8 مرگ به دلیل هاری در شش ماه

هدف از روز جهانی هاری آگاهی رسانی درباره تأثیر بیماری هاری بر روی انسان و حیوانات، ارائه اطلاعات و مشاوره در مورد چگونگی پیشگیری از ابتلا به این بیماری در جوامع در معرض خطر و حمایت از حمایت از تلاش‌های بیشتر در جهت کنترل هاری است.

در توضیح بیماری هاری آمده است، هاری نوعی بیماری ویروسی است که از طریق گزش حیوانات هار به انسان منتقل می‌شود. این ویروس در بزاق حیوان ترشح می‌شود و زمانی که حیوان هار، انسان یا حیوان دیگری را گاز می‌گیرد به‌دنبال جراحت واردشده بر سطح پوست، ‌ویروس وارد بدن می‌شود و از آن جا که این ویروس عصب‌دوست است، به نخاع و در نهایت مغز می‌رسد و منجر به ایجاد التهاب در مغز می‌شود که اگر فرد به این وضعیت برسد، هاری در بدن مستقر می‌شود و فرد به این بیماری مبتلا شده است؛ در صورت بروز علائم هاری در انسان، مرگ او قطعی خواهد بود.

وجود سگ‌های ولگرد در اطراف تهران و دیگر شهرها، در سال‌های اخیر، به چالشی بزرگ برای شهرداری‌ها تبدیل شده است. از یک طرف طرح عقیم سازی آنها مطرح می‌شود. گاهی نیز خبر می‌رسد که سگ‌ها را در گوشه و کنار شهرها می‌کشند و یا مسموم می‌کنند، مانند آنچه در هفته گذشته در پردیس گفته شد. اما در نهایت خبر نه تکذیب و نه تأیید می‌شود. اما آنچه مسلم است، وجودگزیدگی‌های بسیار در تهران و دیگر شهرهاست. گزیدگی‌هایی که گاه منجر به هاری می‌شود و نه تنها در ایران، بلکه طبق آمار جهانی، در جهان 50درصد کشته‌های سگ گزیدگی، کودکان هستند. در جهان هر 15دقیقه یک نفر براثر سگ گزیدگی از بین می‌رود.

دکتر محمد زینلی، رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت، به مناسبت روز جهانی هاری، با بیان اینکه موارد حیوان‌گزیدگی در تمام استان‌های کشور گزارش شده، گفته است: نتایج جمع‌بندی گزارش‌های حیوان‌گزیدگی در ۶ ماه نخست سال جاری بیانگر ۲۱۵هزار و ۳۱۸ مورد حیوان‌گزیدگی در سراسر کشور است. پیش‌بینی‌ می‌کنیم که موارد حیوان‌گزیدگی در ۶ ماهه دوم سال جاری افزایش نیابد؛ چرا که میزان حضور مردم در فضای باز در فصل سرد سال کاهش می‌یابد و میزان حیوان‌گزیدگی به تبع آن کمتر می‌شود. متاسفانه، ۸ نفر جان خود را به دلیل ابتلا به هاری در ۶ ماه نخست سال جار از دست داده‌اند.

رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان به انسان وزارت بهداشت با اشاره به موارد حیوان گزیدگی و همچنین 8 فوتی ناشی از هاری در کشور در نیمه نخست امسال، تاکید کرد: هاری، بیماری کشنده و لاعلاج اما قابل پیشگیری است؛ بنابراین افراد به محض گزش توسط حیوان و بلافاصله باید به مراکز درمان پیشگیری از هاری مراجعه کنند تا واکسن و سایر خدمات در اختیار آنها قرار گیرد.

آمار حیوان‌گزیدگی در سال گذشته

وی با بیان اینکه میزان حیوان‌گزیدگی در سال جاری نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نکرده است، گفت: ۴۲۱هزار مورد حیوان‌گزیدگی در سال ۱۴۰۳ در سراسر کشور ثبت شده است. اگرچه میزان حیوان‌گزیدگی در شش ماه نسخت سال جاری نسبت به مدت‌ مشابه در سال گذشته تفاوت چندانی ندارد اما موارد مبتلا به هاری حدود ۵۰ درصد کاهش یافته، به نحوی که تعداد مبتلایان به هاری در ۶ ماه نخست سال گذشته ۱۵ نفر بود.

رئیس اداره بیماری‌های زئونوز وزارت بهداشت اظهار کرد: هاری، بیماری صد درصد کشنده و لاعلاج اما قابل پیشگیری است. افرادی که مورد گزش قرار می‌گیرند، به محض گزش و بلافاصله به مراکز درمان پیشگیری از هاری مراجعه کنند تا واکسن هاری و سایر خدمات در اختیار آنها قرار گیرد. اگر افراد مورد گزش قرار گیرند و به مراکز درمانی مراجعه‌ نکنند، یک نکته نگران‌کننده است. هنگامی که علائم هاری در افراد بروز کند، هیچ راه درمانی وجود ندارد و افراد جان خود را از دست می‌دهند.

