چالش‌های مالیاتی خیریه‌ها

 برای این منظور ابتدا از بین خودشان هیات امنا تشکیل می‌شود، اساسنامه قانونی تدوین می‌گردد و بعد از ارائه اسناد و مدارک و مستندات لازم به یکی از دستگاه‌های متولی مثل وزارت کشور، سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی یا وزارت ورزش و جوانان و تایید صلاحیت آنان توسط دستگاه‌های اطلاعاتی پروانه فعالیت موسسه خیریه صادر می‌شود و به ثبت می‌رسد و در روزنامه رسمی چاپ می‌گردد. سپس از بین هیات امنا هیات‌مدیره و بازرس قانونی انتخاب می‌شود و مدیرعامل تعیین می‌گردد. ساختمان مناسب تامین می‌شود، کادر اداری از جمله مددکار اجتماعی، حسابدار و دیگر کادر مورد نیاز به‌کار گرفته می‌شود، حساب بانکی در یکی از بانک‌ها افتتاح می‌گردد تا هر نوع دریافت کمک مالی از سوی اهل خیر و نیکوکاری و پرداخت کمک‌ها به جامعه هدف و اقشار آسیب‌پذیر و نیازمند جامعه مشخص شده در اساسنامه از طریق این بانک انجام پذیرد و در دفاتر قانونی ثبت و ضبط شود تا به‌هنگام ضرورت در اختیار دستگاه نظارتی متولی و بازرس قانونی موسسه قرار گیرد. اکنون چند هزار موسسه مردم‌نهاد با رعایت مواردی که ذکر شده، تشکیل گردیده که در حال خدمت رسانی به اقشار فرودست جامعه هستند. موسسه‌های خیریه در حقیقت یار و یاور دولت هستند و از طریق خدماتی که ارائه می‌دهند، بخشی از مسئولیت‌های قانونی دولت‌ها را به انجام می‌رسانند و سالیانه میلیارد‌ها تومان از هزینه‌های دولت را کاهش می‌دهند. به‌منظور حمایت از خیریه‌ها قانونگذار تسهیلاتی برای این تشکل‌های مردمی قائل گردیده است. از جمله آنکه در بند ط ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم مشروط به رعایت مقررات و ضوابط تعیین شده خیریه‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند. یعنی مالیاتشان به نرخ صفر محاسبه می‌شود. همچنین در ماده ۱۷۲ این قانون برای تشویق مردم به همکاری و کمک به خیریه‌ها مقرر شده است، معادل کمکی که افراد به موسسه‌های خیریه بپردازند از درآمد مشمول مالیاتشان کسر می‌گردد. با همه تمهیدات و پیش‌بینی‌های انجام شده مشاهده می‌شود که ممیزین مالیاتی با بررسی جمع مبالغ پرداختی اهل خیر و نیکوکاری برای این موسسه‌های مردم‌نهاد مالیات در نظر می‌گیرند. این چالش بسیار بزرگی است که اکنون خیریه‌ها با آن مواجه هستند. حتی مشاهده می‌شود بر مبنای میزان کمک‌هایی که ایرانیان ساکن دیگر کشور‌ها از طریق صرافی‌ها به حساب خیریه‌ها واریز می‌کنند، ممیزین سازمان امور مالیاتی موسسه خیریه ذیربط را مشمول پرداخت مالیات دانسته و برایشان مالیات تعیین کرده‌اند. این دیگر چالش بزرگ‌تری است زیرا منشأ تعیین مالیات درآمدی است که فرد اهدا کننده کمک در خارج از کشور کسب کرده و این موارد چالش‌های بسیار بزرگی است که بر درآمد‌های خیریه‌ها اثر زیادی می‌گذارد و مردم نیازمند را از کمک‌های خیریه‌ها باز می‌دارد. اگر چه به‌نظر می‌رسد به‌دلیل آنکه اکنون دولت در تنگنای مالی قرار گرفته، ممیزین مالیاتی را وادار کرده است برای کسب مالیات بیشتر حداکثر دقت خود را به‌کار گیرند، لیکن توجه ندارند که این نوع عملکرد نهایتا تاثیر منفی خود را بر محرومان جامعه می‌گذارد. لذا از متولیان و مسئولان تصمیم گیرنده در هر سه قوه انتظار می‌رود برای اصلاح این خطا‌ها دست به اقداماتی اساسی و همه‌جانبه بزنند.

نبی‌اله عشقی‌ثانی

مدیرعامل شبکه ملی خیریه‌های حامی ایتام