اصلاح رویکردها

برای فهم درست‌تر این موضع‌گیری، نخست باید مشخص شود منظور از «شیوه‌های ناکارآمد» چیست. به نظر می‌رسد اشاره به آن دسته از روش‌هایی باشد که در گذشته، در مقام اجرا به نتیجه نرسیده‌اند و با وجود صرف منابع، نتایج مطلوبی نداشته‌اند. متأسفانه در برخی حوزه‌ها، سیاست‌هایی تکرار می‌شود که پیش‌تر نیز کارآمدی خود را اثبات نکرده‌اند و صرفاً به اتلاف منابع و زمان منجر شده‌اند. از سوی دیگر، «رویکرد» در ادبیات مدیریتی و سیاسی، ناظر به نحوه نگاه، راهبرد و نوع مواجهه با مسائل است. این مفهوم، جهت‌گیری ذهنی و عملی تصمیم‌گیرندگان را مشخص می‌کند و بر انتخاب سیاست‌ها، شیوه‌های اجرایی و حتی گفتار رسمی تأثیر می‌گذارد. تغییر رویکرد، در بسیاری موارد می‌تواند به معنای تغییر در راهبردهای اصلی، بازبینی در اهداف و به‌روزرسانی ابزارهای تحقق آنها باشد. امید می‌رود آقای دکتر ولایتی، که سابقه‌ای طولانی در تصمیم‌سازی و مشاوره در حوزه‌های کلان کشور دارند، این مسیر امیدبخش را ادامه داده و در مراحل بعدی، با شفاف‌سازی بیشتر و ارائه نمونه‌های عینی، راهنمایی مؤثری برای مسئولان و نیز افکار عمومی ارائه دهند. همچنین مناسب است روشن شود که آیا ایشان همچنان در جایگاه مشاور عالی مقام معظم رهبری در موضوعات سیاست خارجی قرار دارند؟ و اگر چنین است، آیا امکان دسترسی و ارائه مستقیم دیدگاه‌های مشورتی در مواقع حساس برای ایشان فراهم است؟ در همین چارچوب، پرسشی نیز وجود دارد که آیا سخنان اخیر ایشان پیش از طرح علنی، با مقامات عالی در میان گذاشته شده یا نه؟ زیرا در صورت هماهنگی، می‌توان از آن به عنوان نشانه‌ای مثبت برای فضای عمومی سیاست‌ورزی یاد کرد. در نهایت، برای ثمربخش‌بودن چنین رویکردهایی، ضروری است سازوکار مشخصی برای دریافت نظرات نخبگان، تحلیلگران و فعالان حوزه‌های مختلف کشور ایجاد شود. برگزاری نشست‌های تخصصی، راه‌اندازی کارگروه‌های مشورتی و ایجاد فرآیندهای سازمان‌یافته، می‌تواند به تجمیع دیدگاه‌ها و تدوین راهکارهای واقع‌بینانه کمک کند. با توجه به تأکید اخیر رئیس‌جمهور محترم بر استفاده از ظرفیت‌های فکری گوناگون و حتی شنیدن دیدگاه‌های متفاوت، انتظار می‌رود این روند با حمایت و هدایت نهادهای بالادستی ادامه یافته و زمینه برای اصلاحات ضروری، در چارچوب قانون اساسی و با مشارکت فعال جامعه نخبگانی کشور فراهم شود. ان‌شاءا... این مسیر، با تکیه بر تجربه‌های گذشته و استفاده از خرد جمعی، بتواند آینده‌ای روشن‌تر برای کشور رقم بزند و از تکرار هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کند.

علی‌محمد نمازی

 فعال سیاسی