همه چیز از لوله تفنگ بلند نمی‌شود

. دو طرف نیز رهبران دو کشور را به ریاض و تهران دعوت کردند و هر دو نیز ادعا کردند این دعوت پذیرفته شده و اینکه در چه زمان مقرری این سفر انجام شود، بستگی به این دارد که این روند عادی سازی روابط تا چه مرحله‌ای ادامه پیدا کند. چراکه همچنان ابهاماتی در خصوص چگونگی این تنش زدایی در روابط ایران و عربستان وجود دارد و تا رفع این موانع و ابهامات هرچند باید خوشبینانه به موضوع تنش زدایی روابط ایران و عربستان نگاه کرد ولی اینکه این تنش‌زدایی تا چه سطحی می‌تواند ادامه پیدا کند بستگی به این دارد که تغییرات و تحولاتی در نوع روابط ایران با دیگر کشورها به‌خصوص در موضوع احیای مذاکرات برجام تحقق پیدا کند.

قطعا روابط ایران و عربستان در پی کنشگری و تغییر رویکردی است که هم در ریاض صورت گرفت و هم در تهران و دو طرف به این نقطه توافق رسیده‌اند که تنش و بحران در روابط دو کشور به هیچ وجه نمی‌تواند تامین کننده منابع و امنیت ملی دو کشور باشد. عربستان برنامه توسعه 2030 را دارد و تا آن زمان دنبال این است که گام‌های بلندی در روند توسعه و رشد اقتصادی این کشور برداشته شود. محمد بن سلمان به خوبی به این نکته آگاه شده که جذب سرمایه‌گذاری و توسعه و پیشرفت در فضای آرام و کم تنش در منطقه خلیج فارس تحقق خواهد یافت و به همین دلیل تغییر زیادی در رویکردهای خودش نسبت به ایران انجام داده و تا حدودی از آن سیاست‌های ایران ستیزانه فاصله گرفته است.

متقابلا در ایران نیز چنین تغییر رویکردی صورت گرفته است. هفت سال پیش برخی با ایجاد بحران و تنش در روابط ایران و عربستان و با حمله به سفارت این کشور در تهران باعث شدند که ایران در یک موقعیت تنش آفرین در منطقه معرفی شود درحالی که اگر آن اقدام در تهران صورت نمی‌گرفت قطعا ایران دست برتر را در فشار سیاسی بر عربستان پس از اعدام شیخ نمر داشت. اما این موضوع باعث شد ما برای حدود  7 سال روابط پرتنشی با عربستان داشته باشیم و بهای سنگین سیاسی درخصوص این تنش پرداخته شد. اما پس از این تغییر رویکرد در ریاض و تهران، دو طرف به این نقطه تفاهم دست پیدا کردند که بتوانند با کمترین تنش مشکلات خودشان را در منطقه حل کرده و شرایط را برای ثبات و امنیت در منطقه خلیج فارس فراهم کنند.

اما این تغییر رویکرد بستگی به این دارد که جمهوری اسلامی ایران در خصوص دیگر موضوعات بحران آفرین در منطقه خلیج فارس چگونه گام بردارد و به نوع روابط ایران و  غرب بسیار بستگی دارد که اگر این تنش زدایی در روابط ایران و  غرب نیز آغاز بشود و به یک نقطه برسد که دو طرف بتوانند درخصوص موضوعات مورد اختلاف به‌خصوص برنامه هسته‌ای ایران به تفاهم دست پیدا کنند، قطعا می‌تواند سطح روابط ایران و عربستان را از جهت اقتصادی و سیاسی نیز بالاتر ببرد.

به هر حال هرگونه مذاکره و دیپلماسی در منطقه قطعا بهتر از تنش آفرینی است و از هرگونه گفت‌وگو و مذاکره و دیالوگ در منطقه باید استقبال کرد و این نکته را هم دولتمردان ما طی دو سال گذشته به خوبی متوجه شده‌اند که بین خواسته‌ها و قدرت منطقه‌ای ایران باید یک رابطه مستقیمی برقرار کنند و همه چیز از لوله تفنگ بلند نمی‌شود همچنان که برنامه‌های نظامی و دفاعی ایران قطعا رشد، توسعه و بازدارندگی را افزایش داده اما این افزایش توان بازدارندگی‌ها بستگی به رشد و توسعه اقتصادی نیز دارد و در این صورت است که ایران می‌تواند هم جایگاه منطقه‌ای خودش را به دست بیاورد و هم بتواند در مسیر رشد و ثبات اقتصادی قرار بگیرد.