بارش‌های پاییز کمتر از نصف شد

هرچند مصرف آب در تابستان و در گرما بیش از زمستان است، اما با کاهش سطح آب سدهای ایران، که برخی از آنها حتی کمتر از 20درصد آب دارند و ادامه سال خشک در ایران، همچنین با کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، آنچه پیش روی ایران قرار دارد، قطعا اگر در سال آبی پیش‌رو بارش‌های قابل توجهی را شاهد نباشیم، در ادامه سال، طبق گفته کارشناسان با تنش آبی بیش از گذشته مواجه خواهیم بود. این میان اما مدیریت منابع آب و نحوه مصرف آن، که در تابستان باتوجه به افزایش مصرف آب بیشتر به آن توجه می‌شد، با توجه به خشکسالی‌های مکرر ایران، قطعا پاییز را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. اما همچنان هیچ تغییری در سیاست‌گذاری‌های مدیریت منابع آبی در جهت اصلاح الگوی مصرف به چشم نمی‌آید.

احدوظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، پیشتر گفته بود که طبق داده‌های سازمان هواشناسی، شاهد پاییز پربارشی نخواهیم بود، هرچند در انتهای  پاییز و زمستان، احتمال بارش بیشتر وجود دارد. اما امروز با گذشت بیش از 22روز از  پاییز، همچنان شاهد بارش قابل توجهی در شهرهای مختلف ایران نبوده‌ایم.

بر اساس داده‌های سازمان هواشناسی، ایران در سال آبی جاری تا ۱۹ مهر ۵۷. ۳ درصد با کاهش بارش روبه‌رو بوده و طی این مدت به‌طور میانگین ۱.۳ میلی‌متر بارش دریافت کرده این در حالیست که میانگین بلندمدت بارش کشوری در این بازه زمانی ۳ میلیمتر بوده است.

طی هفت روز گذشته منتهی به ۱۹ مهرماه هیچ بارشی دریافت نشده که این میزان در بلندمدت به‌طور متوسط ۱.۱ میلیمتر است.

از ابتدا تا ۱۹ مهرماه در کشور به‌طور میانگین ۱.۳ میلیمتر بارش ثبت شده، در حالی که میزان آن در بلندمدت ۳ میلیمتر است. در نتیجه ۵۷.۳ درصد با کاهش بارش نسبت به بلند مدت روبه‌رو بوده‌ایم.

19استان هیچ بارشی نداشتند

باتوجه به اینکه از ابتدای مهرماه شاهد بارش‌های  پاییزه در مناطق شمالی کشور بودیم، همه امیدوار بودند که این بارش‌ها، آن کمبود بارش سال گذشته را جبران کرده است، اما میانگین بارش در سطح کشور و اعداد و ارقام کاهش یافته آن، این امیدواری را لااقل تا امروز کاهش داده است. همچنان ایران از کاهش قابل توجه بارش رنج می‌برد و همین مساله که در سال‌های اخیر، به کاهش سفره‌های آب زیرزمینی منجر شده است، امروز ایران را با وضعیتی غیرقابل پیش بینی و تا حدی بحرانی، در ادامه این سال قرارخواهد داد. به طوری که برخی استان‌ها برای ماه‌های پیش رو، با تنش قابل توجه در منابع آبی روبه‌رو خواهند بود. این درحالی است که همچنان هیچ اقدام قابل توجه و جدی در این زمینه رخ نداده است.

حالا باتوجه به کاهش آب سدهای بزرگ، به‌خصوص در شهرهای بزرگی چون تهران و اصفهان، چالش‌های تامین آب جدی‌تر از گذشته خواهدشد. هرچه دهه‌ها قبل کارشناسان هشدار دادند، جدی گرفته نشد و همچنان هم مانند آنچه در تابستان رخ داد، نهادهای مسئول تنها از شهروندان می‌خواهند که در مصرف آب صرفه جویی کنند. هرچند طبق گفته برخی از کارشناسان، صرفه جویی در مصرف کافی نیست و بحران امروز آب در ایران، نتیجه سیاست‌های ناکارآمد در مدیریت و تخصیص منابع آبی بوده است. هرچند تغییرات اقلیمی در جهان، ایران را نیز دچار کم بارشی کرده است، اما مدیریت نامناسب منابع آبی، حالا تامین آب موردنیاز در ایران را با چالش چندوجهی روبه‌رو کرده است. چالشی که اگر بی‌بارشی سال آبی امسال نیز به آن اضافه شود، قطعا  پاییز دلپذیری در انتظار ایران نیست.

