چنگدو جی-۳۶ شکارچی چینیِ که بمب افکن‌های بی ۲ آمریکا را درهم می کوبد

جنگنده‌های چینی، هر روز بیشتر از دیروز رشد کرده و به راحتی می‌توانند با برترین جنگنده‌های جهان برابری کرده و آنهای را دچار چالش‌های اساسی کنند.

 بمب‌‍افکن آمریکایی بی ۲ که این روز‌ها به عنوان یکی از پیچیده‌ترین بمب‌افکن‌های جهان شناخته می‌شود، چندان مسیر ساده‌ای را در نبرد‌های هوایی طی نخواهد کرد. یکی از رقبای اصلی بی ۲ می‌تواند چنگدو جی-۳۶ باشد که یکی از جدیدترین و قدرتمندترین جنگنده‌های کشور چین به حساب می‌آید.

مشخصات فنی و طراحی

جنگنده جی-۳۶، که در دسامبر ۲۰۲۴ برای اولین بار در چنگدو چین مشاهده شد، یک هواپیمای پنهان‌کار با طراحی بدون دم و بال دلتای دوگانه است که از پیکربندی سه‌موتوره (دو موتور در طرفین و یک موتور در بخش بالایی بدنه) بهره می‌برد. این طراحی که از موتور‌های WS-۱۰ یا WS-۱۵ بهبودیافته استفاده می‌کند، امکان پرواز سوپرسونیک بدون پس‌سوز (supercruise) را فراهم می‌کند، که سرعت و برد عملیاتی را افزایش می‌دهد. جی-۳۶ با طول تقریبی مشابه جی-۲۰ (حدود ۲۰ متر)، اما با بدنه‌ای حجیم‌تر، ظرفیت حمل سوخت و تسلیحات بیشتری دارد. محفظه‌های تسلیحاتی داخلی آن، که شامل یک محفظه اصلی بزرگ و دو محفظه کوچکتر در طرفین است، می‌تواند موشک‌های دوربرد مانند PL-۱۵ (با برد ۲۰۰+ کیلومتر) و PL-۱۷ یا موشک‌های ضدکشتی YJ-۱۲ را حمل کند. رادار آرایه فازی فعال (AESA)، حسگر‌های الکترواپتیکال، و طراحی بدنه با مواد جاذب رادار، امضای راداری و مادون قرمز آن را به حداقل می‌رساند، که برای نفوذ به دفاع‌های پیشرفته ضروری است.

قابلیت‌ها در برابر بی-۲ اسپیریت

بمب‌افکن بی-۲ اسپیریت، یک هواپیمای استراتژیک پنهان‌کار با برد بیش از ۱۱،۰۰۰ کیلومتر و ظرفیت حمل تا ۵۰،۰۰۰ پوند تسلیحات (از جمله بمب‌های هدایت‌شونده JDAM و تسلیحات هسته‌ای)، به دلیل فناوری پیشرفته پنهان‌کاری و توانایی نفوذ به دفاع‌های هوایی، یکی از قدرتمندترین دارایی‌های نیروی هوایی آمریکا است. با این حال، جی-۳۶ با ویژگی‌هایی مانند پرواز سوپرسونیک، قابلیت‌های شبکه‌محور، و ادغام با سامانه‌های دیگر مانند هواپیما‌های هشدار زودهنگام KJ-۳۰۰۰، می‌تواند تهدیدی برای بی-۲ باشد. توانایی جی-۳۶ در ردیابی و هدف‌گیری اهداف پنهان‌کار با استفاده از حسگر‌های چندطیفی و موشک‌های دوربرد PL-۱۷، به‌ویژه در محیط‌های شبکه‌ای که داده‌ها بین پلتفرم‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌تواند بی-۲ را در معرض خطر قرار دهد. علاوه بر این، طراحی سه‌موتوره و سرعت بالای جی-۳۶ امکان انجام مأموریت‌های رهگیری سریع و نفوذ به عمق دفاع‌های دشمن را فراهم می‌کند، که می‌تواند بی-۲ را که برای پرواز‌های زیرصوت طراحی شده، در سناریو‌های خاص آسیب‌پذیر کند.

مزایا و محدودیت‌های چنگدو جی-۳۶​

جی-۳۶ با ترکیب سرعت، برد، و پنهان‌کاری همه‌جانبه (broad-spectrum stealth)، می‌تواند در سناریو‌های تهاجمی و دفاعی، به‌ویژه در مناطق حساسی مانند اقیانوس آرام یا خاورمیانه، نقش کلیدی ایفا کند. این جنگنده قادر است به‌عنوان یک پلتفرم فرماندهی و کنترل عمل کند و با پهپاد‌های همراه (loyal wingman) یا سایر جنگنده‌ها مانند جی-۲۰ هماهنگ شود، که توانایی آن را در برابر دارایی‌های سنگین مانند بی-۲ تقویت می‌کند.

بیشتر بخوانید:فیلم/ جنگنده پرقدرت چینی که ایران ۴۰ فروند آن را خرید

با این حال، پیکربندی سه‌موتوره ممکن است امضای حرارتی (infrared signature) را افزایش دهد، که در برابر حسگر‌های پیشرفته مادون قرمز آمریکا می‌تواند نقطه ضعفی باشد. همچنین، جی-۳۶ هنوز در مرحله آزمایش است و تجربه رزمی آن در مقایسه با بی-۲، محدود است.

در مجموع نیز می‌توان گفت که چنگدو جی-۳۶ با طراحی نوآورانه و قابلیت‌های نسل ششم، یک گام بزرگ در پیشرفت نظامی چین است که می‌تواند چالش‌هایی برای برتری هوایی آمریکا، به‌ویژه در برابر بمب‌افکن بی-۲ اسپیریت، ایجاد کند.

توانایی‌های سوپرسونیک، پنهان‌کاری پیشرفته و ادغام شبکه‌ای آن، این جنگنده را به یک پلتفرم چندمنظوره تبدیل کرده که قادر است در نقش‌های برتری هوایی، حمله زمینی، و حتی رهگیری بمب‌افکن‌های استراتژیک عمل کند. با این حال، محدودیت‌های فناوری موتور، تجربه رزمی محدود، و چالش‌های لجستیکی ممکن است موانعی در برابر تحقق کامل پتانسیل آن باشند. برای ایران، دستیابی به جی-۳۶ می‌تواند یک تحول استراتژیک باشد، اما نیازمند دیپلماسی قوی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها است. این جنگنده، اگر به‌طور کامل عملیاتی شود، می‌تواند معادلات قدرت در آسمان‌های منطقه را به نفع متحدان چین تغییر دهد