتیجه بررسی اخبار مختلف هسته‌ای در طول چند هفته گذشته است. رویترز در ارتباط با آخرین تحولات و تحرکات هسته‌ای در گزارشی آورده است. «مقامات ایرانی و غربی خبر دادند که ایالات متحده در حال مذاکره با ایران برای ترسیم اقداماتی است که به موجب آن بتوان برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد، برخی از شهروندان آمریکایی بازداشت شده در ایران را رها کرد و از طرفی بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران در خارج از کشور نیز آزاد شود.»
احیای برجام در صورتی که دو سال پیش به نتیجه می‌رسید می‌توانست منافع بیشتری را برای ما به همراه داشته باشد
حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران در دیداری که با استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم داشت با اشاره به عملکرد دولتش در زمینه‌های مختلف، کنایه‌هایی را نیز به دولت فعلی زد؛ او همچنین تلاش کرد راهکارهایی برای عبور از مشکلاتی که اکنون سیاست، جامعه و فرهنگ کشور با آن دست به گریبان است، ارائه کند.
ایران و آمریکا به سمت یک توافق نانوشته حرکت می‌کنند. در همین راستا نیز دو مساله و گمانه‌زنی مطرح است. نخست اینکه برجام احیا شود که به نظر می‌رسد طرفین از این گمانه خیلی دورند بدین جهت که اولا تاریخ خیلی از مفاد برجام منقضی شده و در ثانی نمی‌شود سرنوشت تلخ برجام دوباره در آینده تکرار شود. چرا که برجام یک بار امضا شد و در دولت بعدی رئیس جمهور بعدی آمریکا عملا از برجام خارج گردید و برجام بلا اثر شد.