سگ ؛ بیش‌ترین حیوان گزیدگی در کشور

زینلی درباره جزئیات حیوان‌گزیدگی توضیح داد: سگ‌ها بیش‌ترین میزان حیوان‌گزیدگی را به خود اختصاص داده‌اند؛ به نحوی که با ۶۷ درصد گزش در صدر جدول حیوان‌گزیدگی قرار دارند و گربه‌ها با ۳۰ درصد گزش، جایگاه دوم بیش‌ترین میزان حیوان‌گزیدگی را به خود اختصاص داده‌اند. گزارش‌ها بیانگر این است که میزان حیوان‌گزیدگی با حیوانات اهلی مانند گاو و گوسفند که هار شده‌اند، ۲ درصد است. همچنین یک درصد حیوان‌گزیدگی‌ها برای وحوش مانند شغال، روباه و گرگ است.

رئیس اداره بیماری‌های زئونوز وزارت بهداشت ادامه داد: بازهم تاکید می‌کنم که ۶۷ درصد موارد حیوان‌گزیدگی برای سگ‌ها است که سهم‌ سگ‌های صاحبدار و بلاصاحب به ترتیب ۷۰ و ۳۰ درصد است. همچین ۶۰ درصد موارد حیوان‌گزیدگی که منجر به هاری و فوت افراد شده برای سگ‌های بلاصاحب است.

زینلی با بیان اینکه کنترل سگ‌های بلاصاحب ضروری است، تصریح کرد: تعهدات کشورهای جهان در ارتباط با بیماری هاری فازبندی شده است. براساس تعهدات کشور به سازمان‌های جهانی «بهداشت»، «بهداشت دام» و «ائتلاف جهانی علیه هاری» GARC، موظف به حذف هاری انسان ناشی از سگ تا سال ۲۰۳۰ هستیم. وزارت بهداشت با تعاملاتی که با سازمان‌های «دامپزشکی» و «شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور» دارد، در راستای حذف هاری انسان از سگ‌ها در نظر دارد که ۷۰ درصد سگ‌های پرسه‌زن را واکسینه کند. امیدواریم که واکسیناسیون ۷۰ درصدی سگ‌های پرسه‌زن عملیاتی و محقق شود.

او با بیان اینکه آمار و ارقام دقیقی از میزان سگ‌های پرسه‌زن در دسترس نداریم، توضیح داد: اگرچه آمار و ارقام دقیقی از میزان سگ‌های بلاصاحب در کشور نداریم اما پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که ۳تا ۴ میلیون سگ را در سال واکسینه کنیم. سازمان دام‌پزشکی کشور با انستیتو پاستور در نظر دارند که میزان تولید و واردات واکسن هاری را افزایش دهند.

توصیه‌هایی به صاحبان حیوانات خانگی

در سال‌های اخیر حیوانات خانگی مانند سگ و گربه، به خانه‌های بسیاری از ایرانیان راه پیدا کرده است. به طوری که اگر به هرکدام از پارک‌های تهران مراجعه کنید، محال است تعدادی سگ را از هر مدل و نژادی، از کوچک تا بزرگ مشاهده نکنید. این صاحبان حیوانات خانگی، گاه حتی سگ‌ها را به درستی نگهداری هم نمی‌کنند. مثلا در برخی فروشگاه‌ها مشاهده می‌کنید که فردی با سگ بسیار بزرگش آمده است و هراس مردم را هم درنظر نمی‌گیرد. بسیاری از سالمندان به دلیل وجود همین سگ‌های بزرگ ترجیح می‌دهند به پارک‌ها که حالا به محلی برای چرخاندن سگ‌ها تبدیل شده است، نروند.

زینلی با بیان اینکه موضوع ایمنی‌بخشی واکسن‌های تزریقی به سگ‌ها را در کانون توجه قرار داده‌ایم، گفت: اثربخشی واکسن‌های تزریقی به سگ‌ها از دغدغه‌های وزارت بهداشت است. میزان اثربخشی باید مورد بررسی قرار گیرد تا از عدم ابتلا به هاری سگ‌های واکسینه شده اطمینان خاطر داشته باشیم.

او با بیان اینکه تماس با حیوانات باید تا حد امکان قطع شود، توضیح داد: به افراد صاحبان حیوانات خانگی و سگ‌های گله توصیه می‌کنم نسبت به تشکیل پرونده بهداشتی حیوان خود براساس توصیه‌های بهداشتی سازمان دامپزشکی کشور اقدام کنند. براساس پروتکل‌های سازمان دامپزشکی کشور، صاحبان حیوانات باید برنامه واکسیناسیون کامل برای سگ‌ها یا هر حیوانی که نگهداری می‌کنند، انجام دهند. همچنین سایر مراقبت‌های حیوانات مانند دادن داروهای ضدانگل به منظور پیشگیری از ابتلا به مواردی مانند «هیداتید» که از طریق مدفوع سگ به انسان منتقل می‌شود و یک بیماری خطرناک است، در کانون توجه قرار گیرد.

اما این افراد از سابقه قبلی حیواناتی که نگهداری می‌کنند، مطلع نیستند، در همین باره زینلی گفته است: افرادی که از حیواناتی مانند سگ و گربه نگهداری می‌کنند اما نمی‌دانند که حیوان آنها با حیوان دیگری ارتباط داشته، پس از هرگونه خراش یا جراحت باید به مراکز پیشگیری از هاری که اغلب در مراکز جامع سلامت مستقر هستند، مراجعه کنند. لیست مراکز پیشگیری از هاری در اینترنت در دسترس است و افراد با یک جست‌وجوی ساده می‌توانند به آدرس و تلفن این مراکز دسترسی داشته باشند. ارائه خدمات در تمام مراکز به صورت رایگان است.