علاوه بر این آمارها نشان می‌دهد ۱۹ استان از ابتدای مهرماه تاکنون، هیچ بارشی نداشتند. در این میان بر خلاف تصور بارش در استان‌های شمالی گیلان و مازندران نیز نسبت به میانگین بلندمدت خود کمتر بوده است و بارش‌ها تنها در استان گلستان، با رشد ۲۹.۳ درصدی همراه بوده است. استان مازندران نیز با کاهش ۳۱.۶ درصدی بارش و گیلان با ۵۴.۴ درصد کاهش بارش روبه‌رو بوده است.

جدول اطلاعات پهنه‌ای بارش‌ استان‌ها از ابتدای سال آبی جاری (اول مهرماه سال گذشته) بارندگی در سایر استان‌ها کمتر از حد نرمال بوده است و در این زمینه اصفهان، ایلام، خراسان جنوبی، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، مرکزی و یزد از اندک بارشی که در میانگین بلند مدت داشتند هم برخوردار نشدند و کاهش ۱۰۰ درصدی بارش را تجربه کردند.

البته استان همدان نیز ۹۹.۹ درصد، هرمزگان ۹۸.۹ درصد، لرستان ۹۹.۹ درصد، کرمانشاه ۹۹.۲، کرمان ۹۶.۸ درصد، کردستان ۹۹.۹ درصد، قم ۹۹.۸ درصد، قزوین ۹۷.۶ درصد، سیستان و بلوچستان ۹۳.۹ درصد، زنجان ۹۳.۳ درصد، خراسان رضوی ۹۶.۸ درصد، چهارمحال و بختیاری ۹۹.۹ درصد، بوشهر ۹۹.۹ درصد، اردبیل ۹۳.۷ درصد، آذربایجان غربی ۹۹.۶ درصد و آذربایجان شرقی ۹۴.۶ درصد کاهش بارش داشته‌اند.

استان تهران هم جزو استان‌هایی است که با کمبود بارش روبه‌رو بوده است. هرسال با آغاز  پاییز شاهد بارش‌های پی در پی بدیم، که چندسالی می‌شود، این بارش‌ها در پایتخت به صورت قابل ملاحظه‌ای کم شده است. در حالی که میانگین بارش تهران در بلند مدت ۳.۴ میلیمتر است ولی در سال آبی جاری تنها به‌طور میانگین ۰.۵ میلیمتر بارش دریافت کرده است که نشان ‌دهنده کاهش ۸۳.۷ درصدی بارش در این استان است.

احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، درباره پیش‌بینی‌ هواشناسی از بارش‌های پاییزه گفته بود که با احتمال قابل توجه، پاییز ۱۴۰۴ گرایش شدیدی به کم بارشی دارد و تا حدودا ۲۰ مهرماه نیز بارش قابل توجهی پیش‌بینی نشده است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به ‌بارش‌های پاییزه‌ای که در طی این مدت در شمال کشور رخ داده بود، تاکید کرد که اگرچه در اولین‌ روزهای پاییز مناطق شمالی کشور با بارش‌ همراه شدند، اما به‌طور کلی انتظار می‌رود که بارش‌ها در اغلب مناطق کمتر از نرمال باشد/ همچنین پیش‌بینی می‌شود که بارش‌ها دیرتر از موعد معمول و با تأخیر حدود ۱۰ تا ۱۵ روزه رخ دهد.

حالا باید دید که آیا در ادامه  پاییز، بارش‌ها افزایش قابل توجهی خواهند یافت، یا یک سال دیگر خشک و کم بارش را پشت‌سرخواهیم گذاشت.