ایران و آمریکا در مرحله مهار تنش
تحولات اخیر پیرامون برجام نشان می‌دهد که اکنون شرایطی بین ایران و آمریکا وجود دارد که تنش‌ها حداقل تشدید نمی‌شوند و در موقعیتی قرار داریم که دو طرف در حال ارزیابی یکدیگر برای ورود احتمالی به مرحله بالاتر هستند. لذا مذاکرات وجود دارد و فضا فضای خیلی منفی نیست. اما مشکل پرونده هسته‌ای این است که مراحلی را پشت سر گذاشته و این توافق 2015 کلا از مرحله اجرایی گذشته است.
به گزارش آرمان ملی آنلاین، یوسف مولایی، کارشناس مسائل بین‌الملل نوشت: با این حال این طرف ایرانی است که بر روی مواضع خود بر احیای برجام ایستاده و طبق مواضعی که از سوی مقامات نیز در مقاطع مختلف مطرح شده است اگر هم مذاکره‌ای صورت بگیرد در راستای احیای برجام و توافق 2015 خواهد بود. البته طرف‌های دیگر به ویژه آمریکا معتقد به توافق موقت یا توافق جدید هستند. در توافق جدید نیز شرایط نسبت به سابق تغییر خواهد کرد و آنطور که آنها گفته‌اند ایران باید انعطاف بیشتری نشان دهد و از مواضعی که دارد عقب‌نشینی کند که به نظر نمی‌رسد ایران چنین شروطی را بپذیرد و همین مساله است که باعث می‌شود رسیدن به توافق مقداری مشکل بنماید.
مشکلات فنی عمدتا بر پایه اعتماد سازی، شفاف سازی یا امکان و قابلیت رصد شدن فعالیت هسته‌ای ایران است به گونه‌ای که غربی‌ها به ویژه آمریکا متوجه شوند که ایران از مسیر هسته‌ای صلح‌آمیز منحرف نشده است و با توجه به پیشرفت‌هایی که ایران طی سال‌های اخیر دست یافته ایجاد این اطمینان که ایران در مسیر فعالیت صلح‌آمیز است و منحرف نخواهد بود مقداری دشوار است. به هر صورت پروتکل الحاقی باید اجرا و رفت و آمدهای بازرسان آژانس تسهیل شود. اینها مباحث دشواری است که اراده سیاسی مصممی می‌خواهد که اگر به وجود آید قابلیت مدیریت در بحث فنی دارد. اما اگر حاصل نشود خیلی دشوار است.
فعلا در مرحله‌ای قرار داریم که هیچ طرفی دنبال تشدید شرایط موجود نیست تا فضا برای مذاکرات در جهت حل مشکلات فی‌ما‌بین فراهم شود. البته این مساله نیز که طی روزهای اخیر اعلام شده طرفین به توافق نزدیک شده‌اند باید گفت که در روابط بین‌الملل پیش‌بینی آینده بسیار دشوار است. چرا که متغیرهای زیادی در فضای بین‌المللی دخیل است که هر کدام از آنها می‌تواند پیش‌بینی‌ها را تغییر دهد و شرایط دقیق‌تری حاکم شود. اما نشانه‌هایی که وجود دارد حکایت از این مساله دارد که ایران در جهت تنش‌زدایی در مناسبات بین‌المللی تلاش می‌کند. همین برقراری روابط در منطقه با عربستان و اقدام برای احیای روابط با مصر و نزدیکی به این کشور و سایر کشورهای عربی پالس‌های مثبتی در نظام بین‌الملل می‌دهد که ایران در حال تغییر یا حداقل اصلاح بخشی از سیاست‌های گذشته است و بر همین مبنا ایران این قابلیت را دارد که از بهترین روابط در نظام بین‌الملل در راستای منافع ملی سود ببرد. از طرفی پروژه آزادسازی زندانیان ایرانی در کشورهای دیگر و آزادی زندانیان خارجی در ایران همه نشانه‌های مثبتی است .
مجموع این مسائل نشان می‌دهد که اراده‌ای در حال شکل گیری است برای اینکه مناسبات وارد مرحله جدیدی شود. با این حال برجام آنقدر پیچیده است که بعد از این دو سه سالی که آمریکا از آن خارج شد و در میانه انفعال اروپایی‌ها ایران نیز فعالیت‌های خود را انجام داد و مطابق برجام گام‌های عقب نشینی خود را به انجام گذاشت که دیگران ارزیابی می‌کنند اگر غرب بخواهد مذاکرات مجددی با ایران داشته باشد باید موضع ایران را نیز لحاظ کرده و در نظر بگیرد. البته پس از این مدت زیاد اعتماد سازی از سوی غربی‌ها بسیار مشکل است. به هر جهت فعلا می‌توان امیدوار بود که روند امور به سمت تنش‌زدایی می‌رود .
ارسال نظر